‘Xây dựng tương lai tốt hơn với dữ liệu và AI: sách trắng’ - bản dịch sang tiếng Việt

Thứ năm - 15/08/2024 06:32

Là bản dịch sang tiếng Việt của tài liệu ‘Xây dựng tương lai tốt hơn với dữ liệu và AI: sách trắng’ do Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) xuất bản tháng 7/2024.

“Sách trắng này đưa ra tầm nhìn của Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) về trí tuệ nhân tạo - AI (Artificial Intelligence) ở Vương quốc Anh, nhấn mạnh nhu cầu về hạ tầng dữ liệu mạnh mẽ, các nền tảng quản trị và đạo đức để hỗ trợ hệ sinh thái kỹ thuật công nghệ. Đã có nhiều sự chú ý về những rủi ro hiện hữu của AI, nhiều trong số đó có liên quan đến cái gọi là các công nghệ trí tuệ nhân tạo tổng quát - AGI (Artificial General Intelligence), chúng vẫn còn chưa được phát triển. Mười tám tháng trong ‘Mùa hè AI’ (AI Summer) này, các rủi ro hiện hữu đó còn chưa thành hiện thực, và các chuyên gia không đồng thuận về khi nào - và quả thực, liệu - chúng ta sẽ chứng kiến AGI hay không. Các hệ thống AI tạo sinh (Generative AI Systems) hiện có và sắp ra mắt cùng các mô hình ngôn ngữ lớn - LLM (Large Language Models) như ChatGPT, Llama, Palm và Claude mang đến những cơ hội và thách thức trước mắt. Chúng đòi hỏi một hạ tầng AI mạnh mẽ.

Nghiên cứu năm 2024 của ODI nêu bật những điểm yếu đáng kể trong hạ tầng AI, đặc biệt trong quản trị dữ liệu, với cả các ứng dụng hiện hành và tương lai. Sự tiến hóa nhanh của AI đã dẫn đến việc bỏ qua các nguyên tắc cơ bản của dữ liệu, với các chính phủ và các tổ chức bỏ qua cơ sở hạ tầng dữ liệu quan trọng. AI tập trung vào dữ liệu (Data -centric AI) là câu trả lời cho điều này. Khi các vấn đề đó trở nên không thể bị bỏ qua, cộng đồng đang chậm chạp bắt đầu làm việc về những thách thức cụ thể xung quanh chất lượng dữ liệu, đánh giá các mô hình tập trung vào dữ liệu và quản trị.

Nghiên cứu của ODI chỉ ra những sai sót có thể gây ra sự sụp đổ của mô hình và doanh nghiệp do thiếu minh bạch dữ liệu và thực hành chia sẻ dữ liệu kém cỏi, đe dọa đến các quyền và sinh kế. Nếu Vương quốc Anh muốn hưởng lợi từ những cơ hội đặc biệt do những đổi mới trong lĩnh vực này mang lại, họ phải nhìn xa hơn chu kỳ cường điệu và quay trở lại với những nguyên tắc cơ bản về dữ liệu, vốn rất cần thiết để xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu và AI mạnh mẽ, cũng như một thị trường mạnh mẽ, công bằng mang lại lợi ích cho tất cả mọi người và giảm thiểu tác hại.

...

Để đạt được các kết quả đầu ra đó, ODI khuyến nghị 5 can thiệp chính sách:

- Đảm bảo quyền truy cập rộng rãi vào dữ liệu chất lượng cao, được quản trị tốt từ khu vực công và tư để thúc đẩy thị trường AI đa dạng và cạnh tranh;
- Thực thi bảo vệ dữ liệu và quyền lao động trong chuỗi cung ứng dữ liệu;
- Trao quyền cho mọi người có tiếng nói nhiều hơn trong việc chia sẻ và sử dụng dữ liệu cho AI;
- Cập nhật chế độ sở hữu trí tuệ để đảm bảo các mô hình AI được đào tạo theo cách ưu tiên sự tin tưởng và trao quyền cho các bên liên quan;
- Tăng tính minh bạch xung quanh dữ liệu được sử dụng để đào tạo các mô hình AI có rủi ro cao.”