‘Từ nội dung của con người đến dữ liệu của máy móc. Giới thiệu tín hiệu CC’ - bản dịch sang tiếng Việt

Thứ sáu - 18/07/2025 06:44

Là bản dịch tài liệu ‘From Human Content to Machine Data. Introducing CC Signals’ của các tác giả hàng đầu: Jack Hardinges, Sarah Pearson, & Rebecca Ross. Xuất bản, tháng 6/2025. Giấy phép CC BY 4.0.

“Tóm tắt

Những tiến bộ gần đây về AI nhờ việc sử dụng lượng lớn dữ liệu dẫn lối, bao gồm từ khắp nơi trên web.

Điều này không hoàn toàn mới. Trong hai thập kỷ qua, máy móc đã được sử dụng để truy cập và biên dịch nội dung web để thực hiện những việc như xây dựng công cụ tìm kiếm và tạo kho lưu trữ kỹ thuật số. Việc máy móc sử dụng lại dữ liệu web phần lớn được quản lý theo các chuẩn mực và tiêu chuẩn không chính thức. Hợp đồng xã hội này dựa trên một mức độ có đi có lại và thường phù hợp với kỳ vọng hợp lý của mọi người về cách tác phẩm của họ sẽ được sử dụng khi họ chia sẻ chúng công khai.

Tuy nhiên, ngày càng rõ ràng rằng hợp đồng xã hội hỗ trợ việc máy móc sử dụng dữ liệu web trong quá khứ không còn hiệu lực nữa. Ngày nay, máy móc không chỉ thu thập dữ liệu trên web để giúp tìm kiếm dễ dàng hơn hoặc giúp mở khóa những hiểu biết mới mà còn cung cấp các thuật toán làm thay đổi cơ bản (và đe dọa) web mà chúng ta biết.

Để ứng phó, một số nhà sáng tạo đang chọn đưa nội dung của họ ngoại tuyến. Những người khác đang cố gắng chặn máy móc truy cập vào tác phẩm của họ và dựng lên các bức tường thu phí. Những người nắm giữ bản quyền lớn đang thúc đẩy các nhà lập pháp mở rộng phạm vi các quyền sở hữu trí tuệ.

Điều này không bền vững và không dẫn đến tương lai mà chúng ta mong muốn. Tác động của các mô hình AI lớn, kết hợp với phản ứng dữ dội dễ hiểu này, có nguy cơ tạo ra một thế giới mà mọi người không còn có thể hoặc không muốn chia sẻ tác phẩm của mình. Kiến thức và sự sáng tạo có thể bị khóa chặt hơn nữa và nhiều thập kỷ tiến bộ đạt được của phong trào mở bị đảo ngược.

Điều này quan trọng, vì quyền tiếp cận phổ cập với kiến thức và văn hóa là quyền con người và rất quan trọng đối với khả năng giải quyết những thách thức cấp bách nhất của chúng ta trong tương lai. Tại thời điểm quan trọng này, chúng tôi tin rằng CC phải can thiệp để giúp hướng tới một tương lai kỹ thuật số công bằng hơn.

Chúng tôi đang nghiên cứu phiên bản đầu tiên của khung tín hiệu ưu tiên (Preference Signals Framework), tạm gọi là tín hiệu CC. Tín hiệu CC được thiết kế để cung cấp một cách mới cho những người quản lý các bộ sưu tập nội dung lớn để chỉ ra ưu tiên của họ về cách máy móc (và con người kiểm soát chúng) nên đóng góp trở lại cho cộng đồng khi chúng tái sử dụng và hưởng lợi từ việc sử dụng nội dung.

Sự can thiệp của chúng tôi dựa trên niềm tin rằng có nhiều mục đích hợp pháp để máy tái sử dụng nội dung cần được bảo vệ và một hệ sinh thái giải quyết tốt hơn những mối quan tâm hợp pháp của những người tạo ra và quản lý kiến thức của con người là điều khả thi và cần thiết.

Bài báo này mô tả lý do tại sao chúng tôi đi đến niềm tin này và đang thực hiện hành động này. Chúng tôi đang xuất bản bài báo này cùng với một nguyên mẫu ban đầu của tín hiệu CC và yêu cầu phản hồi.

Chúng tôi không thể biến điều này thành hiện thực nếu không có cộng đồng—hãy tham gia cùng chúng tôi.”

Tự do tải về bản dịch sang tiếng Việt của tài liệu có 42 trang tại địa chỉ: https://www.dropbox.com/scl/fi/5xuyuvwnqaq0su6zwcl8r/Human-Content-to-Machine-Data_Final_Vi-02072025.pdf?rlkey=2gjas7b0c2wp9raf0suojbs7n&st=133m0kab&dl=0

Xem thêm: