Chỉ dẫn của nhà xuất bản về cấp phép dữ liệu mở

Thứ ba - 13/02/2018 06:48
Publisher's Guide to Open Data Licensing
Theo: https://theodi.org/guides/publishers-guide-open-data-licensing
Xem thêm: Dữ liệu Mở Liên kết - LOD (Linked Open Data)
Đơn giản nhất, dữ liệu mở yêu cầu chỉ 2 điều: dữ liệu và tính mở. Có nhiều khía cạnh về tính mở, nhưng cơ bản nhất, mấu chốt là dữ liệu được cấp phép như thế nào. Dữ liệu mà không rõ ràng có một giấy phép không phải là dữ liệu mở.
Cấp phép cho dữ liệu ngụ ý gì? Giấy phép nào bạn cần sử dụng? Một tập hợp dữ liệu là sẵn sàng theo giấy phép nào bạn có thể chỉ định? Chỉ dẫn này trả lời các câu hỏi đó.
Lưu ý: chỉ dẫn này tập trung vào dữ liệu được các tổ chức ở Vương quốc Anh xuất bản. Luật cấp phép là khác nhau ở các quốc gia khác nhau, nên vài thông tin này có thể không áp dụng được cho bạn nếu bạn ở đâu đó khác. Nó không đề cập tới các cân nhắc pháp lý tiềm tàng khác, như sự tuân thủ với Luật Bảo vệ Dữ liệu (Data Protection Act).
Cấp phép là gì?
Khi bạn có sự cẩn trọng và suy nghĩ kỹ trong việc tạo ra thứ gì đó, như viết một bài trên blog hoặc chụp ảnh, bạn sở hữu tác phẩm đó và bạn có các quyền nhất định, được mô tả bên dưới đây.
Nếu bạn có quyền sở hữu một tác phẩm, và ai đó khác muốn sử dụng nó, họ phải hỏi sự cho phép của bạn. Các giấy phép là cách bạn rõ ràng trao cho ai đó khác sự cho phép để sử dụng tác phẩm đó.
Bạn có thể chuyển giao quyền sở hữu đó, điều ngụ ý là ai đó khác bây giờ sở hữu tác phẩm của bạn và có các quyền liên quan với nó. Thường thì hợp đồng lao động của bạn sẽ nêu rằng tác phẩm bạn làm như một phần của công việc làm của bạn tự động được chuyển giao cho tổ chức của bạn, ví dụ thế.
Bạn cũng có thể từ bỏ các quyền của bạn, đặt tác phẩm đó vào phạm vi công cộng và ngụ ý bất kỳ ai cũng có thể làm bất kỳ điều gì họ muốn với nó.
Bạn sở hữu cái gì?
Ở châu Âu, có 2 dạng quyền bạn tự động được trao đối với những thứ bạn đã tạo ra:
  • bạn có bản quyền (copyright) đối với các tác phẩm nội dung) bạn tạo ra và nó là bản gốc đối với bạn, như văn bản bạn viết hoặc các bức ảnh bạn chụp
  • bạn có quyền cơ sở dữ liệu (database right) đối với các bộ sưu tập dữ liệu (data) mà bạn đã nỗ lực đáng kể để có được, thẩm định hoặc trình bày
Lưu ý: Theo chúng tôi được biết thì quyền cơ sở dữ liệu chỉ nảy sinh ở Liên minh châu Âu và ở Mexico. Ở một số quốc gia có thể không bảo vệ đối với các bộ sưu tập dữ liệu.
Nếu bạn áp dụng phán quyết gốc trong việc đặt một cơ sở dữ liệu, ví dụ trong việc chọn các khoản mục nào để đưa vào trong cơ sở dữ liệu hoặc thông tin nào về chúng để đưa vào, bạn có bản quyền đối với cơ sở dữ liệu đó, ví nó là một tác phẩm sáng tạo.
Ví dụ, nếu bạn từng xây dựng một cơ sở dữ liệu về 100 ô tô tốt nhất, thì điều này có thể liên quan tới:
  • việc chọn các ô tô nào được tính như là các ô tô tốt nhất
  • viết mô tả về từng ô tô
  • nghiên cứu và thu thập các số liệu về chúng
Bạn muốn có bản quyền đối với cơ sở dữ liệu đó, vì bạn chọn các ô tô nào là “tốt nhất”. Bạn muốn có bản quyền đối với các mô tả, vì bạn đã viết chúng. Và bạn có lẽ muốn có quyền cơ sở dữ liệu cho cơ sở dữ liệu bạn đã xây dựng, vì bạn đã nỗ lực trong việc thu thập thông tin về chúng. Quan trọng, bạn không sở hữu các số liệu về các ô tô - bất kỳ ai khác cũng có thể xây dựng cơ sở dữ liệu của riêng họ gồm chính xác các số liệu đó mà không vi phạm quyền cơ sở dữ liệu của bạn - nhưng không ai khác có thể sử dụng lại cơ sở dữ liệu của bạn hoặc các mô tả của bạn mà không có sự cho phép của bạn vì bạn sở hữu bản quyền đối với chúng.
Bạn có lẽ không có quyền cơ sở dữ liệu nếu bạn tạo ra các số liệu trong một cơ sở dữ liệu, ngược lại với việc thu thập chúng từ đâu đó khác, trừ phi bạn có nỗ lực đáng kể trong việc thẩm định hoặc trình bày cơ sở dữ liệu đó. Ví dụ, nếu bạn sở hữu một nhà hàng và tạo ra một cơ sở dữ liệu các món ăn bạn chào và khi bạn chào chúng, bạn có lẽ không có quyền cơ sở dữ liệu đối với cơ sở dữ liệu đó, dù bạn có lẽ có bản quyền vì phán xét có tính sáng tạo có liên quan trong việc nhận diện các món ăn nào cần phải được chào vào những ngày đặc biệt để cung cấp thực đơn cân xứng.
Bản quyền và quyền cơ sở dữ liệu là các dạng của các quyền sở hữu trí tuệ - IPR (Intellectual Property Rights). Có các dạng IPR khác bạn có thể có, như các bằng sáng chế, thương hiệu và (vài) quyền thiết kế, điều phải được đăng ksy (ví dụ với Văn phòng Sở hữu Trí tuệ - Intellectual Property Office).
Về dữ liệu từ các tổ chức khác?
Bạn có lẽ không sở hữu tất cả nội dung hoặc dữ liệu bạn có và sử dụng trong tổ chức của bạn. Đặc biệt, thay vì việc tự bạn tạo nội dung hoặc thu thập dữ liệu, vài nội dung và dữ liệu bạn nắm giữ và sử dụng trong tổ chức của bạn, và có lẽ muốn xuất bản, có thể:
  • hoàn toàn được cấp phép từ ai đó khác
  • gồm trích xuất nội dung hoặc dữ liệu bạn đã cấp phép từ ai đó khác
  • dẫn xuất từ nội dung hoặc dữ liệu bạn đã cấp phép từ ai đó khác
Chỉ dẫn của người sử dụng về cấp phép dữ liệu mở mô tả bạn có thể làm gì với nội dung hoặc dữ liệu bạn cấp phép từ ai đó khác. Nếu bạn sử dụng lại nội dung hoặc dữ liệu đó trong các xuất bản phẩm của riêng bạn, bạn cần chỉ định giấy phép theo đó bạn đang sử dụng lại nội dung đó, sao cho những người sử dụng lại nội dung hoặc dữ liệu đó biết họ có thể làm gì với nó.
Thế còn nhãn hiệu (brand) của tôi?
Các tổ chức xuất bản nội dung hoặc dữ liệu theo một giấy phép mở thường quan tâm tới việc điều này xúc tác cho những người sử dụng lại cũng sao chép nhãn hiệu của họ.
Nhãn hiệu của bạn cần phải được bảo vệ thông qua thương hiệu (trade mark). Thương hiệu hạn chế cách những người khác sử dụng logo hoặc tên công ty của bạn. Bạn cũng sẽ có bản quyền về logo.
Dù thương hiệu của bạn sẽ bảo vệ bạn khỏi những người khác sử dụng trực tiếp logo của bạn, nếu logo của bạn được kết hợp vào vài nội dung bạn cấp phép, thì bạn cần làm rõ logo đó rõ ràng không được giấy phép đó bao trùm, vì bạn sẽ thường muốn đặt ra các hạn chế bổ sung khi sử dụng nó (như tùy biến thích nghi nó).
Ví dụ, nếu bạn đã viết một báo cáo có logo của bạn, và bạn muốn cấp phép cho nội dung của báo cáo đó theo giấy phép Creative Commons Attribution, bạn có thể nói:
Văn bản, các hình ảnh và bảng biểu trong báo cáo này được cấp phép Creative Commons Attribution 4.0 International. Các logo và các thương hiệu khác không được giấy phép này bao trùm.
Điều gì xảy ra nếu tôi xuất bản dữ liệu lên website?
Bạn vẫn có quyền đối với cơ sở dữ liệu của bạn và nội dung của bạn khi bạn xuất bản chúng lên website. Những người khác không thể trích xuất và sử dụng lại hợp pháp phần đáng kể dữ liệu hoặc nội dung của bạn mà không có sự cho phép của bạn.
Bạn cũng có thể chỉ định những người khác không được lấy dữ liệu từ website của bạn qua các Điều khoản và Điều kiện của bạn và thông qua các cơ chế kỹ thuật như robots.txt.
Các giấy phép mở là gì?
Giấy phép mở là một giấy phép đặt ra rất ít hạn chế lên những gì bất kỳ ai có thể làm với nội dung hoặc dữ liệu đang được cấp phép. Giấy phép mở cho phép những người khác làm những điều như:
  • xuất bản lại nội dung hoặc dữ liệu lên website của riêng họ
  • dẫn xuất nội dung hoặc dữ liệu mới từ nội dung hoặc dữ liệu của bạn
  • kiếm tiền bằng việc bán các sản phẩm sử dụng nội dung hoặc dữ liệu của bạn
  • xuất bản lại nội dung hoặc dữ liệu khi lấy phí truy cập
Theo định nghĩa mở, chỉ có 2 dạng các hạn chế một giấy phép mở có thể đặt ra:
  • là những người sử dụng lại phải thừa nhận ghi công cho nguồn nội dung hoặc dữ liệu đó
  • là những người sử dụng lại phải xuất bản bất kỳ nội dung hay dữ liệu phái sinh nào theo giấy phép y hệt (điều này được gọi là chia sẻ tương tự share-alike)
Giấy phép mở có thể làm 1 trong 2 hoặc cả 2 điều đó, và bạn có thể chọn giấy phép nào để sử dụng khi bạn xuất bản nội dung hoặc dữ liệu mở. Vì thế, bạn có thể chọn để làm cho nội dung hoặc dữ liệu của bạn sẵn sàng theo 1 trong 3 mức giấy phép:
  1. giấy phép phạm vi công cộng không có hạn chế nào cả (về kỹ thuật, chúng chỉ định bạn từ bỏ các quyền của bạn đối với nội dung hoặc dữ liệu)
  2. giấy phép ghi công (attribution) chỉ nói những người sử dụng lại phải thừa nhận ghi công cho bạn
  3. giấy phép ghi công & chia sẻ tương tự (attribution & share-alike) nói những người sử dụng lại phải thừa nhận ghi công và chia sẻ bất kỳ nội dung hoặc dữ liệu phái sinh nào theo cùng giấy phép
Có những giấy phép mở nào?
Có 2 tập hợp các giấy phép mở. Bạn cần sử dụng một giấy phép từ 1 trong các tập hợp đó thay vì tạo ra giấy phép của riêng bạn, vì 3 lý do:
  1. có ít công việc hơn
  2. nó đảm bảo ngôn ngữ pháp lý trong giấy phép là đúng
  3. nó làm cho dễ dàng hơn nhiều cho những người sử dụng lại biết họ có thể làm gì với dữ liệu của bạn
Các giấy phép mở cho nội dung có tính sáng tạo
Nội dung có tính sáng tạo, như văn bản, ảnh chụp, slide, và những thứ khác, cần phải được cấp phép bằng việc sử dụng một giấy phép Creative Commons. Có 3 giấy phép bạn nên cân nhắc sử dụng cho nội dung mở:
Mức cấp phép Giấy phép Creative Commons
phạm vi công cộng - public domain CC0
ghi công - attribution CC-by
ghi công - chia sẻ tương tự - attribution & share-alike CC-by-sa



Phải chắc chắn bạn sử dụng các giấy phép Creative Commons mới nhất (phiên bản 4.0), chúng là quốc tế. Các đường liên kết trong bản ở trên đi tới các giấy phép đúng đó.
Có các dạng giấy phép Creative Commons khác mà không phải là các giấy phép mở. Ví dụ, giấy phép Creative Commons Attribution-NonCommercial (CC BY-NC) không cho phép sử dụng lại thương mại nội dung, và vì thế không phải là một giấy phép mở. Nếu bạn sử dụng trình chọn giấy phép Creative Commons, chỉ những giấy phép được mô tả như là các giấy phép của “Văn hóa Tự do” (Free Culture) thì mới là các giấy phép mở.
Các giấy phép mở cho cơ sở dữ liệu
Chúng tôi bây giờ khuyến cáo bạn cũng sử dụng giấy phép Creative Commons 4.0 cho dữ liệu cả cho dữ liệu cũng như nội dung.
Bạn có thể sử dụng lựa chọn thay thế một tập hợp tương tự các giấy phép đã được tạo ra chuyên để cho các cơ sở dữ liệu từ những cái chung của dữ liệu mở (Open Data Commons). Một lần nữa có 3 mức bạn có thể chọn từ đó:





 
Mức cấp phép Giấy phép Chung Dữ liệu Mở
phạm vi công cộng - public domain PDDL
ghi công - attribution ODC-by
ghi công - chia sẻ tương tự - attribution & share-alike ODbL



Các giấy phép khác
Các giấy phép khác hỗ trợ sử dụng lại mà bạn có thể cân nhắc sử dụng, là:
  • Giấy phép Chính phủ Mở của Vương quốc Anh (UK Open Government Licence) là giấy phép ghi công, nó bao trùm cả quyền bản quyền và cơ sở dữ liệu và chủ yếu là hữu dụng cho khu vực nhà nước của Vương quốc Anh.
Tôi nên sử dụng giấy phép nào?
Giấy phép bạn sử dụng cần hỗ trợ mô hình kinh doanh dữ liệu mở của bạn. Là không bình thường đối với các tổ chức để đặt nội dung hoặc dữ liệu vào phạm vi công cộng vì để trao sự ghi công cho nội dung hoặc dữ liệu thường giúp đạt được vài mục đích để mở nó ra.
Là có khả năng để cấp phép cho nội dung hoặc dữ liệu theo hơn 1 giấy phép, và cho phép những người sử dụng lại chọn giấy phép nào để sử dụng theo. Thường thì bạn muốn cấp phép đôi (dual-license) cho vài nội dung hoặc dữ liệu bằng việc làm cho nó sẵn sàng theo 1 giấy phép mở 1 giấy phép phải trả tiền mà không có các hạn chế y hệt. Việc cấp phép đôi thường được sử dụng với giấy phép chia sẻ tương tự, như được nêu ở bên dưới.
Vài mô hình kinh doanh dữ liệu mở làm việc tốt nhất với giấy phép chia sẻ tương tự như:
  • giấy phép chia sẻ tương tự thường sẽ không hấp dẫn cho các doanh nghiệp thương mại, những người không muốn mở ra dữ liệu của riêng họ, vì thế sử dụng giấy phép chia sẻ tương tự đi cùng với một giấy phép phải trả tiền có thể là cơ sở tốt cho mô hình kinh doanh freemium
  • khi bạn đang cộng tác với những người khác để tạo ra một tài nguyên được chia sẻ, giấy phép chia sẻ tương tự có thể giúp đảm bảo là bạn có thể mang ngược trở lại vào trong tài nguyên đó bất kỳ tác phẩm nào những người khác làm trong các bản sao của riêng họ
Mặt khác, nếu bạn đang hy vọng có được những lợi ích khác cho doanh nghiệp của bạn thông qua sử dụng lại dữ liệu của bạn, thì việc sử dụng mô hình kinh doanh liên bao cấp (cross-subsidy), bạn có lẽ thấy giấy phép chia sẻ tương tự cản trở mọi người khỏi việc sử dụng lại nó, và vì thế muốn tránh có hạn chế chia sẻ tương tự.
Có 2 trường hợp nơi bạn không có sự lựa chọn đối với giấy phép nào bạn có thể sử dụng cho nội dung hoặc dữ liệu bạn xuất bản.
  1. Nếu bạn đang xuất bản nội dung hoặc dữ liệu có nguồn gốc từ nội dung hoặc dữ liệu đã được cấp phép cho bạn sử dụng một giấy phép chia sẻ tương tự, thì bạn phải xuất bản nội dung hoặc dữ liệu của bạn bằng giấy phép y hệt đó.
  2. Với rất ít ngoại lệ, nếu bạn là một bộ của chính phủ hoặc cơ quan kéo dài của nó thì nội dung hoặc dữ liệu bạn đã tạo ra hoặc thu thập được Hoàng gia sở hữu. Trừ phi bạn có ngoại lệ, được Văn phòng Thông tin Khu vực Nhà nước - OPSI (Office of Public Sector Information), bạn phải xuất bản dữ liệu này bằng việc sử dụng Giấy phép Chính phủ Mở (Open Government Licence).
Sự ghi công nào tôi cần phải yêu cầu?
Nếu bạn chọn một giấy phép có yêu cầu ghi công, bạn cần chỉ định sự ghi công đó cần phải như thế nào.
Khi chọn ghi công nào để yêu cầu, bạn cần cân nhắc các cách thức theo đó dữ liệu hoặc nội dung của bạn có thể được sử dụng lại, và thực tế là nó có thể được kết hợp với các dữ liệu hoặc nội dung khác mà có thể yêu cầu ghi công riêng cho nó. Nếu bạn muốn khuyến khích sử dụng lại dữ liệu hoặc nội dung của bạn, bạn cần làm cho dễ dàng cho những người sử dụng lại để làm thỏa mãn các yêu cầu ghi công của bạn.
Có 2 điều bạn cần nêu:
  1. Sự ghi công cần bao gồm những gì? Bạn thường sẽ muốn tên tổ chức của bạn, và đường liên kết hoặc tới trang chủ của tổ chức hoặc trang về dữ liệu hoặc nội dung bạn đang cấp phép. Hãy giữ điều này càng tối thiểu càng tốt.
  2. Ở đâu và làm thế nào sự ghi công cần được trình bày? Vài yêu cầu ghi công chỉ định rằng sự ghi công phải được trình bày trực tiếp ở bất cứ đâu dữ liệu được sử dụng, và có thể thậm chí chỉ định kích cỡ hoặc định dạng của sự ghi công. Các yêu cầu đó có thể là khó để gắn vào, đặc biệt cho các lập trình viên phát triển các ứng dụng di động vì họ có không gian màn hình hạn chế để đưa vào các ghi công như vậy. Việc cho phép những người sử dụng đưa ra sự ghi công trên một trang riêng sẽ làm cho việc này dễ dàng hơn.
Lưu ý là theo các điều khoản của các giấy phép được liệt kê ở trên, khi một người sử dụng lại sử dụng dữ liệu hoặc nội dung của bạn và gia tăng giá trị hoặc tạo dữ liệu hoặc nội dung mới, họ không thể cấp phép lại cho tác phẩm của bạn. Bất kỳ người sử dụng lại nào sau đó bị/được ràng buộc bởi các yêu cầu ghi công y hệt như là những người sử dụng lại trực tiếp nội dung hoặc dữ liệu của bạn. Là ý tưởng tốt để nêu rõ ràng yêu cầu này vì nó có thể chưa rõ đối với những người sử dụng lại.
Cách để tôi chỉ định giấy phép cho nội dung hoặc dữ liệu?
Bạn cần chỉ định giấy phép cho nội dung hoặc dữ liệu bạn làm cho sẵn sàng bằng việc sử dụng cả mô atr người đọc được và siêu dữ liệu máy đọc được. Bạn càng làm rõ bao nhiêu giấy phép nào áp dụng cho nội dung hoặc dữ liệu của bạn, càng dễ dàng bấy nhiêu cho những người sử dụng lại để biết họ có thể sử dụng lại nội dung hoặc dữ liệu bạn cấp phép.
Các mô tả và các dấu hiệu người đọc được bạn cần sử dụng được nêu trên các website của Creative Commons và Open Data Commons: Tốt nhất hãy nhúng thông tin về giấy phép mà vài nội dung hoặc dữ liệu là sẵn sàng theo nó trực tiếp vào trong nội dung hoặc dữ liệu đó. Điều này đảm bảo là thông tin cấp phép được triển khai với nội dung hoặc dữ liệu.
Ngoài văn bản người đọc được, bạn cần cung cấp siêu dữ liệu máy đọc được. Chỉ dẫn của nhà xuất bản về từ vựng tuyên bố các quyền dữ liệu mở (Publisher's Guide to the Open Data Rights Statement Vocabulary) mô tả cách làm điều này.
Nếu bạn thêm tập hợp dữ liệu của bạn vào một catalog, như data.gov.uk hoặc Data Hub, bạn cần chắc chắn bạn chỉ định giấy phép theo đó tập hợp dữ liệu đó là sẵn sàng trong catalog đó. Điều này trao cho những người tìm kiếm catalog cách thức nhanh chóng và dễ dàng thấy những gì họ sẽ có khả năng sử dụng lại tập hợp dữ liệu đó.
Đọc thêm Thừa nhận
Rất cảm ơn Francis Davey, Leigh Dodds, Tony Hirst, và các nhà bình luận nặc danh đã đóng góp các bình luận về bản thảo này.
At its simplest, open data requires just two things: data and openness. There are lots of aspects to openness, but at its most fundamental, the key is how the data is licensed. Data that doesn't explicitly have an open licence is not open data.
But what does it mean to license data? What licence should you use? How can you indicate the licence that a dataset is available under? This guide answers these questions.
Note: This guide focuses on data published by organisations based in the UK. Licensing law is different in different countries, so some of this information might not apply to you if you are based elsewhere. It does not address other potential legal considerations, such as compliance with the Data Protection Act.

What is licensing?

When you put care and thought into creating something, such as writing a blog post or taking a photograph, you own that work and you have certain rights, described below.
If you have ownership of a work, and someone else wants to use it, they have to ask your permission. Licences are how you explicitly give someone else permission to use that work.
You can transfer that ownership, which means that someone else now owns your work and has the rights associated with it. Usually your employment contract will state that work that you do as part of your employment is automatically transferred to your organisation, for example.
You can also waive your rights, which places the work into the public domain and means anyone can do whatever they want with it.

What do you own?

In Europe, there are two kinds of rights that you are automatically given over things that you have created:
  • you get copyright over works (content) that you create and which are original to you, such as text that you write or photographs you take
  • you get a database right over collections of data that you have put a substantial effort into obtaining, verifying or presenting
Note: As far as we know the database right only arises within the European Union and in Mexico. In some countries there may be no protection for collections of data.
If you apply original judgement in putting together a database, for example in choosing which items to include within the database or which information about them to include, you have a copyright over that database, because it is a creative work.
For example, if you were to build a database about the best 100 cars, this might involve:
  • choosing which cars count as the best cars
  • writing a description about each car
  • researching and gathering facts about them
You would have copyright over the database, because you chose which cars were "best". You would have copyright over the descriptions, because you wrote them. And you would probably have the database right for the database you've built, because you put substantial effort into gathering information about them. Importantly, you don't own the facts about the cars — anyone else can build their own database containing exactly those facts without violating your database right — but no one else can reuse your database or your descriptions without your permission because you own the copyright over them.
You probably do not have a database right if you create the facts in a database, as opposed to gathering them from elsewhere, unless you put substantial effort into verifying or presenting the database. For example, if you own a restaurant and create a database of the dishes that you offer and when you offer them, you probably do not have a database right over that database, though you might have copyright because of the creative judgement involved in working out which dishes should be offered on particular days to provide a balanced menu.
Copyright and database right are types of Intellectual Property Rights (IPR). There are other kinds of IPR that you can get, such as patents, trademarks and (some) design rights, which must be registered (for example with the Intellectual Property Office).

What about data from other organisations?

You might not own all the content or data that you have and use within your organisation. In particular, rather than creating the content or gathering the data yourself, some of the content and data you hold and use within your organisation, and might want to publish, might be:
  • completely licensed from someone else
  • include an extract of content or data that you have licensed from someone else
  • be derived from the content or data that you have licensed from someone else
The reuser's guide to open data licensing describes what you can do with content or data that you licence from someone else. If you do reuse that content or data in your own publications, you should indicate the licence under which you are reusing that content, so that people reusing that content or data know what they can do with it.

What about my brand?

Organisations who publish content or data under an open licence are often concerned that this might enable reusers to also copy their brand.
Your brand should be protected through a trade mark. A trade mark restricts how other people use your logo or company name. You will also have copyright on the logo.
Although your trade mark will protect you from other people using your logo directly, if your logo is incorporated into some content that you licence, you should make sure the logo is explicitly not covered by that licence, as you will usually want to place additional restrictions on its use (such as its adaptation).
For example, if you have written a report that includes your logo, and you want to licence the content of the report under the Creative Commons Attribution licence, you could say:
The text, figures and tables in this report are licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. Logos and other trade marks are not covered by this licence.

What if I publish the data on a website?

You still have rights over your database and your content when you publish them on a website. Others cannot legally extract and reuse a substantial portion of your data or content without your permission.
You can also indicate that others should not scrape data from your website through your Terms and Conditions and through technical mechanisms such as robots.txt.

What are open licences?

An open licence is one that places very few restrictions on what anyone can do with the content or data that is being licensed. An open licence allows others to do things like:
  • republish the content or data on their own website
  • derive new content or data from yours
  • make money by selling products that use your content or data
  • republish the content or data while charging a fee for access
According to the open definition, there are only two kinds of restrictions that an open licence can place:
  • that reusers must give attribution to the source of the content or data
  • that reusers must publish any derived content or data under the same licence (this is called share-alike)
An open licence might do neither or one or both of these, and you can choose which open licence to use when you publish open content or data. So, you can choose to make your content or data available under one of three levels of licence:
  1. a public domain licence has no restrictions at all (technically, these indicate that you waive your rights to the content or data)
  2. an attribution licence just says that reusers must give attribution to you
  3. an attribution & share-alike licence says that reusers must give attribution and share any derived content or data under the same licence

What open licences are there?

There are two sets of open licences. You should use a licence from one of these sets rather than creating your own licence, for three reasons:
  1. it's less work
  2. it ensures that the legal language in the licence is correct
  3. it makes it a lot easier for reusers to know what they can do with your data

Open licences for creative content

Creative content, such as text, photographs, slides and so on, should be licensed using a Creative Commons Licence. There are three of these that you should consider using for open content:
Level of Licence Creative Commons Licence
public domain CC0
attribution CC-by
attribution & share-alike CC-by-sa
Make sure that you use the latest (version 4.0) Creative Commons licences, which are international. The links in the table above go to the correct licences.
There are other types of Creative Commons licences that are not open licences. For example, the Creative Commons Attribution-NonCommercial licence does not allow commercial reuse of content, and therefore is not an open licence. If you use the Creative Commons licence chooser, only those that are described as "Free Culture" licences are open licences.

Open licences for databases

We now recommend that you also use a Creative Commons 4.0 licence for data as well as for content.
You may alternatively use a similar set of licences that was created specifically for databases from the Open Data Commons. There are again three levels that you can choose from:
Level of Licence Open Data Commons Licence
public domain PDDL
attribution ODC-by
attribution & share-alike ODbL

Other Licences

Other licences that support reuse, which you might consider using, are:
  • the UK Open Government Licence is an attribution licence that covers both copyright and database right which is mainly useful for the UK public sector

Which licence should I use?

The licence that you use should support your open data business model. It is unusual for organisations to place content or data in the public domain as being given attribution for the content or data usually helps to achieve some of the goals of opening it up.
It is possible to license content or data under more than one licence, and let reusers choose which licence to use it under. Typically you would dual-license some content or data by making it available under an open licence and under a paid-for licence that does not have the same restrictions. Dual-licensing is typically used with a share-alike licence, as outlined below.
Some open data business models work best with a share-alike licence. For example:
  • a share-alike licence will usually be unattractive to commercial businesses who don't want to open up their own data, so using a share-alike licence coupled with a charged licence can be a good basis for a freemium business model
  • when you are collaborating with others to create a shared resource, a share-alike licence can help to ensure that you can bring back into that resource any work that others do on their own copies
On the other hand, if you are hoping to gain other benefits for your business through the reuse of your data, using a cross-subsidy business model, you may find that a share-alike licence prevents people from reusing it, and therefore want to avoid having a share-alike restriction.
There are two cases where you have no choice over what licence you can use for the content or data that you publish.
  1. If you are publishing content or data that is derived from content or data that was licenced to you using a share-alike licence, then you must publish your content or data using that same licence.
  2. With very few exceptions, if you are a government department or arms-length body then the content or data that you have created or gathered is owned by the Crown. Unless you have an exemption, granted by the Office of Public Sector Information (OPSI), you must publish this data using the Open Government Licence.

What attribution should I ask for?

If you choose a licence that includes a requirement for attribution, you need to specify what that attribution should look like.
In choosing what attribution to ask for, you should consider the ways in which your data or content might be reused, and the fact that it might be combined with other data or content that might require its own attribution. If you want to encourage the reuse of your data or content, you need to make it easy for reusers to satisfy your attribution requirements.
There are two things you should document:
  1. What should the attribution include? You will usually want the name of your organisation, and a link to either your organisation's home page or a page about the data or content you are licensing. Keep this as minimal as possible.
  2. Where and how should the attribution be presented? Some attribution requirements specify that the attribution must be presented directly wherever the data is used, and may even specify the size or format of the attribution. These requirements can be difficult to adhere to, particularly for mobile application developers who have limited screen space to include such attributions. Allowing reusers to provide attribution on a separate page makes this easier.
Note that under the terms of the licences listed above, when a reuser uses your data or content to add value to or to create new data or content, they cannot relicense your work. Any onward reusers are bound by the same attribution requirements as the direct reusers of your content or data. It's a good idea to explicitly document this requirement because it might not be obvious to reusers.

How do I indicate the licence of content or data?

You should indicate the licence for content or data you make available using both a human-readable description and computer-readable metadata. The clearer you make it which licence applies to your content or data, the easier it is for reusers to know that they can reuse the content or data you are licensing.
The human-readable descriptions and marks that you should use are spelled out on the Creative Commons and Open Data Commons websites: It is best to embed information about the licence that some content or data is available under directly within the content or data. This ensures that the licensing information is carried around with the content or data.
In addition to human-readable text, you should provide computer-readable metadata. The separate Publisher's Guide to the Open Data Rights Statement Vocabulary describes how to do this.
If you add your dataset to a catalog, such as data.gov.uk or the Data Hub, you should make sure that you indicate the licence under which the dataset is available within that catalog. This gives people searching the catalog a quick and easy way of seeing that they will be able to reuse the dataset.

Further reading

Acknowledgements

Very many thanks to Francis Davey, Leigh Dodds, Tony Hirst, and the anonymous commenters who contributed comments on this draft.
Dịch: Lê Trung Nghĩa
letrungnghia.foss@gmail.com
 

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Về Blog này

Blog này được chuyển đổi từ http://blog.yahoo.com/letrungnghia trên Yahoo Blog sang sử dụng NukeViet sau khi Yahoo Blog đóng cửa tại Việt Nam ngày 17/01/2013.Kể từ ngày 07/02/2013, thông tin trên Blog được cập nhật tiếp tục trở lại với sự hỗ trợ kỹ thuật và đặt chỗ hosting của nhóm phát triển...

Bài đọc nhiều nhất trong năm
Thăm dò ý kiến

Bạn quan tâm gì nhất ở mã nguồn mở?

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập36
  • Máy chủ tìm kiếm3
  • Khách viếng thăm33
  • Hôm nay4,007
  • Tháng hiện tại105,719
  • Tổng lượt truy cập31,261,191
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây