Khuyến khích AI Nguồn Mở và AI Trọng số Mở (Từ tài liệu ‘Chiến thắng cuộc đua: KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG AI CỦA NƯỚC MỸ’, do Nhà Trắng xuất bản ngày 23/07/2025)

Encourage Open-Source and Open-Weight AI

Theo tài liệu‘Chiến thắng cuộc đua: KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG AI CỦA NƯỚC MỸ’ (Winning the Race AMERICA’S AI ACTION PLAN), do Nhà Trắng xuất bản 23/07/2025, 28 trang, có tại: https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2025/07/Americas-AI-Action-Plan.pdf.

“Ngày nay, một chân trời khám phá khoa học mới đang mở ra trước mắt chúng ta, được định hình bởi những công nghệ mang tính đột phá như trí tuệ nhân tạo… Những đột phá trong các lĩnh vực này có tiềm năng định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu, khơi dậy những ngành công nghiệp hoàn toàn mới, và cách mạng hóa cách chúng ta sống và làm việc. Khi các đối thủ cạnh tranh toàn cầu của chúng ta chạy đua khai thác những công nghệ này, thì việc Hoa Kỳ đạt được và duy trì vị thế thống trị công nghệ toàn cầu không thể nghi ngờ và không bị thách thức là một mệnh lệnh an ninh quốc gia. Để đảm bảo tương lai, chúng ta phải khai thác toàn bộ sức mạnh đổi mới của Hoa Kỳ.”

Donald J. Trump

Tổng thống thứ 45 và 47 của Hoa Kỳ

Đoạn về ‘Khuyến khích AI Nguồn Mở và AI Trọng số Mở’ là một phần của tài liệu, các trang 4-5, có nội dung cụ thể như sau:

KHUYẾN KHÍCH AI NGUỒN MỞ VÀ AI TRỌNG SỐ MỞ

Các mô hình AI nguồn mở và AI trọng lượng mở được các nhà phát triển cung cấp miễn phí để bất kỳ ai trên thế giới cũng có thể tải xuống và chỉnh sửa. Các mô hình được phân phối theo cách này có giá trị đặc biệt cho đổi mới sáng tạo vì các công ty khởi nghiệp có thể sử dụng chúng một cách linh hoạt mà không phụ thuộc vào nhà cung cấp mô hình đóng. Chúng cũng mang lại lợi ích cho việc áp dụng AI trong thương mại và chính phủ vì nhiều doanh nghiệp và chính phủ có dữ liệu nhạy cảm mà họ không thể gửi cho các nhà cung cấp mô hình đóng. Và chúng rất cần thiết cho nghiên cứu học thuật, vốn thường dựa vào quyền truy cập vào trọng số và dữ liệu đào tạo của một mô hình để thực hiện các thí nghiệm khoa học nghiêm ngặt.

Chúng ta cần đảm bảo rằng nước Mỹ có các mô hình mở hàng đầu được xây dựng dựa trên các giá trị của Mỹ. Các mô hình nguồn mở và AI trọng số mở có thể trở thành tiêu chuẩn toàn cầu trong một số lĩnh vực kinh doanh và nghiên cứu học thuật trên toàn thế giới. Vì lý do đó, chúng cũng có giá trị địa chiến lược. Mặc dù quyết định về việc có nên phát hành mô hình mở hay đóng và cách phát hành về cơ bản là do nhà phát triển quyết định, nhưng chính phủ Liên bang nên tạo ra một môi trường hỗ trợ cho các mô hình mở.

Các hành động chính sách được khuyến nghị

• Đảm bảo quyền truy cập tới năng lực tính toán quy mô lớn cho các công ty khởi nghiệp và học giả bằng cách cải thiện thị trường tài chính cho điện toán. Hiện tại, một công ty muốn sử dụng điện toán quy mô lớn thường phải ký hợp đồng dài hạn với các công ty siêu quy mô—vượt xa khả năng ngân sách của hầu hết các học giả và nhiều công ty khởi nghiệp. Nước Mỹ đã giải quyết vấn đề này trước đây bằng các sản phẩm khác thông qua thị trường tài chính, chẳng hạn như thị trường giao ngay và thị trường kỳ hạn cho hàng hóa. Thông qua sự hợp tác với ngành công nghiệp, NIST tại DOC, OSTP và chương trình thí điểm Tài nguyên Nghiên cứu AI Quốc gia (NAIRR) của Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF), chính phủ Liên bang có thể đẩy nhanh quá trình trưởng thành của một thị trường tài chính lành mạnh cho điện toán.

• Hợp tác với các công ty công nghệ hàng đầu để tăng cường quyền truy cập của cộng đồng nghiên cứu tới các nguồn lực điện toán, mô hình, dữ liệu và phần mềm đẳng cấp thế giới của khu vực tư nhân như một phần của chương trình thí điểm NAIRR.

• Xây dựng nền tảng cho năng lực vận hành NAIRR tinh gọn và bền vững, có thể kết nối ngày càng nhiều nhà nghiên cứu và nhà giáo dục trên khắp đất nước với các nguồn lực AI quan trọng.

• Tiếp tục thúc đẩy thế hệ đột phá AI tiếp theo bằng cách công bố Kế hoạch Chiến lược Nghiên cứu và Phát triển (R&D) AI Quốc gia mới, do OSTP dẫn đầu, nhằm định hướng các khoản đầu tư nghiên cứu AI của Liên bang.

• Do DOC dẫn đầu thông qua Cục Viễn thông và Thông tin Quốc gia (NTIA), triệu tập các bên liên quan để giúp thúc đẩy việc áp dụng các mô hình nguồn mở và mô hình trọng số mở bởi các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

“Today, a new frontier of scientific discovery lies before us, defined by transformative technologies such as artificial intelligence… Breakthroughs in these fields have the potential to reshape the global balance of power, spark entirely new industries, and revolutionize the way we live and work. As our global competitors race to exploit these technologies, it is a national security imperative for the United States to achieve and maintain unquestioned and unchallenged global technological dominance. To secure our future, we must harness the full power of American innovation.”

Donald J. Trump

45 th and 47th President of the United States

Open-source and open-weight AI models are made freely available by developers for anyone in the world to download and modify. Models distributed this way have unique value for innovation because startups can use them flexibly without being dependent on a closed model provider. They also benefit commercial and government adoption of AI because many businesses and governments have sensitive data that they cannot send to closed model vendors. And they are essential for academic research, which often relies on access to the weights and training data of a model to perform scientifically rigorous experiments.

We need to ensure America has leading open models founded on American values. Open-source and open-weight models could become global standards in some areas of business and in academic research worldwide. For that reason, they also have geostrategic value. While the decision of whether and how to release an open or closed model is fundamentally up to the developer, the Federal government should create a supportive environment for open models.

Recommended Policy Actions

• Ensure access to large-scale computing power for startups and academics by improving the financial market for compute. Currently, a company seeking to use large-scale compute must often sign long-term contracts with hyperscalers—far beyond the budgetary reach of most academics and many startups. America has solved this problem before with other goods through financial markets, such as spot and forward markets for commodities. Through collaboration with industry, NIST at DOC, OSTP, and the National Science Foundation’s (NSF) National AI Research Resource (NAIRR) pilot, the Federal government can accelerate the maturation of a healthy financial market for compute.

• Partner with leading technology companies to increase the research community’s access to world-class private sector computing, models, data, and software resources as part of the NAIRR pilot.

• Build the foundations for a lean and sustainable NAIRR operations capability that can connect an increasing number of researchers and educators across the country to critical AI resources.

• Continue to foster the next generation of AI breakthroughs by publishing a new National AI Research and Development (R&D) Strategic Plan, led by OSTP, to guide Federal AI research investments.

• Led by DOC through the National Telecommunications and Information Administration (NTIA), convene stakeholders to help drive adoption of open-source and open-weight models by small and medium-sized businesses.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com