I. Các tài liệu dịch sang tiếng Việt trong 6 tháng cuối năm 2015:
A. Tài liệu về phần mềm tự do nguồn mở, tiêu chuẩn mở, giáo dục mở và sách giáo khoa mở ...
-
'Các công nghệ trong giáo dục đại học: Lập bản đồ địa hình', của tác giả Neil Butcher. Viện UNESCO về Công nghệ Thông tin trong Giáo dục xuất bản năm 2014. Tài liệu đưa ra tổng quan mức độ phạm vi các vấn đề được đề cập tới trong một loạt các bản Tóm tắt (tổng cộng 28 bản) và nhấn mạnh một ít các vấn đề chính sách chủ chốt mà các bản Tóm tắt đó đã đặt ra. Bản dịch sang tiếng Việt có 21 trang. Tải về:
-
'Hãy làm cho sách giáo khoa có khả năng kham được', là tờ rơi với các thông tin cô đọng nhất về sách giáo khoa mở và lời kêu gọi các giáo viên ký tuyên bố đi theo con đường sách giáo khoa mở trong dạy và học để giúp thị trường tạo ra các sách giáo khoa tốt hơn với giá thành thấp hơn. Bản dịch sang tiếng Việt có thể tải về tại địa chỉ:
-
'Đa phương tiện trong giáo dục - Chương trình giảng dạy', tài liệu của Bent B. Andresen và Katja van den Brink, Viện UNESCO về CNTT trong Giáo dục, UNESCO, xuất bản năm 2013. Tài liệu được sử dụng làm chương trình giảng dạy đa phương tiện trong giáo dục với 6 bài và 4 kịch bản cơ bản, bao gồm cả Kịch bản 4, nơi mà người học là nhà sáng tạo ra các sản phẩm đa phương tiện mới, chứ không đơn thuần là những người sử dụng thụ động. Tài liệu cũng gợi ý hàng loạt các công cụ được sử dụng để tạo đa phương tiện trong giáo dục. Tài liệu dịch sang tiếng Việt có 144 trang. Tải về:
-
'Tóm tắt chính sách - Tính mở ảnh hưởng tới giáo dục đại học như thế nào' là tài liệu của các tác giả Neil Butcher và Sarah Hoosen thuộc Viện UNESCO về Công nghệ Thông tin trong Giáo dục (UNESCO IITE) xuất bản năm 2014. Tài liệu này mô tả vài cách thức phổ biến khi đề cập tới khái niệm 'mở'; xem xét các thực hành mở ảnh hưởng như thế nào tới việc dạy và học cũng như nghiên cứu trong giáo dục đại học, nhấn mạnh tầm quan trọng đối với các nhà cung cấp giáo dục đại học phải vật lộn với những thách thức và các cơ hội được tính mở cung cấp để làm cho chúng thích hợp hơn cho xã hội ngày nay. Tài liệu cũng xem xét những phát triển tiến hóa nhanh như thế nào trong tính mở ảnh hưởng lên chính sách giáo dục đại học, và cung cấp vài cân nhắc chính sách có thể là hữu dụng để suy tính. Tài liệu dịch sang tiếng Việt có 14 trang. Tải về:
-
'Tóm tắt chính sách - Tài nguyên Giáo dục Mở trong ngôn ngữ của riêng bạn, theo cách của bạn' là tài liệu của các tác giả Udnaes, M., Titlestad, G., Johannessen, Ø, Nhóm LangOER (http://langoer.eun.org/) xuất bản ngày 07/01/2015. Tài liệu khuyến cáo các chính sách và gợi ý cách làm chính sách của các chính phủ về Tài nguyên Giáo dục Mở - OER (Open Educational Resources), dựa vào một số chính sách và thực tiễn triển khai OER tại một số nước châu Âu. Tài liệu dịch sang tiếng Việt có 18 trang. Tải về:
-
'Hứa hẹn năm 2012 về sách giáo khoa truy cập mở: Mô hình để thành công', của các tác giả Robin Donaldson & David Nelson, 2012, đưa ra mô hình phát triển và mô hình kinh doanh sách giáo khoa mở có khả năng trụ vững được với sự tham gia đóng góp của tất cả các bên liên quan, như nhà trường (giáo viên và sinh viên), nhà xuất bản, nhà in và các kho tài nguyên sách giáo khoa truy cập mở khác. Tài liệu dịch sang tiếng Việt có 81 trang. Tải về:
-
'Bộ Giáo dục Mỹ Phát động Chiến dịch khuyến khích các trường học Đi với Mở (#GoOpen) bằng các Tài nguyên Giáo dục', của Văn phòng Truyền thông & Tiếp cận cộng đồng, Văn phòng Báo chí của Bộ Giáo dục Mỹ, về Phát động chiến dịch khuyến khích các trường học Đi với Mở (#GoOpen) bằng các tài nguyên giáo dục, xuất bản ngày 29/10/2015. Với chính sách mới này, Bộ Giáo dục Mỹ đề xuất quy định yêu cầu các tư liệu giáo dục được tạo ra bằng tiền trợ cấp của liên bang sẽ phải được cấp phép mở sao cho bất kỳ trường nào cũng truy cập được. Tài liệu có 5 trang. Tải về:
-
'Vai trò của bản địa hóa OER trong việc xây dựng mối quan hệ đối tác tri thức vì sự phát triển: So sánh các dự án cho các giáo viên TESSA và TESS-India', của các tác giả: Alison Buckler et al., 2014, viết về những vấn đề mới nảy sinh trong việc bản địa hóa các tài nguyên giáo dục mở (OER) và cách giải quyết các vấn đề đó bằng bộ công cụ cho những người phát triển OER để chuyển các sáng kiến theo tính liên tục nhằm đảm bảo cho sự phát triển và sử dụng OER công bằng và bền vững hơn, từ những bài học thực tế bản địa hóa trong 2 dự án do Đại học Mở của Vương quốc Anh tiến hành: (1) Chương trình Giáo dục Giáo viên ở Hạ - Saharan Africa - TESSA (TeacherEducation in Sub-Saharan Africa) và (2) Dự án Giáo dục Giáo viên thông qua sự Hỗ trợ dựa vào Trường học ở Ấn Độ - TESS-India (Teacher Education through School-based Support in India). Tài liệu có 5 trang. Tải về:
-
'Học từ tiếp cận của TESS-India về bản địa hóa OER xuyên khắp các bang của Ấn Độ', của các tác giả Perryman et al. (2014), được xuất bản trên Tạp chí các Phương tiện Tương tác trong Giáo dục, 2(7) ngày 23/12/2014. Tài liệu đề cập tới khía cạnh bản địa hóa OER. Nó có lẽ rất cần cho người Việt Nam tham khảo, khi mà hầu hết các OER là có sẵn bằng tiếng Anh với chất lượng cao, có khả năng được tùy biến sang tiếng Việt mà không có bất kỳ trở ngại nào về pháp lý, về việc vi phạm bản quyền. Tài liệu có 23 trang. Tải về:
-
'Ảnh hưởng của sử dụng OER lên việc dạy và học: dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu OER (2013-2014)' của các tác giả Pitt, Rebecca; de los Arcos, Beatriz; Perryman, Leigh-Anne; Weller, Martin và McAndrew, Patrick của Trung tâm Nghiên cứu OER (OER Research Hub) đăng trên Tạp chí Công nghệ Giáo dục Anh, số 46 (5), các trang 972-976. Bài báo tóm tắt ngắn gọn các nội dung nghiên cứu trong dự án của Trung tâm về ảnh hưởng của việc sử dụng OER lên việc dạy và học, đề cập tới 11 giả thuyết, bộ các số liệu thống kê, các kết luận được rút ra từ dự án ... Bản dịch sang tiếng Việt có 41 trang. Tải về:
-
Báo cáo bằng chứng OER 2013-2014. Xây dựng sự hiểu biết về giáo dục mở. Trung tâm Nghiên cứu OER (OER Research Hub) xuất bản năm 2014. Báo cáo là một rà soát lại tạm thời các bằng chứng được ghi lại đối với 11 giả thuyết chính tập trung vào nghiên cứu của dự án của Trung tâm Nghiên cứu OER. Các phát hiện của báo cáo là rất đáng quan tâm về sự phát triển rất nhanh của OER trên thế giới. Bản dịch sang tiếng Việt có 41 trang. Tải về:
-
'Sửa thị trường sách giáo khoa bị đổ vỡ - Sinh viên phản ứng thế nào đối với sách giáo khoa giá thành cao và đòi hỏi các lựa chọn thay thế', của tác giả Ethan Senack, Quỹ Giáo dục PIRG & Student PIRG Mỹ xuất bản năm 2014. Cuốn sách khẳng định cách tốt nhất là sử dụng sách giáo khoa mở, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập của các sinh viên đại học, vừa giữ lại được quyền ấn định các tài liệu học tập cần thiết mà các giáo sư thực hiện cho các sinh viên của mình. Bản dịch sang tiếng Việt có 24 trang. Tải về:
-
'Mở sách giáo khoa ra - Các cơ hội mới cho các thư viện và nhà xuất bản?', tác giả Nancy L. Maron của ITHAKA S + R xuất bản năm 2014, nói về xu thế dịch chuyển sang các dạng sách giáo khoa mở và khả năng mang lại các cơ hội mới, đặc biệt cho các thư viện của các trường đại học, điều có tác động chắc chắn tới các nhà xuất bản chuyên nghiệp và/hoặc các nhà in tại các trường đại học. Bản dịch sang tiếng Việt có 17 trang. Tải về:
-
'Chỉ dẫn cơ bản về tài nguyên giáo dục mở (OER)', của UNESCO và Khối thịnh vượng chung về học tập (COL) xuất bản năm 2015. Chỉ dẫn này gồm 3 phần. Phần đầu - tóm tắt các vấn đề chính - được trình bày ở dạng một tập hợp 'Các câu hỏi thường gặp'. Phần 2 là phân tích toàn diện hơn các vấn đề đó, được trình bày ở dạng tài liệu nghiên cứu truyền thống. Phần 3 là tập hợp các phụ lục, gồm thông tin chi tiết hơn về các lĩnh vực đặc thù thích hợp với OER. Bản dịch sang tiếng Việt có 129 trang. Tải về:
-
'Các chỉ dẫn về tài nguyên giáo dục mở (OER) trong giáo dục đại học', của UNESCO và Khối thịnh vượng chung về học tập (COL) xuất bản năm 2015. Tài liệu đưa ra các chỉ dẫn chiến lược về OER cho các đối tượng: (1) Các chính phủ; (2) Các cơ sở giáo dục đại học; (3) Đội ngũ nghiên cứu hàn lâm - các giáo viên; (4) Các cơ sở sinh viên và (5) Các cơ sở đảm bảo/công nhận chất lượng và các cơ sở thừa nhận hàn lâm. Bản dịch sang tiếng Việt có 26 trang. Tải về:
-
'Rà soát lại mới nhất các vấn đề chất lượng có liên quan tới tài nguyên giáo dục mở (OER)', các tác giả: Anthony F. Camilleri, Ulf Daniel Ehlers, Jan Pawlowski, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chung, Ủy ban châu Âu, xuất bản năm 2014, 72 trang. Tải về:
-
'Dạy học trong kỷ nguyên số', tác giả: Anthony Williams (Tony) Bates, xuất bản lần đầu ngày 15/04/2015, 604 trang. Tải về:
B. Tài liệu về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng và bảo mật hệ thống
-
Tài liệu của 260 chuyên gia an ninh không gian mạng gửi cho Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ - FCC (Federal Communications Commission) với yêu cầu thay đổi các quy định được đề xuất cho Ủy ban, nhằm mục đích mở mã nguồn các bộ định tuyến router để tránh có thể gây tổn hại tới sự tuân thủ, an toàn, độ tin cậy và chức năng của các mạng ở gia đình và của doanh nghiệp. Việc đóng lại mã nguồn các bộ định tuyến router cũng có thể hạn chế sự đổi mới và nghiên cứu trong các công nghệ mới về kết nối mạng. Các chuyên gia cũng đưa ra đề xuất lựa chọn thay thế đáp ứng được tốt hơn các mục tiêu của Ủy ban, không chỉ đảm bảo sự vận hành như mong muốn đối với các tần số radio - RF (Radio Frequency) của bộ định tuyến router WiFi theo các tham số bắt buộc, mà còn hỗ trợ trong các mục tiêu rộng lớn hơn của Ủy ban về gia tăng sự lựa chọn của người tiêu dùng, thúc đẩy sự cạnh tranh, bảo vệ hạ tầng, và gia tăng sự phục hồi đối với các đổ vỡ về giao tiếp truyền thông. Tài liệu được xuất bản vào tháng 10/2015, bản dịch có 43 trang. Tải về:
-
'Chat trong bí mật trong khi tất cả chúng ta đều đang bị theo dõi', Tác giả: Micah Lee, First Look Media - The Intercept xuất bản ngày 15/07/2015, 38 trang. Tải về:
-
'Mạng không an toàn - Phần 3: Thảm họa được tiên đoán - và bị bỏ qua'. Tác giả Craig Timberg viết cho tờ Washington Post xuất bản ngày 31/05/2015, 19 trang. Tải về:
-
'Mạng không an toàn - Phần 2: Sống lâu với “sự sửa nhanh”'. Tác giả Craig Timberg viết cho tờ Washington Post xuất bản ngày 31/05/2015, 13 trang. Tải về:
-
'Mạng không an toàn - Phần 1: Lỗi trong thiết kế'. Tác giả Craig Timberg viết cho tờ Washington Post xuất bản ngày 30/05/2015, 17 trang. Tải về:
C. Phụ đề các tệp video về nguồn mở được dịch sang tiếng Việt
-
'Kết hợp các tài nguyên được cấp phép mở'. Các tác giả của Florida Virtual Campus xuất bản. Video dạy 2 điều: (1) Cách tạo ra một tài nguyên giáo dục mở - OER (Open Educational Resource) rồi cấp phép Creative Commons cho tài nguyên đó; và (2) Cách chọn giấy phép cho tác phẩm được tạo ra từ nhiều thành phần có các loại giấy phép Creative Commons khác nhau. Tải về:
Phụ đề tiếng Việt: https://www.dropbox.com/s/zevtjdnijdxdh4w/Creating%20OER%20and%20Combining%20Licenses%20-%20Full%20-%20YouTube.srt?dl=0
-
'Giáo dục mở và tương lai'. Là bài trình bày của David Wiley ngày 06/03/2010 tại sự kiện hội nghị thường niên TED. Tải về:
Video gốc: https://www.youtube.com/watch?v=Rb0syrgsH6M
Phụ đề tiếng Việt: https://www.dropbox.com/s/d9mc53sa33qvqk8/TEDxNYED%20-%20David%20Wiley%20-%20030610%20-%20YouTube.srt?dl=0
II. Các tài liệu dịch sang tiếng Việt trong 6 tháng đầu năm 2015:
A. Tài liệu về phần mềm tự do nguồn mở và tiêu chuẩn mở
-
InkScape. Là tài liệu do Floss Manuals xuất bản ngày 05/10/2011. Tài liệu giúp bạn bước đầu làm quen với phần mềm vẽ đồ họa vector nguồn mở INKSPACE. Nó có khả năng thay thế cho phần mềm dàn trang sở hữu độc quyền CorelDraw. Bản dịch tài liệu dịch sang tiếng Việt có 179 trang. Tải về:
-
Scribus. Là tài liệu do Floss Manuals xuất bản ngày 12/10/2013. Tài liệu giúp bạn bước đầu làm quen với phần mềm dàn trang nguồn mở SCRIBUS. Nó có khả năng thay thế cho phần mềm dàn trang sở hữu độc quyền Adobe Illustrator. Bản dịch tài liệu dịch sang tiếng Việt có 154 trang. Tải về:
-
GIMP. Là tài liệu do Floss Manuals xuất bản ngày 21/05/2014. Tài liệu giúp bạn bước đầu làm quen với GIMP cho các công việc soạn sửa hình ảnh. Bản dịch tài liệu dịch sang tiếng Việt có 66 trang. Bạn có thể tải về theo địa chỉ:
-
Triển khai các hệ thống phần mềm tự do. Các tác giả: A. Albós Raya, M. D'elia Branco, M. León Martínez, A. Novo López, A. Otero García, Ó. Sánchez Jiménez của viện Hàn lâm Công nghệ Tự do (FTA) xuất bản năm 2010, 177 trang. Tải về:
-
Các khía cạnh pháp lý của xã hội thông tin. Các tác giả: Malcolm Bain, Manuel Gallego, Manuel Martinez ribas, Judit Rius của Viện Hàn lâm Công nghệ Tự do (FTA) xuất bản lần thứ nhất, tháng 03/2010, 314 trang. Tải về:
-
Chỉ dẫn về đám mây mở. Hồ sơ các đám mây mở. Quỹ Linux xuất bản tháng 01/2015, 25 trang. Tải về:
-
Các khía cạnh kinh tế và các mô hình kinh doanh của phần mềm tự do. Viện hàn lâm Công nghệ Mở - FTA, xuất bản lần thứ nhất tháng 09/2010, 228 trang. Tải về:
-
'Tài liệu PostgreSQL 9.0.13', V. Lập trình máy chủ, của Nhóm phát triển toàn cầu PostgreSQL, xuất bản năm 2013, 252 trang. Tải về:
B. Tài liệu về chính sách nguồn mở của các quốc gia trên thế giới
-
'Kế hoạch hành động Quốc gia của chính phủ liên bang (Đức) để triển khai chương về dữ liệu mở của G8', do Bộ Nội vụ CHLB Đức xuất bản tháng 11/2014, 22 trang. Tải về:
-
'Chính sách về Áp dụng Phần mềm Nguồn Mở cho Chính phủ Ấn Độ', số F. No. 1(3)/2014 - EG II, do Bộ Thông tin & Truyền thông, Phòng Điện tử & Công nghệ Thông tin xuất bản, 6 trang. Tải về:
C. Tài liệu về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng và tác chiến mạng máy tính
-
'Mã hóa máy tính xách tay của bạn như bạn muốn nó', Micah Lee, First Look Media xuất bản 27/04/2015, 16 trang. Tải về:
-
Báo cáo hiểu biết về mối đe dọa toàn cầu 2014, do Crowdstrike Falcon Intelligence xuất bản tháng 04/2015, 66 trang. Tải về:
D. Tài liệu về tài nguyên giáo dục mở
-
'Chiến lược Tài nguyên Giáo dục Mở (OER) 2014-2016' của Đại học Nam Phi (UNISA), Đại học Nam Phi xuất bản, 26/03/2014, 21 trang. Tải về:
-
'Tài nguyên Giáo dục Mở và các thực tiễn sư phạm trong giáo dục đại học của châu Phi. Triển vọng từ dự án ROER4D'. Cheryl Hodgkinson-Williams, Transform 2015 xuất bản ngày 07/04/2015, 13 trang. Tải về:
-
'Làm thế nào để tăng cường tài nguyên giáo dục mở', Liên minh Giáo dục Tự do - Tài liệu quan điểm, xuất bản tháng 02/2015, 12 trang. Tải về:
-
'Triển vọng về chính sách và các thực tiễn của châu Á', Tài nguyên Giáo dục Mở châu Á xuất bản, tháng 09/2012, 8 trang. Tải về:
E. Gần 110 tài liệu dịch đã được đưa lên Internet từ 2014 trở về trước ở các đường liên kết:
Hà Nội, thứ hai ngày 28/12/2015
Blogger: Lê Trung Nghĩa