A. Tài liệu về khoa học mở - truy cập mở - dữ liệu mở – OpenGLAM
‘Liên minh S: Đầu vào cho sự phát triển Khuyến cáo về Khoa học Mở của UNESCO’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu với các đề xuất đầu vào cho Khuyến cáo Khoa học Mở của UNESCO từ Liên minh S (cOAlition S), một nhóm hiện có 24 nhà cấp vốn nghiên cứu quốc gia, các tổ chức châu Âu và quốc tế và các quỹ từ thiện, đã đưa ra Kế hoạch S (Plan S) tháng 9/2018. Kế hoạch S, có hiệu lực từ 2021, yêu cầu tất cả các xuất bản phẩm học thuật là các kết quả từ nghiên cứu được các trợ cấp nhà nước hoặc tư nhân cấp vốn do các hội đồng nghiên cứu quốc gia, khu vực, và quốc tế và các cơ quan cấp vốn cung cấp, phải được xuất bản trên các tạp chí Truy cập Mở, trên các nền tảng Truy cập Mở, hoặc được làm cho sẵn sàng tức thì thông qua các kho Truy cập Mở mà không có cấm vận. Bản dịch sang tiếng Việt có 13 trang. Tải về:
Thông cáo báo chí: ‘Liên minh S công bố các yêu cầu minh bạch về giá thành’ - bản dịch sang tiếng Việt, là thông cáo báo chí, theo đó ‘Liên minh S công bố các yêu cầu minh bạch về giá thành’, một bước quan trọng hướng tới việc ‘Biến Truy cập Mở đầy đủ và tức thì thành hiện thực’. Theo các yêu cầu này: “Từ tháng 7/2022 chỉ các nhà xuất bản nào gắn với các khung minh bạch về giá thành của Kế hoạch S (Plan S) vừa được phê chuẩn mới hợp lệ để tiếp cận được các vốn cấp từ các thành viên của Liên minh S (cOAlition S).” Bản dịch sang tiếng Việt có 4 trang. Tải về:
Thư của tổ chức CC, IFLA và các tổ chức khác gửi WIPO nhân ngày Sở hữu Trí tuệ 2020 kêu gọi bảo vệ di sản văn hóa khỏi thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra, là thư ngỏ của 5 tổ chức gửi cho Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới - WIPO (World Intellectual Property Organization), gồm: (1) Thông tin điện tử cho Hội đồng Quốc tế các Thư viện - EIFL (Electronic Information for Libraries); (2) Hội đồng Quốc tế các Kho lưu trữ – ICA (International Council of Archives); (3) Liên đoàn Quốc tế các Viện bảo tàng – ICOM (International Council of Museums); (4) Liên đoàn Quốc tế các Hiệp hội và cơ sở Thư viện – IFLA (International Federation of Library Associations and institutions); và (5) Hiệp hội các Nhà hoạt động xã hội Mỹ – SAA (Society of American Archivists). Thư yêu cầu WIPO có biện pháp khẩn cấp để bảo vệ di sản văn hóa bằng việc số hóa các bộ sưu tập được lưu giữ trong các phòng trưng bày, thư viện, kho lưu trữ và viện bảo tàng - GLAM (Galleries, Libraries, Archives, Museums) trong khi nhiều luật sở hữu trí tuệ hiện hành của các quốc gia không đủ bảo vệ và/hoặc cản trở việc tạo ra các bản sao dạng số và thậm chí các bản sao dạng in .v.v. Bản dịch sang tiếng Việt có 78 trang. Tải về:
Chỉ thị (EU) 2019 của Nghị viện và Hội đồng châu Âu ngày 17/04/2019 về bản quyền và các quyền liên quan trong Thị trường Số Duy nhất và các Chỉ thị sửa đổi bổ sung 96/9/EC và 2001/29/EC. Chỉ thị này mở đường cho việc truy cập mở tới các di sản văn hóa - OpenGLAM trên khắp châu Âu trong các phòng trưng bày, thư viện, kho lưu trữ, viện bảo tàng (GLAM), nó đặc biệt nhằm tới các tác phẩm và vấn đề chủ đề khác đã hết thời hạn bảo hộ của luật sở hữu trí tuệ - nằm trong phạm vi công cộng, phi thương mại hoặc do những người sử dụng tải lên. Bản dịch sang tiếng Việt có 78 trang. Tải về:
https://www.dropbox.com/s/1jj51lc0e8r64pl/CELEX_32019L0790_EN_TXT_Vi-04052020.pdf?dl=0
‘Việc cấp phép mở của các tư liệu đọc cấp tiểu học: Các cân nhắc và khuyến cáo’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của các tác giả Sofia Cozzolino từ Reading within Reach và Cable Green từ Creative Commons viết với sự hỗ trợ của những người Mỹ thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID). Tài liệu đã được chuẩn bị cho việc xây dựng bằng chứng và hỗ trợ đổi mới sáng tạo của USAID để cải thiện hỗ trợ đọc ở cấp tiểu học. Tài liệu được xuất bản tháng 10/2019, mang giấy phép Creative Commons Ghi công 4.0 Quốc tế (CC BY 4.0). Bản dịch sang tiếng Việt có 65 trang. Tải về:
‘Tài liệu khái niệm về cấp phép mở cho Bộ Giáo dục ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình’ [của USAID] - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu do RTI International chuẩn bị cho Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ – USAID (United States Agency for International Development) rà soát lại, được xuất bản tháng 11/2018. Tài liệu khái niệm này được nhằm vào các Bộ Giáo dục ở các quốc gia đang phát triển có thu nhập thấp hoặc trung bình với mục đích là để: (a) cung cấp nền tảng xa hơn về lý do cho việc cấp phép mở; (b) giải thích việc cấp phép mở là gì và các giấy phép Creative Commons hoạt động như thế nào; và (c) trả lời những câu hỏi cấp bách nhất của các Bộ về ý nghĩa của việc cấp phép mở. Bản dịch sang tiếng Việt có 43 trang. Tải về:
‘Cơ sở Chính sách Cấp phép Mở’ [của Mỹ] - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu trên trang của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ - USAID (US. International Development Agency) tại https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/1865/NW2-CCBY-HO4-Open_Licensing_Policy_Rationale.pdf, nói về chính sách cấp phép mở bằng các giấy phép Creative Commons của các Bộ - Ngành trong chính phủ Mỹ, đặc biệt đối với các tài nguyên giáo dục, nghiên cứu và dữ liệu được nhà nước cấp vốn bằng tiền thuế của người dân Mỹ. Bản dịch sang tiếng Việt có 4 trang. Tải về:
‘Cấp phép Mở được làm dễ dàng. Sơ lược về các khái niệm, thách thức, và cơ hội cho các nhà xuất bản châu Phi’ - bản dịch sang tiếng Việt, tài liệu của các tác giả Neil Butcher, Lisbeth Levey, và Kirsty von Gogh, do mạng tài nguyên biết chữ sớm xuất bản tháng 8/2018. Việc cấp phép mở không thay thế bản quyền, mà nó sửa các giấy phép ‘tất cả các quyền được giữ lại’ thành ‘vài quyền được giữ lại’. Bản dịch sang tiếng Việt có 33 trang. Tải về:
‘Làm bằng Creative Commons’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của các tác giả Paul Stacey và Sarah Hinchliff Pearson, do Creative Commons xuất bản năm 2017. Tài liệu đề cập tới việc quản lý các tài nguyên bằng 3 hình thức: (1) Nhà nước; (2) Thị trường; và (3) Cái chung (The Commons); Cùng với nó là những khác biệt giữa những vật hữu hình với các nội dung số - những thứ vô hình.
Tài liệu cũng đề cập tới các mô hình doanh thu của Cái chung (với thị trường thì gọi là mô hình kinh doanh) thông qua 24 ví dụ điển hình - tất cả các ví dụ đó đều tạo ra các nội dung được Làm bằng Creative Commons và tất cả họ đều đang có các mô hình doanh thu để duy trì bền vững, hoặc dựa hoàn toàn vào cộng đồng với những cái chung, hoặc một phần dựa vào cộng đồng, một phần dựa vào nhà nước và thị trường. Bản dịch sang tiếng Việt có 260 trang. Tải về:
https://www.dropbox.com/s/a6n50my7owufi6w/Made%20with%20Creative%20Commons_Vi-10022020.pdf?dl=0
‘Các hướng dẫn Đảm bảo Chất lượng cho Tài nguyên Giáo dục Mở: Khung TIPS Phiên bản 2.0’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của tác giả Paul Kawachi, Trung tâm Phương tiện Giáo dục Á châu của Khối Thịnh vượng chung - CEMCA (Commonwealth Educational Media Centre for Asia) xuất bản năm 2013, đề cập tới khung đảm bảo chất lượng cho Tài nguyên Giáo dục Mở - OER (Open Educational Resources) và đúc kết lại thành khung TIPS 2.0, gói gọn trong 38 tiêu chí, được tùy biến từ khung TIPS 1.0 với chất lượng OER được đánh giá theo 4 dòng tiêu chí: (1) Các quy trình dạy và học (Teaching and Learning Processes); (2) Nội dung thông tin và tư liệu (Information and Material Content); (3) Trình bày sản phẩm và định dạng (Presentation Product and Format); và (4) Kỹ thuật và Công nghệ của Hệ thống (System Technical and Technology). Bản dịch sang tiếng Việt có 46 trang. Tải về:
https://www.dropbox.com/s/4h62xjr83z1yrv8/TIPS%20Framework_Version%202_0_Low_Vi-01012020.pdf?dl=0
‘Các hướng dẫn Đảm bảo Chất lượng cho Tài nguyên Giáo dục Mở: Khung TIPS Phiên bản 1.0’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của tác giả Paul Kawachi, Trung tâm Phương tiện Giáo dục Á châu của Khối Thịnh vượng chung - CEMCA (Commonwealth Educational Media Centre for Asia) xuất bản năm 2013, nêu các khung đảm bảo chất lượng cho Tài nguyên Giáo dục Mở - OER (Open Educational Resources) và đúc kết lại thành khung TIPS 1.0 với chất lượng OER được đánh giá theo 4 dòng tiêu chí: (1) Các quy trình dạy và học (Teaching and Learning Processes); (2) Nội dung thông tin và tư liệu (Information and Material Content); (3) Trình bày sản phẩm và định dạng (Presentation Product and Format); và (4) Kỹ thuật và Công nghệ của Hệ thống (System Technical and Technology). Bản dịch sang tiếng Việt có 36 trang. Tải về:
https://www.dropbox.com/s/2fgrrgxpsk59iyk/OERQ_TIPS_978-81-88770-07-6_Vi-09012020.pdf?dl=0
‘Nhóm Giáo dục Mở (OEC) công bố những người chiến thắng trong năm 2019 của Giải thưởng Giáo dục Mở vì sự Xuất sắc, Giải thưởng Cá nhân’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu công bố các giải thưởng năm 2019 về Giáo dục Mở vì sự Xuất sắc cho các cá nhân. Nếu bạn có quan tâm tới Giáo dục Mở, thì đây là các tham chiếu tốt cho bạn. Bản dịch sang tiếng Việt có 3 trang. Tải về:
‘Chương trình Trợ cấp OER Toàn cầu Đầu tiên của UNESCO-UNEVOC’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu công bố Chương trình Trợ cấp OER Toàn cầu lần đầu tiên của của UNESCO-UNEVOC với các mốc thời gian trong năm 2020 và với số tiền lên tới 5.000 USD cho các cơ sở ứng viên được tuyển chọn nhằm ứng dụng và phát triển Tài nguyên Giáo dục Mở - OER (Open Educational Resources) và Thực hành Giáo dục Mở - OEP (Open Educational Practices) trong lĩnh vực Giáo dục và Huấn luyện Kỹ thuật và Nghề nghiệp - TVET (Technical and Vocational Education and Training). Bản dịch sang tiếng Việt có 6 trang. Tải về:
B. Khoảng 350 đầu sách, tài liệu dịch đã được đưa lên Internet cho tới hết năm 2019 trở về trước ở các đường liên kết:
https://vnfoss.blogspot.com/2019/12/cac-tai-lieu-dich-sang-tieng-viet-het.html
https://giaoducmo.avnuc.vn/giao-duc/cac-tai-lieu-dich-sang-tieng-viet-het-nam-2019-102.html
https://letrungnghia.mangvn.org/Author/cac-tai-lieu-dich-sang-tieng-viet-het-nam-2019-6330.html
Hà Nội, thứ tư, ngày 01/07/2020
Blogger: Lê Trung Nghĩa
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Blog này được chuyển đổi từ http://blog.yahoo.com/letrungnghia trên Yahoo Blog sang sử dụng NukeViet sau khi Yahoo Blog đóng cửa tại Việt Nam ngày 17/01/2013.Kể từ ngày 07/02/2013, thông tin trên Blog được cập nhật tiếp tục trở lại với sự hỗ trợ kỹ thuật và đặt chỗ hosting của nhóm phát triển...
Các bài trình chiếu trong năm 2024
Tập huấn thực hành ‘Khai thác tài nguyên giáo dục mở’ cho giáo viên phổ thông, bao gồm cả giáo viên tiểu học và mầm non tới hết năm 2024
Các lớp tập huấn thực hành ‘Khai thác tài nguyên giáo dục mở’ tới hết năm 2024
Các tài liệu dịch sang tiếng Việt tới hết năm 2024
‘Digcomp 2.2: Khung năng lực số cho công dân - với các ví dụ mới về kiến thức, kỹ năng và thái độ’, EC xuất bản năm 2022
Tổng hợp các bài của Nhóm các Nhà cấp vốn Nghiên cứu Mở (ORFG) đã được dịch sang tiếng Việt
Tổng hợp các bài của Liên minh S (cOAlition S) đã được dịch sang tiếng Việt
Năm Khoa học Mở & Chuyển đổi sang Khoa học Mở - Tổng hợp các bài liên quan
Hội nghị Đối tác Dữ liệu Mở châu Á năm 2021 do Việt Nam lần đầu tiên chủ trì
Các khung năng lực trong hành động
Phong trào Bình dân học vụ số: Mục tiêu, đối tượng, nội dung, nguồn lực, phương thức tổ chức thực hiện
Lễ công bố công khai Trung tâm Năng lực Kim cương châu Âu và dự án ALMASI
Khung năng lực AI cho giáo viên
Sư phạm Mở là gì (Trang của Đại học British Columbia, Canada)
Ngày Phần mềm Tự do, Ngày Phần cứng tự do, Ngày Tài liệu Tự do
‘Khung năng lực AI cho giáo viên’ - bản dịch sang tiếng Việt
Bạn cần biết những gì về các khung năng lực AI mới của UNESCO cho học sinh và giáo viên
Bàn về 'Lợi thế của doanh nghiệp Việt là dữ liệu Việt, bài toán Việt' - bài phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng ngày 21/08/2025
Các tài liệu dịch sang tiếng Việt tới hết năm 2024
Các bài trình chiếu trong năm 2024
Triển khai Khuyến nghị Khoa học Mở của UNESCO, cập nhật 15/10/2024
‘Tài liệu quan điểm của KR21 về Giữ lại Quyền Tác giả: Giữ lại các quyền trong kết quả đầu ra nghiên cứu để cho phép phổ biến mở kiến thức’ - bản dịch sang tiếng Việt
‘KHUYẾN NGHỊ VÀ HƯỚNG DẪN TRUY CẬP MỞ KIM CƯƠNG cho các cơ sở, nhà cấp vốn, nhà bảo trợ, nhà tài trợ, và nhà hoạch định chính sách’ - bản dịch sang tiếng Việt
Tập huấn thực hành ‘Khai thác tài nguyên giáo dục mở’ cho giáo viên phổ thông, bao gồm cả giáo viên tiểu học và mầm non tới hết năm 2024
DeepSeek đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường — nhưng một số người cho rằng việc bán tháo là quá mức
“Chúng tôi không có hào nước”: Sự đổi mới đột phá của AI nguồn mở
Dữ liệu để phân loại AI
Nhà khoa học AI hàng đầu của Meta cho biết thành công của DeepSeek cho thấy 'các mô hình nguồn mở đang vượt trội hơn các mô hình độc quyền'
Ứng dụng và phát triển Tài nguyên Giáo dục Mở (OER) tại Việt Nam
‘Tầm quan trọng của các kỹ năng tư duy phản biện và linh hoạt về năng lực AI của sinh viên TVET’ - bản dịch sang tiếng Việt