Khuyến nghị Khoa học Mở của UNESCO: câu trả lời từ Liên minh S

UNESCO Recommendation on Open Science: a response from cOAlition S

12/01/2022

Theo: https://www.coalition-s.org/unesco-recommendation-on-open-science-a-response-from-coalition-s/

Bài được đưa lên Internet ngày: 12/01/2022

Liên minh S (cOAlition S) chào mừng cột mốc Khuyến nghị Khoa học Mở của UNESCO đã được thông qua tại phiên họp thứ 41 Hội nghị Toàn thể tháng 11/2021. Tài liệu cung cấp khung quốc tế nơi Khoa học Mở được coi là hàng hóa công cộng toàn cầu, và nơi mà việc chia sẻ công bằng các kết quả học thuật là mặc định.

Khuyến nghị có liên quan tới các xuất bản phẩm khoa học (7a) phù hợp với Kế hoạch S, nơi mà tất cả các bài báo nghiên cứu phải sẵn sàng tự do không mất tiền vào thời điểm xuất bản và bất kỳ sự chuyển giao hay cấp phép bản quyền nào cho các bên thứ 3 cần phải không hạn chế quyền của công chúng truy cập mở tức thì tới xuất bản phẩm khoa học.

Hơn nữa, Liên minh S tích cực hỗ trợ quan điểm cho rằng “các xuất bản phẩm (…) được cấp phép mở hoặc được hiến tặng vào phạm vi công cộng cần phải được ký gửi vào một kho mở phù hợp”.

Chúng tôi cũng chào mừng Khuyến nghị về việc phát triển môi trường chính sách xúc tác cho khoa học mở. Giống như Kế hoạch S, Khuyến nghị này của UNESCO tìm cách “khuyến khích nghiên cứu có trách nhiệm và các thực hành đánh giá và thẩm định các nhà nghiên cứu, điều sẽ ưu đãi cho khoa học chất lượng, thừa nhận sự đa dạng của các kết quả đầu ra nghiên cứu, các hoạt động, và các sứ mệnh”.

Chúng tôi thừa nhận sự cấp bách được thể hiện trong Lời nói đầu của Khuyến nghị nhằm khai thác khoa học trong cuộc chiến chống lại những thách thức gay gắt của nhân loại.

Như một liên minh quốc tế thúc đẩy tăng tốc triển khai các chính sách Khoa học Mở và Truy cập Mở, Liên minh S thúc giục tất cả các tác nhân trong giới xuất bản học thuật làm việc cùng nhau vì một môi trường nghiên cứu công bằng, kham được, bình đẳng, và đa dạng, nơi việc chia sẻ mở và sớm là chuẩn mực; tôn trọng các quyền của các nhà nghiên cứu đối với tác phẩm của họ; và vì một hệ sinh thái hạ tầng và các dịch vụ nghiên cứu truy cập mở, tránh khóa trói vào các mô hình kinh doanh đắt giá bất bình đẳng và không công bằng.

Để đảm bảo rằng Khuyến nghị Khoa học Mở của UNESCO được triển khai, chúng tôi tin tưởng 3 hành động sau đây là cần thiết:

1. Tăng cường phối hợp và cấp vốn trực tiếp hướng tới các chính sách và thực hành Khoa học Mở và các hạ tầng học thuật mở.

2. Hỗ trợ hệ thống định giá bình đẳng toàn cầu cho các dịch vụ xuất bản Truy cập Mở, có tính tới các khác biệt trong sức mua cũng như sự công bằng và đa dạng của các cơ sở.

3. Phối hợp lập pháp đảm bảo rằng các quyền sở hữu trí tuệ nằm lại với các nhà nghiên cứu trong tất cả các xuất bản phẩm, dữ liệu, và các dạng kết quả đầu ra học thuật khác của họ.

Khuyến nghị Khoa học Mở của UNESCO: câu trả lời từ Liên minh S [tải về bản pdf]

cOAlition S welcomes the landmark UNESCO Recommendation on Open Science that was adopted at the 41st session of its General Conference in November 2021. The document provides an international framework where Open Science is viewed as a global public good, and where the equitable sharing of scholarly results is the default.

The recommendation related to scientific publications (7a) dovetails with Plan S in that all research articles should be freely available at the time of publication and that any transfer or licensing of copyrights to third parties should not restrict the public’s right to immediate open access to a scientific publication.

In addition, cOAlition S actively supports the view that “publications (…) that are openly licensed or dedicated to the public domain should be deposited in a suitable open repository.”

We also welcome the recommendation on developing an enabling policy environment for open science.  Like Plan S, the UNESCO Recommendation seeks to “encourage responsible research and researcher evaluation and assessment practices, which incentivize quality science, recognizing the diversity of research outputs, activities, and missions”.

We recognize the urgency expressed in the Preamble of the Recommendation to harness science in the fight against humanity’s burning challenges.

As an international alliance promoting to accelerate the implementation of Open Science and Open Access policies, cOAlition S urges all actors in academic publishing to work together for a fair, affordable, equitable, and diverse research landscape, where open and early sharing is the norm; to respect researchers’ rights to their work; and for an ecosystem of open access research infrastructure and services, avoiding locking in inequitable and unjustifiably expensive business models.

To ensure that the UNESCO Recommendation on Open Science is implemented we believe the following three actions are necessary:

1. Strengthen coordination and direct funding towards Open Science policies and practices and open scholarly infrastructures.

2. Support a globally equitable pricing system for Open Access publishing services that takes into account differences in purchasing power as well as institutional equity and diversity.

3. Coordinate legislation ensuring that intellectual property rights remain with researchers in all of their publications, data, and other types of scholarly outputs.

UNESCO Recommendation on Open Science: a response from cOAlition S [download pdf]

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com