Giấy phép Công cộng Chung GNU v3 – GPLv3 – Tổng quan

The GNU General Public License v3 - An Overview

By Rowan Wilson, Published: 28 May 2012, Reviewed: 28 May 2012

Theo: http://www.oss-watch.ac.uk/resources/gplv3

Bài được đưa lên Internet ngày: 28/05/2012

Giấy phép Công cộng Chung GNU v3 – GPLv3 (The GNU General Public License v3) là phiên bản tiếp sau của giấy phép tự do nguồn mở cực kỳ phổ biến GPLv2. Nó cập nhật người đi trước nó để phản ánh những thay đổi đã diễn ra trong thế giới CNTT qua 16 năm mà tách biệt chúng. Tài liệu này có ý định đưa ra các tính năng chính của GPLv3 trong một tóm tắt thân thiện và tổng thể và, bổ sung thêm, để lưu ý một số chi tiết về lịch sử và sử dụng của nó. Bản thân giấy phép có thể đọc tại địa chỉ: http://www.opensource.org/licenses/GPL-3.0.

Lịch sử của GPLv3

Giấy phép GPLv2 có từ năm 1991 và khi FSF đã bắt đầu nghĩ về một rà soát lại mới vào năm 2006 thì từng rõ ràng là CNTT đã thay đổi to lớn trong những năm ở giữa những năm đó. Internet đã trở thành một hiện tượng thị trường cho số đông, và phần mềm tự do nguồn mở (PMTDNM) đã chuyển từ một sự quan tâm thiểu số thành các hệ thống CNTT chống trụ của tất cả các dạng trên thế giới. Sự phổ biến của GPLv2 đã cứ tăng và tăng, đặc biệt như là kết quả của sự sử dụng của nó trong hệ điều hành tự do nguồn mở GNU/Linux. Bất chấp thành công cực kỳ này, những khía cạnh nhất định của GPLv2 cũng đã bắt đầu chỉ ra tuổi tác của chúng.

Vì thế trong năm 2006, FSF đã bắt đầu thực thi tư vấn với các tác giả và người sử dụng phần mềm trong cộng đồng và nền công nghiệp để thảo luận cách để hiện đại hóa GPLv2.

Các tính năng chính của GPLv3

Giấy phép kết quả, GPLv3, tương tự một cách rộng rãi về ảnh hưởng như với GPLv2. Những thay đổi được thực hiện chủ yếu trong 3 lĩnh vực.

Trước hết, phần mềm GPLv2 đã bắt đầu được phân phối ở dạng được mã hóa, có lẽ như là việc vận hành phần mềm của một thiết bị phần cứng. Bằng cách này, các nhà sản xuất thiết bị đã hy vọng ngăn chặn được những người sử dụng đầu cuối khỏi việc sửa đổi các phần mềm đó và có thể phá hỏng thiết bị. GPLv2 đã không tìm cách cản trở dạng phân phối này; miễn là mã nguồn của phần mềm đối với phần mềm được mã hóa được làm cho sẵn sàng cho bạn như một cách để tuân thủ. Tuy nhiên điều này có thể được coi như là việc hạn chế khả năng của những người nhận phần mềm sửa đổi và sử dụng mã GPLv2 mà họ từng nhận được. Vì thế GPLv3 đã làm cho nó bắt buộc đối với bất kỳ ai phân phối phần mềm mà giấy phép bao trùm cũng phải phân phối bất kỳ thông tin bổ sung nào hoặc bất kỳ các khóa nào cần thiết để sửa đổi nó và chạy các bản sao được sửa đổi.

Thứ 2, như là kết quả của việc sử dụng gia tăng của Internet, nhiều quốc gia đã giới thiệu các luật khắt khe hơn để làm việc nghiêm khắc hơn với sự sửa đổi phần mềm hoặc dữ liệu. Những sửa đổi như vậy thường được thực hiện để sao chép tư liệu theo yêu cầu, 'việc phá' các sơ đồ bảo vệ số. Các luật mới đã phá vỡ các sơ đồ như vậy như một hành vi phạm tội, thậm chí nếu nó cũng không bao gồm một hành động sao chép. Đối với nhiều người trong cộng đồng PMTDNM thì pháp luật này chống lại sự sửa đổi dường như là một bược thụt lùi. Trong khi các tác giả của GPLv3 không thể gây ảnh hưởng trực tiếp tới sự ép tuân thủ các luật đó, thì họ có thể thay đổi giấy phép của họ sao cho không sơ đồ nào như vậy được triển khai bằng việc sử dụng phần mềm GPLv3 có thể được nó bảo vệ.

Thứ 3, một sự bảo vệ quan trọng chống lại kiện tụng bằng sáng chế phần mềm một phần từng bị làm hỏng trong GPLv2. Theo GPLv2, nếu một người phân phối trả tiền phí giấy phép để phân phối mã GPLv2 - ví dụ vì nó từng được thấy có sự cụ thể hóa của bằng sáng chế của ai đố khác - thì họ phải chấm dứt phân phối. Điều khoản này đã làm cho việc kiện về vi phạm bằng sáng chế phần mềm trong phần mềm GPLv2 ít lôi cuốn hơn; bạn có thể dừng sự phân phối của nó, nhưng không giành được bất kỳ phí nào thông qua một số dạng làm ăn cấp phép nào cho người phân phối. Tuy nhiên điều khoản này trong GPLv2 chỉ đề cập tới mối quan hệ trực tiếp giữa người sở hữu bằng sáng chế và nhà phân phối. Bằng việc sử dụng các vụ làm ăn như vậy, các công ty có thể tạo ra các phiên bản phần mềm GPLv2 'được ưu tiên' mà đã làm giảm có hiệu quả các rủi ro kiện tụng bằng sáng chế đối với những người tiêu dùng của chúng. GPLv3 nói rằng bất kỳ 'những ưu tiên' nào như vậy phải được mở rộng tới toàn bộ cộng đồng, làm xói mòn tính hiệu quả của chúng như một công cụ để hiện thực hóa ưu thế kinh doanh thông qua mối đe dọa kiện tụng.

Cuối cùng các vấn đề nhỏ khác nhua đã được sửa, bao gồm những sự không tương thích không mong đợi với một số giấy phép PMTDNM khác, nội dung pháp lý mù mờ và sự làm sáng tỏ các trách nhiệm xung quanh sự phân phối mã nguồn.

Tất nhiên, việc cập nhật một giấy phép phổ biến như vậy không phải là không có các vấn đề. Đơn giản vì giấy phép mới tồn tại, nó không có nghĩa là nó sẽ được sử dụng. Phần mềm tự do tự bản thân nó được công bố sẽ là theo 'GPLv2 hoặc sau đó' (một dạng từ ngữ mà FSF từng khuyến cáo một thời gian) nên một người sử dụng có thể tự động chọn để làm cho phần mềm theo giấy phép mới. Đối với những người khác thì phần mềm mà từng được công bố sẽ chỉ theo GPLv2, thì những người cấp phép có thể phải phân phối rõ ràng mã của họ thao giấy phép mới để nó có hiệu lực. Nhiều dự án đã chuyển đổi theo cách này, nhưng vẫn có một số từ chối đáng kể. Ví dụ, nhân Linux, yếu tố cốt lõi của hệ điều hành GNU/Linux, vẫn giữ là chỉ theo GPLv2.

GPLv3 từng được hoàn thành và xuất bản vào năm 2007.

GPLv3 làm được gì?

Những lưu ý dưới đây có ý định tóm tắt những điểm nổi bật của GPLv3. Chúng không có ý định như một mô tả đầy đủ các tính năng của giấy phép đó.

• nó đảm bảo rằng các phiên bản sửa đổi các mã mà nó bao trùm vẫn giữ là tự do nguồn mở

• nó có ý định mở rộng chủ nghĩa copyleft (copyleftism) bằng việc bắt buộc sử dụng GPLv3 đối với những tùy biến sửa đổi được phân phối của mã được cấp phép GPLv3.

• nó có ý định cung cấp các giải pháp tốt hơn so với GPLv2 đối với những vấn đề nhất định

OSS Watch đã có một tài liệu mà nhấn mạnh tới các vấn đề pháp lý chính để cân nhắc khi Làm cho mã của bạn sẵn sàng theo một giấy phép nguồn mở (bản dịch tiếng Việt).

The GNU General Public License v3 (GPL v3 for short) is the next version of the extremely popular free and open source licence the GPL v2. It up-dates its predecessor to reflect the changes that have taken place in the IT world over the sixteen years that separate them. This document attempts to draw together the main features of the GNU General Public License v3 into a friendly and comprehensible digest and, in addition, to note some details about its history and usage. The licence itself can be read at http://www.opensource.org/licenses/GPL-3.0.

GPL v3 History

The GPLv2 licence dates back to 1991 and when the FSF started thinking about a new revision in 2006 it was obvious that information technology had changed enormously in the intervening years. The Internet had become a mass-market phenomenon, and free and open source software had shifted f-rom being a minority interest to underpinning IT systems of all kinds the world over. The popularity of the GPL v2 had grown and grown, particularly as a result of its use on the free and open source operating system GNU/Linux. Despite this extraordinary success, certain aspects of the GPL v2 were beginning to show their age.

Therefore during 2006, the Free Software Foundation ran a consultative exercise with software authors and users in the community and industry to discuss how to modernise the GPL v2.

GPL v3 Main Features

The resulting licence, the GPL v3, is broadly similar in effect to GPL v2. The changes made were chiefly in three areas.

Firstly, GPL v2 software had started to be distributed in encrypted forms, perhaps as the operating software of a hardware device. By doing this, the device manufacturers hoped to prevent end users f-rom modifying that software and perhaps breaking the device. The GPL v2 did not seek to restrain this kind of distribution; provided the source code to the encrypted software was made available you were in compliance. However this could be seen as inhibiting the ability of the software’s recipients to modify and use the GPL v2 code they were receiving. Therefore the GPL v3 made it obligatory for anyone distributing software it covered to also distribute any additional information or keys necessary to modify it and run the modified copies.

Secondly, as a result of the growing use of the internet, many countries had introduced tougher laws to deal more stringently with the modification of software or data. Such modifications were often undertaken in order to copy the material in question, ‘cracking’ digital protection schemes. The new laws made circumventing such schemes an offence in itself, even if it did not also include an act of copying. For many in the free and open source software community this legislating against modification seemed a retrograde step. While the GPL v3 authors could not directly affect the enforcement of these laws, they could change their licence so that no such scheme implemented using GPL v3 software would be protected by it.

Thirdly, an important protection against software patent litigation had been partially circumvented in the GPL v2. Under GPL v2, if a distributor is made to pay a licence fee to distribute the GPL v2 code - for example because it has been found to embody someone else’s patent - then they must cease distributing altogether. This provision made suing over software patent infringement in GPL v2 software less appealing; you could stop its distribution, but not gain any ongoing fees through some kind of licensing deal with the distibutor. However this provision in the GPL v2 only covered the direct relationship between patent owner and distributor. Less direct deals - for example agreeing not to sue each other’s customers - were not prevented. Using deals like this, companies could cre-ate ‘favoured’ versions of GPL v2 software which effectively had lower risks of patent litigation for their customers. GPL v3 stipulates that any such ‘favours’ must be extended to the entire community, undermining their effectiveness as a tool to realise business advantage through threat of litigation.

Finally various small issues were fixed, including unintended incompatibilities with some other free and open source software licences, ambiguous legal language and clarification of responsibilities around source code distribution.

Of course, updating such a popular licence is not without problems. Simply because the new licence exists, it does not mean it will be used. For software that already declared itself to be under ‘GPL v2 or later’ (a form of words that the Free Software Foundation had been recommending for some time) a user could automatically choose to take the software under the new licence. For other software that was declared to be solely under the GPL v2, the licensors would have to explicitly distribute their code under the new licence for it to take effect. Many projects have converted in this way, but there have been some notable refusals. The Linux kernel, for example, the core element of the GNU/Linux operating system, remains under GPL v2 only.

The GPL v3 was finalised and published in 2007.

What Does The GPL v3 Do?

These bullets are intended to summarise the salient points of the GPL v3. They are not intended as a full description of its features.

• it ensures that modified versions of the code it covers remain free and open source

• it attempts to spread copyleftism by mandating the use of the GPL v3 for distributed adaptations of GPL v3-licensed code

• it attempts to provide better solutions than the GPL v2 to certain problems

OSS Watch has produced a document that highlights the main legal issues to consider when Making your code available under an open source licence.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com