Kim cương được khai quật: soi sáng vào việc xuất bản Truy cập Mở do cộng đồng dẫn dắt

Diamond unearthed: shining light on community-driven Open Access publishing

09/03/2021

Theo: https://www.coalition-s.org/diamond-unearthed-shining-light-on-community-driven-open-access-publishing/

Bài được đưa lên Internet ngày: 09/03/2021

Liên minh S (cOAlition S) và Khoa học châu Âu (Science Europe) vui mừng công bố xuất bản báo cáo và các khuyến cáo (bản dịch sang tiếng Việt) phát sinh từ nghiên cứu các tạp chí Truy cập Mở - OA (Open Access) do cộng đồng dẫn dắt khắp trên thế giới mà chúng là tự do không mất tiền cho các độc giả và các tác giả, thường được tham chiếu tới như là “Các tạp chí Truy cập Mở kim cương” (OA diamond journals).

“Nghiên cứu đã phát hiện chiều đầy đủ một phần quan trọng của thế giới phổ biến học thuật mà cũng lâu đời như bản thân khoa học vậy: chiều của cộng đồng khoa học đánh giá chất lượng khoa học và tự quản lý truyền thông học thuật”, Lidia Borrell-Damián, Tổng Thư ký của Science Europe, nhấn mạnh. Đặc biệt, nghiên cứu xem xét các lĩnh vực là quan trọng cho các tạp chí Truy cập Mở kim cương, từ cấu trúc pháp lý và điều hành cho tới các năng lực kỹ thuật, các quy trình biên tập, và các mô hình cấp vốn. Báo cáo thấy các tạp chí kim cương đại diện cho vô số các quần đảo các tập chí tương đối nhỏ phục vụ cho sự đa dạng rộng lớn các cộng đồng khoa học. Chúng phần lớn phụ thuộc vào công việc của những người tình nguyện, các trường đại học, và việc cấp vốn của chính phủ. Các tạp chí kim cương đang hướng tới tuân thủ Kế hoạch S nhưng đối mặt với một số thách thức trong hoạt động bất chấp có nhiều điểm mạnh về khoa học. Họ cần được tổ chức hiệu quả hơn, được phối hợp và được cấp vốn để hỗ trợ tốt hơn cho các nhà nghiên cứu trong việc phổ biến tác phẩm của họ.

Các khuyến cáo (bản dịch sang tiếng Việt) là để chuẩn bị cho Hội thảo và Hội nghị chuyên đề Quốc tế trong vòng 6 tháng tới, thiết lập chiến lược cấp vốn trong vòng 12 tháng, và thiết lập Trung tâm Năng lực Xuất bản Kim cương trong vòng 24 tháng tới. Điều này có thể cho phép các tổ chức cấp vốn nghiên cứu, các cơ sở, các hiệp hội học tập, và các hạ tầng tăng cường một cách bền vững cho các tạp chí Truy cập Mở kim cương trong bối cảnh của khoa học mở.

Nghiên cứu đã được Liên minh S ủy quyền và được Science Europe cấp vốn để có được sự hiểu biết tốt hơn về bức tranh Truy cập Mở kim cương. Đây là đỉnh cao của công việc được nhóm 10 tổ chức triển khai từ tháng 6/2020 tới tháng 2/2021, gồm: OPERAS, SPARC Europe, Utrecht University, UiT The Arctic University of Norway, CSI, OASPA, DOAJ, Redalyc-AmeliCA, LIBER, ENRESSH.

cOAlition S and Science Europe are pleased to announce the publication of an in-depth report and recommendations arising from a study of community-driven open access (OA) journals across the world that are free for readers and authors, usually referred to as “OA diamond journals”.

“The study uncovers the full dimension of an important part of the world of scholarly dissemination that is as old as science itself: that of the scientific community assessing scientific quality and managing scholarly communication on its own“, highlights Lidia Borrell-Damián, Secretary-General of Science Europe. Specifically, the study examines the areas that are critical for OA diamond journals, from legal structures and governance to technical capabilities, editorial processes, and funding models. The report finds that diamond journals represent a vast archipelago of relatively small journals serving a wide variety of scientific communities. They largely depend on volunteer work, universities, and government funding. Diamond journals are making headway towards Plan S compliance but face a number of operational challenges despite multiple scientific strengths. They need to be more efficiently organised, coordinated and funded to better support researchers in disseminating their work.

The study’s recommendations are to prepare an International Workshop and Symposium within 6 months, set up a funding strategy within 12 months, and establish a Diamond Publishing Capacity Center within 24 months. This may allow research funding organisations, institutions, scholarly societies, and infrastructures to sustainably strengthen OA diamond journals in the context of open science.

The study was commissioned by cOAlition S and funded by Science Europe in order to gain a better understanding of the OA diamond landscape. It is the culmination of work undertaken from June 2020 to February 2021 by a consortium of 10 organisations: OPERAS, SPARC Europe, Utrecht University, UiT The Arctic University of Norway, CSI, OASPA, DOAJ, Redalyc-AmeliCA, LIBER, ENRESSH.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com