A. Tài liệu về khoa học mở - truy cập mở và dữ liệu mở - dữ liệu mở liên kết
-
‘Ghi chú thông tin hướng tới nền tảng Horizon 2020 cho truy cập mở’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của Ủy ban châu Âu xuất bản ngày 21/12/2017 đưa ra các ghi chú thông tin để chuẩn bị cho phiên bản mới của nền tảng Horizon 2020 hiện nay. Phiên bản mới nổi bật nhất sẽ được tích hợp tính năng rà soát lại ngang hàng mở - Open Peer Review - một trong các thành phần không thể thiếu của Khoa học Mở - góp phần làm gia tăng chất lượng của các xuất bản phẩm và các dữ liệu nghiên cứu được cấp vốn nhà nước từ chương trình Horizon 2020 của Ủy ban châu Âu. Nội dung tài liệu còn cho thấy bên cạnh nền tảng Horizon 2020, còn có các nền tảng khác phục vụ các các mục đích khác nhau của Khoa học Mở của châu Âu, như OpenAIRE và Zenodo. Bản dịch tiếng Việt có 9 trang. Tải về:
-
‘IPR, chuyển giao công nghệ và Khoa học Mở - Các thách thức và cơ hội’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu do Ủy ban châu Âu xuất bản năm 2017. Tài liệu là kết quả của hội thảo khoa học do Trung tâm Nghiên cứu Chung – JRC (Joint Research Centre) của Ủy ban châu Âu và Ban Tổng Giám đốc Nghiên cứu và Cách tân (DG Research and Innovation) tổ chức. Tài liệu đưa ra 3 kết luận và 5 phát hiện chính quan trọng. Bản dịch tiếng Việt có 28 trang. Tải về:
-
‘Cung cấp cho các nhà nghiên cứu các kỹ năng và năng lực họ cần để thực hành Khoa học Mở‘ - bản dịch sang tiếng Việt, là Báo cáo của Nhóm Làm việc về các Kỹ năng Khoa học Mở của Ủy ban châu Âu xuất bản tháng 07/2017. “Báo cáo cung cấp các kết quả khảo sát giữa các nhà nghiên cứu ở châu Âu về nhận thức của họ về các chính sách và thực hành Khoa học Mở và sau đó tập trung vào các kỹ năng đặc thù các nhà nghiên cứu cần cho Khoa học Mở. Báo cáo kết luận với các khuyến cáo chính sách cho các bên tham gia đóng góp ở mức châu Âu, quốc gia, và cơ sở để nâng cao nhận thức, huấn luyện, hỗ trợ, và khuyến khích các nhà nghiên cứu theo Khoa học Mở”. Bản dịch tiếng Việt có 68 trang. Tải về:
-
‘Đánh giá sự nghiệp nghiên cứu bằng việc thừa nhận đầy đủ các thực hành Khoa học Mở – Thưởng,ưu đãi và/hoặc thừa nhận việc thực hành khoa học mở của các nhà nghiên cứu’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu do Nhóm làm việc về Thưởng cho Khoa học Mở của Ban Tổng Giám đốc về Nghiên cứu và Cách tân của Ủy ban châu Âu viết, được xuất bản vào tháng 07/2017. Báo cáo đưa ra thông tin nền tảng về Khoa học Mở có liên quan tới chính sách ERA, đánh giá các nhà nghiên cứu và khung sự nghiệp. Nó cũng mô tả các khía cạnh khác nhau của Khoa học Mở, bao gồm Dữ liệu Mở, Rà soát lại Ngang hàng Mở và Khoa học Công dân. Những hạn chế của các quy trình thừa nhận và thưởng hiện hành được trình bày, với các gợi ý về cách làm nhẹ bớt chúng và cách các hệ biến hóa mới có thể được hình dung và được triển khai”. Bản dịch tiếng Việt có 65 trang. Tải về:
-
‘Danh sách hành động của Tuyên bố EOSC’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của Ủy ban châu Âu xuất bản ngày 26/10/2017, đi kèm với Tuyên bố EOSC cũng được phát hành trong cùng ngày. Danh sách liệt kê các hành động cụ thể để thực hiện các mục tiêu trong Tuyên bố EOSC thời gian tới, với những đơn vị cụ thể của châu Âu cam kết cấp kinh phí và thực hiện các hành động cụ thể để đáp ứng các mục tiêu đó. Cũng qua danh sách này, bạn có thể thấy được các hành động cụ thể để biến các dữ liệu nghiên cứu được cấp vốn nhà nước thành dữ liệu tìm thấy được, truy cập được, tương hợp được và sử dụng lại được – FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Re-usable). Bản dịch tiếng Việt có 5 trang. Tải về:
-
‘Tuyên bố EOSC’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của Ủy ban châu Âu, Tuyên bố EOSC ngày 26/10/2017 tại Brussels, thủ đô nước Bỉ, về việc chính thức khởi xướng Đám mây Khoa học Mở châu Âu - EOSC (European Open Science Cloud) để mở ra các cơ hội mới về nghiên cứu và cách tân trong khoa học không chỉ dành riêng cho các nhà khoa học của châu Âu, mà toàn thế giới. EOSC khẳng định sẽ làm cho tất cả các dữ liệu nghiên cứu khoa học sử dụng tiền từ khu vực nhà nước sẽ ‘mở mặc định’ theo các nguyên tắc: có khả năng tìm thấy được, có khả năng truy cập được, tương hợp được và có khả năng sử dụng lại được - FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Re-usable). Bản dịch tiếng Việt có 13 trang. Tải về:
-
‘Con đường tới và từ Tuyên bố EOSC’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu Hội nghị thượng đỉnh Đám mây Khoa học Mở châu Âu - EOSC (European Open Science Cloud) của Ủy ban châu Âu diễn ra vào ngày 12/06/2017, được phát hành vào ngày 26/10/2017 nói về các cam kết của các bên tham gia đóng góp của các quốc gia thành viên EC và các quốc gia có liên quan trong việc hiện thực hóa EOSC tới năm 2020. Đây cũng là tài liệu chuẩn bị cho việc ra Tuyên bố EOSC một cách chính thức của EC sau ngày này. Bản dịch tiếng Việt có 7 trang. Tải về:
-
‘KHOA HỌC MỞ’ - bản dịch sang tiếng Việt từ trang web của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development)OECD chuyên nói về Khoa học Mở. Tài liệu có bảng liệt kê các biện pháp chính sách gần đây để thúc đẩy khoa học mở của các quốc gia OECD. Bản dịch tiếng Việt có 5 trang. Tải về:
-
‘Thông cáo của các Bộ trưởng Khoa học các nước G7’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu cuộc họp các Bộ trưởng Khoa học các nước G7 tại Turin, nước Ý vào ngày 28/09/2017, trong đó có các nước Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật, Vương quốc Anh, Mỹ và Ủy viên châu Âu về Nghiên cứu, Khoa học và Cách tân. Họ bàn cách tận dụng các cơ hội và vượt qua các thách thức của cuộc Cách mạng Sản xuất Tiếp theo – NPR (Next Production Revolution). Tài liệu có nội dung về Khoa học Mở, được nêu trong các đoạn 19 và 20. Bản dịch tiếng Việt có 11 trang. Tải về:
-
‘Chúng ta có thể cải thiện nông nghiệp, thực phẩm và dinh dưỡng với dữ liệu mở như thế nào?’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) và tổ chức Dữ liệu Mở Toàn cầu về Nông nghiệp và Dinh dưỡng - GODAN (Global Open Data for Agriculture and Nutrition) xuất bản năm 2015. Tài liệu “nhấn mạnh 3 cách thức đặc thù dữ liệu mở có thể giúp giải quyết các vấn đề thực tế trong các lĩnh vực nông nghiệp và dinh dưỡng: (1) Xúc tác cho việc ra quyết định hiệu lực và hiệu quả hơn; (2) Nuôi dưỡng sự cách tân để làm lợi cho mọi người; (3) Dẫn lái sự thay đổi tổ chức và lĩnh vực qua sự minh bạch”. Bản dịch tiếng Việt có 44 trang. Tải về:
-
‘Các bài học hỗ trợ lãnh đạo dữ liệu mở khu vực nhà nước‘ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của các tác giả Fiona Smith và Liz Carolan, Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute), Viện do các ngài Tim Berners-Lee và Nigel Shadbolt thành lập vào năm 2012 và có trụ sở chính ở Luân Đôn, Vương quốc Anh, xuất bản tháng 04/2016. Tài liệu đưa ra phương pháp luận và các bài học thực tế từ thí điểm với khóa học dành cho các lãnh đạo dữ liệu mở ở 3 quốc gia là Macedonia, Tanzania và Burkiana Faso. Bản dịch tiếng Việt có 51 trang. Tải về:
-
‘Hỗ trợ phát triển bền vững bằng dữ liệu mở’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu sách trắng do Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) và Đối tác Dữ liệu Mở - POD (Parternership for Open Data) xuất bản năm 2015. Tài liệu chỉ ra 12 ví dụ điển hình ứng dụng dữ liệu mở ở các quốc gia khác nhau trên thế giới trong thời gian vừa qua để giải quyết các vấn đề tại các quốc gia, cả về kinh tế, xã hội và môi trường. Tài liệu cũng cho thấy: “các chính phủ, các nhà tài trợ và các NGO (quốc tế) - với sự hỗ trợ của các nhà nghiên cứu, xã hội dân sự và giới công nghiệp - có thể áp dụng dữ liệu mở để giúp làm cho các SDG thành hiện thực”. Bản dịch tiếng Việt có 40 trang. Tải về:
-
‘Cách để hỗ trợ năng lực các sáng kiến dữ liệu mở bằng các công cụ đánh giá’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu báo cáo phương pháp của Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) xuất bản năm 2016. “Tài liệu này rà soát lại các công cụ đánh giá dữ liệu mở đang có, để hỗ trợ các tổ chức, các nhà nghiên cứu, các nhà lãnh đạo dữ liệu mở, và các nhà thực hành phát triển toàn cầu trong việc tiến hành các đánh giá để xây dựng năng lực các sáng kiến dữ liệu mở. Bản dịch tiếng Việt có 33 trang. Tải về:
-
‘Doanh nghiệp mở: 3 doanh nghiệp lớn tạo giá trị với cách tân mở như thế nào’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu của Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) xuất bản năm 2016. “Khi các doanh nghiệp trở nên lớn hơn, thì cách tân và lanh lẹ là một thách thức. Báo cáo này khai thác 3 doanh nghiệp hàng đầu đã ôm lấy tiếp cận mở - nguồn mở, các tiêu chuẩn mở, dữ liệu mở, cách tân mở - để giúp giữ được lợi thế cạnh tranh”. Bản dịch tiếng Việt có 32 trang. Tải về:
-
‘Dữ liệu mở trong chính phủ: cách để mang tới sự thay đổi’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu dạng sách trắng do Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) và Đối tác Dữ liệu Mở - POD (Partnership for Open Data) xuất bản năm 2015. Tài liệu đưa ra 10 nguyên tắc quản lý thay đổi được kiểm thử qua các cuộc phỏng vấn với các công chức chính phủ ở 7 quốc gia. Dựa vào các nguyên tắc và các cuộc phỏng vấn đó, tài liệu đã đưa ra 12 khuyến cáo giúp các chính phủ duy trì sự thay đổi dữ liệu mở và hiện thực hóa tác động của nó. Bản dịch tiếng Việt có 51 trang. Tải về:
-
‘Ai sở hữu hạ tầng dữ liệu của chúng ta?’ - bản dịch sang tiếng Việt, là tài liệu do Viện Dữ liệu Mở - ODI (Open Data Institute) xuất bản tháng 5/2015. Bản dịch tiếng Việt có 16 trang. Tải về:
B. Khoảng 230 đầu sách, tài liệu dịch đã được đưa lên Internet cho tới hết năm 2017 trở về trước ở các đường liên kết:
Hà Nội, ngày 03/04/2018
Blogger: Lê Trung Nghĩa