Liệu luật bản quyền có từ chối những người sáng tạo quyền để chia sẻ tự do? Hãy để các tác giả lựa chọn

Should copyright law deny creators the right to share freely? Let the authors choose

By Timothy Vollmer, July 19, 2017

Theo: https://creativecommons.org/2017/07/19/copyright-law-deny-creators-right-share-freely-let-authors-choose/

Bài được đưa lên Internet ngày: 19/07/2017

Xem thêm: Khoa học Mở - Open Science

Việc áp đặt sơ đồ bắt buộc và bồi thường không khước từ được vi phạm thư và tinh thần của việc cấp phép mở.

Những người làm chính sách về bản quyền ở châu Âu và Nam Mỹ đã đề xuất pháp luật có thể áp đặt quyền không thể khước từ để đền bù về tài chính cho các tác giả và những người biểu diễn trong các tác phẩm có bản quyền. Các luật cố gắng đảm bảo rằng những người sáng tạo nhận được thanh toán cho tác phẩm của họ, nhưng họ có thể can thiệp bằng hoạt động cấp phép Creative Commons bằng việc thêm quyền kinh tế tách biệt và đặc biệt ngay trên và vượt ra khỏi ý định của một số tác giả, những người muốn chia sẻ tự do các tác phẩm sáng tạo của họ với thế giới.

Ngắn gọn, các quyền không thể khước từ đó có thể làm hại hoặc vi phạm cơ chế tiêu chuẩn toàn cầu về chia sẻ nội dung tự do và mở trên trực tuyến.

Bản quyền tự động mở rộng tới từng tác phẩm của tác giả gốc được chốt trong vài phương tiện trình bày hữu hình - từ vẽ trên vải, ảnh chụp dạng số trên điện thoại thông minh, hoặc tác phẩm viết xoàng trên khăn ăn. Bản quyền gắn với tác phẩm bất kể người sáng tạo muốn nó hay không, và sự bảo vệ mở rộng tới văn chương, âm nhạc, kịch, cũng như các ảnh chụp và hình đồ họa, các bản ghi âm và video, và phần mềm.

Chúng ta biết rằng nhiều người sáng tạo cảm thấy các quy tắc mặc định về bản quyền là quá khắt khe. Các giấy phép Creative Commons là công cụ pháp lý và được chuẩn hóa cho những người sáng tạo để trao sự cho phép trước cho công chúng để sử dụng các tác phẩm theo các cách thức nếu khác thì luật cấm. Khi những người sáng tạo chọn chia sẻ, thì đó là món quà cho thế giới, cho phép bất kỳ ai xây dựng và tạo ra trên đỉnh các tác phẩm của họ. Tới nay các giấy phép Creative Commons đã được sử dụng để chia sẻ hơn 1,2 tỷ tác phẩm, chúng được tải về và sử dụng lại hàng chục triệu lần mỗi ngày, tạo ra những cái chung số rộng mở của các tác phẩm mà bất kỳ ai cũng có thể xem, sử dụng, và hưởng thụ.

Là rõ ràng rằng các công nghệ số và web đã thay đổi rất nhanh - và tiếp tục thay đổi - cách thức nội dung có tính sáng tạo được sản xuất và được chia sẻ. Sự lan truyền rộng các cơ chế phân phối mới các nội dung, các nền tảng mạng xã hội, và các dịch vụ góp vốn đám đông đã thúc đẩy đổi mới theo cách thức sao cho các tác giả, các nghệ sỹ, và những người biểu diễn kết nối với những người hâm mộ và sẽ trả tiền cho tác phẩm có tính sáng tạo của họ

Gần đây, đã có lời gọi ngày càng gia tăng từ những người nắm giữ các quyền và các bên trung gian sử dụng bản quyền như là phương tiện để đảm bảo rằng các tác giả và những người biểu diễn có thể kiếm được sự đền bù xứng đáng cho các tác phẩm sáng tạo của họ, thậm chí sau khi những người sáng tạo đó đã chuyển các quyền của họ cho nhà xuất bản, hoặc các nhà sản xuất phim hoặc âm nhạc. Ví dụ, trong ngữ cảnh của pháp luật cải cách bản quyền, Ủy ban ITRE của Nghị viện châu Âu đã giới thiệu những sửa đổi bổ sung mà có thể áp đặt quyền không thể khước từ để bồi thường cho các tác giả và những người biểu diễn. Quyền này có thể áp dụng cho tất cả các tác phẩm, thậm chí cả những người tự nguyện xuất bản theo một giấy phép mở. Năm ngoái Chile đã thông qua luật tương tự áp dụng cho các tác giả và các tác phẩm nghe nhìn.

Không may, các giải pháp đó là không phù hợp để giải quyết các vấn đề lao động và kinh doanh cốt lõi trong tay. Thay vào đó, họ tìm cách sử dụng bản quyền như là cơ chế để chữa trị tính không công bằng trong việc mặc cả về vị thế của người sáng tạo có liên quan tới những người nắm giữ bản quyền. Các sơ đồ đền bù không thể khước từ có thể có ý định tốt, nhưng chúng có hệ quả không mong muốn đáng kể vì chúng làm giảm toàn bộ tính mềm dẻo của cách mà bản quyền có thể được thực thi. Quyền không thể khước từ đối với sự đền bù có thể can thiệp với hoạt động của việc cấp phép mở bằng cách giữ lại quyền đặc biệt và kinh tế tách biệt bên trên và vượt ra ngoài ý định của một vài tác giả.

Creative Commons đã nắm lấy vị thế mà các dạng điều chỉnh đó có thể tạo ra sự phức tạp không cần thiết cho những ai muốn chia sẻ các tác phẩm của họ theo các giấy phép của chúng tôi vì họ có thể từ chối những người sáng tạo với sự lựa chọn chia sẻ khi họ muốn. Tất cả những người cấp phép Creative Commons cho phép các tác phẩm của họ sẽ được sử dụng, ít nhất, vì các mục đích phi thương mại. Khi tác giả áp dụng một giấy phép CC cho tác phẩm của anh/chị ta, anh/chị ta trao cho công chúng toàn thế giới, giấy phép tự do về phí bản quyền để sử dụng tác phẩm đó theo các điều khoản nhất định. Và nhiều tác giả đơn giản muốn chia sẻ tính sáng tạo của họ tự do theo các điều khoản mở để làm lợi cho lợi ích chung của công chúng. Ví dụ, các nhà giáo dục và các nhà nghiên cứu hàn lâm tạo ra và chia sẻ các tác phẩm trước hết cho giáo dục và đóng góp cho lĩnh vực nghiên cứu của họ - không nhất thiết vì sự đền bù về tài chính.

Chúng tôi hỗ trợ các tác giả và những người sáng tạo, và chúng tin tưởng chắc chắn rằng là quyền của họ để chọn và chia sẻ, hoặc tìm kiếm sự bù đắp cho tất cả hoặc một vài sử dụng các tác phẩm của họ. Cùng lúc, chúng tôi phải tìm ra các giải pháp cũng tôn trọng các tác giả nào chọn chia sẻ với ít hoặc không có rào cản. Sơ đồ đền bù không thể khước từ vi phạm thư và tinh thần của việc cấp phép Creative Commons, và có sự thay thế tồi cho sự thay đổi có ý nghĩa và kéo dài hơn trong dịch vụ đền bù công bằng cho những ai đang làm việc trong các nền công nghiệp sáng tạo ngày nay.

Imposing a mandatory and un waivable compensation scheme violates the letter and spirit of open licensing.

Copyright policymakers in Europe and South America have proposed legislation that would impose an unwaivable right to financial remuneration for authors and performers on copyrighted works. The laws attempt to ensure that creators receive payment for their work, but they would interfere with the operation of Creative Commons licensing by adding a special and separate economic right above and beyond the intention of some authors who wish to share their creative works with the world for free.

In short, these unwaivable rights would damage or break the global standard mechanism for sharing content freely and openly online.

Copyright automatically extends to every work of original authorship fixed in some tangible medium of expression—from paint on canvas, a digital photo on a smartphone, or a mindless scribble on a napkin. Copyright attaches to a work whether or not the creator wants it, and protection extends to literary, musical, and dramatic works, as well as photographs and graphics, audio and visual recordings, and software.

We know that many creators feel that the default rules of copyright are too restrictive. The Creative Commons licenses are a standardized and legally sound tool for creators to grant permission in advance for the public to use works in ways that the law otherwise forbids. When creators choose to share, it is a gift to the world, allowing anyone to build and create on top of their works. To date the CC licenses have been used to share more than 1.2 billion works, which are downloaded and reused tens of millions of times a day, creating an expansive digital commons of works that anyone can view, use, and enjoy.

It’s clear that digital technologies and the web have dramatically altered—and continue to change—the ways creative content is produced and shared. The proliferation of new content distribution mechanisms, social media platforms, and crowdfunding services have fueled innovation in the way authors, artists, and performers connect with fans and are paid for their creative work.

Recently, there has been an increasing call by rightsholders and intermediaries to use copyright as the means to ensure that authors and performers can earn adequate compensation for their creative works, even after those creators have transferred their rights to publishers, or film or music producers. For example, in the context of the EU copyright reform legislation, the ITRE Committee of the European Parliament has introduced amendments that would impose an unwaivable right to remuneration for authors and performers. This right would apply to all works, even those published voluntarily under an open license. Last year Chile passed a similar law that applies to authors of audiovisual works.

Unfortunately, these solutions are ill-suited to address the core business and labor issues at hand. Instead, they seek to use copyright as the mechanism to remedy the inequity in the bargaining position of creators in relation to rightsholders. These unwaivable remuneration schemes may be well-intentioned, but they have significant unintended consequences because they reduce the overall flexibility of how copyright can be exercised. An unwaivable right to compensation would interfere with the operation of open licensing by reserving a special and separate economic right above and beyond the intention of some authors.

Creative Commons has taken the position that these types of regulations would create unnecessary complexity for those who wish to share their works under our licenses because they would deny creators the choice to share as they wish. All Creative Commons licensors permit their works to be used for at least non-commercial purposes. When an author applies a CC license to her work, she grants to the public a worldwide, royalty-free license to use the work under certain terms. And many authors simply want to share their creativity freely under open terms to benefit the public good. For example, educators and scholarly researchers create and share works primarily to advance education and to contribute to their field of study—not necessarily for financial remuneration.

We support authors and creators, and we firmly believe in their right to choose to share, or to seek compensation for all or some uses of their works. At the same time, we must find solutions that also honor those authors who choose to share with few or no restrictions. Mandatory and unwaivable compensation schemes violate the letter and spirit of Creative Commons licensing, and they’re a poor substitute for more meaningful and lasting change in service of fair remuneration for those working in the creative industries today.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com