Học từ ACTA: Liệu TAFTA/TTIP có minh bạch hơn so với TPP?

Learning F-rom ACTA: Will TAFTA/TTIP Be More Transparent Than TPP?

by Glyn Moody, Wed, Feb 19th 2014

Theo: https://www.techdirt.com/articles/20140214/09554126229/learning-acta-will-taftattip-be-more-transparent-than-tpp.shtml

Bài được đưa lên Internet ngày: 19/02/2014

f-rom the hope-springs-eternal dept

Lời người dịch: Người châu Âu đã có kinh nghiệm hơn khi đã từng trải qua cuộc đấu tranh để loại bỏ Hiệp định thương mại chống hàng giả ACTA. Vì thế bây giờ, khi mới ở vào những ngày đầu của các hiệp định thương mại TAFTA/TTIP với Mỹ, họ muốn “không giống như với ACTA, không có thỏa thuận bí mật chính thức nào rằng các chính trị gia có thể chỉ tới như một sự tha thứ cho việc không tung ra các tài liệu. Và thông thường hơn sẽ có một nhận thức rằng sự minh bạch là khía cạnh quan trọng sống còn của các cuộc đàm phán mà có thể không thể bị bỏ qua được nữa, thậm chí nếu nó sẽ vẫn bị cản trở”. Xem thêm: TPP, ACTA, bằng sáng chế phần mềm và hơn thế nữa.

Gần đây chúng tôi đã viết về các lời kêu gọi ngày một gia tăng về tính minh bạch trong các cuộc đàm phàn TPP. Vẫn còn là những ngày đầu đối với TAFTA/TTIP, nhưng đã có rồi một số dấu hiệu rằng các chính trị gia cao cấp đang ngày càng nhận thức được rằng sự minh bạch không còn là một vài khía cạnh nhỏ của các cuộc nói chuyện thương mại đó nữa, mà là một vấn đề tự bản thân nó là quan trọng khổng lồ. Chúng tôi biết điều này nhờ một cuộc chiến trước đó của nhóm các Quyền Số châu Âu - EDRi (European Digital Rights) để giành được từ Nghị viện châu Âu một số tài liệu có liên quan tới ACTA - kết quả của một qui trình mù mờ khét tiếng. Lời kêu ca của nó đã nhằm vào European Ombudsman ít được biết tới:

một cơ quan độc lập và vô tư mà tính tới hành chính của châu Âu. Ombudsman điều tra những khiếu nại về hành chính tồi trong các cơ quan, cơ sở, văn phòng và viện của Liên minh châu Âu (EU). Chỉ Tòa án Công lý của EU, hành động theo năng lực pháp lý của mình, là nằm ngoài chỉ lệnh của Ombudsman. Ombudsman có thể thấy hành chính tồi nếu một cơ quan không tôn trọng các quyền cơ bản, các qui tắc hoặc nguyên tắc pháp lý, hoặc các nguyên tắc hành chính tốt.

Tuy nhiên, trong trường hợp này Nghị viện châu Âu đã giải thích rằng nó đã bị ràng buộc bằng một thỏa thuận bí mật rằng đã được Ủy ban châu Âu thảo luận, và vì thế không có khả năng để đưa ra các tài liệu theo yêu cầu về ACTA. Đây là những gì mà EU Ombudsman đã nói về điều này:

trong ngữ cảnh của các đàm phán TTIP, không thỏa thuận bí mật nào từng được ký với Mỹ. Các nhà đàm phán thay vào đó đã cam kết việc triển khai sự truy cập của EU tới các qui tắc của các tài liệu. Schulz đã viết rằng Ủy ban đã tiến hành bước chưa từng có xuất bản các tài liệu quan trọng ở đầu của qui trình TTIP và đã mời các bên tham gia đóng góp để đệ trình các quan điểm của họ. Ông đã hứa nhắc nhở Ủy ban rằng một tiếp cận tích cực chủ động là cần thiết để giữ được thông báo công khai về tình trạng công việc trong tất cả các cuộc đàm phán như vậy.

Những gì chính xác “giữ được thông báo công khai” về các cuộc đàm phán TAFTA/TTIP có nghĩa là trong thực tế là mở để giải nghĩa. Nhưng một lần nữa, không có việc từ chối rằng ít nhất một số tiến trình là bằng chứng ở đây. Để bắt đầu, không giống như với ACTA, không có thỏa thuận bí mật chính thức nào rằng các chính trị gia có thể chỉ tới như một sự tha thứ cho việc không tung ra các tài liệu. Và thông thường hơn sẽ có một nhận thức rằng sự minh bạch là khía cạnh quan trọng sống còn của các cuộc đàm phán mà có thể không thể bị bỏ qua được nữa, thậm chí nếu nó sẽ vẫn bị cản trở.

Recently we wrote about the growing calls for transparency during the TPP negotiations. It's still early days for TAFTA/TTIP, but already there are some signs that senior politicians are becoming aware that transparency is no longer some minor aspect of these trade talks, but a hugely important issue in itself. We know this thanks to an earlier fight by the European Digital Rights (EDRi) group to obtain f-rom the European Parliament various documents relating to ACTA -- the result of an infamously opaque process. Its complaint was directed to the little-known European Ombudsman:

an independent and impartial body that holds the EU administration to account. The Ombudsman investigates complaints about maladministration in EU institutions, bodies, offices, and agencies. Only the Court of Justice of the European Uni-on, acting in its judicial capacity, falls outside the Ombudsman's mandate. The Ombudsman may find maladministration if an institution fails to respect fundamental rights, legal rules or principles, or the principles of good administration.

However, in this case the European Parliament explained that it was bound by a confidentiality agreement that had been negotiated by the European Commission, and was therefore unable to release the requested ACTA documents. Here's what the EU Ombudsman had to say on this:

The Ombudsman accepted this explanation, but advised Parliament to ensure that the Commission and the Council do not sign confidentiality agreements in the future that could undermine Parliament's ability to deliberate openly on such issues.

That advice in itself is noteworthy, since it specifically discourages the use of confidentiality agreements that might hamper transparency. In reply, the President of the European Parliament, Martin Schulz, explained:

in the context of the TTIP negotiations, no confidentiality agreement has been signed with the US. The negotiators instead committed to implementing the EU's access to documents rules. Schulz wrote that the Commission took the unprecedented step of publishing important documents at the start of the TTIP process and invited stakeholders to submit their views. He promised to keep reminding the Commission that a pro-active approach is needed to keep the public informed about the state of play in all such negotiations.

What exactly "keeping the public informed" about the TAFTA/TTIP negotiations means in practice is open to interpretation. But again, there's no denying that at least some progress is evident here. For a start, unlike with ACTA, there is no formal confidentiality agreement that politicians can point to as an excuse for not releasing documents. And more generally there is a recognition that transparency is a vitally important aspect of the negotiations that can no longer be ignored, even if it will still be resisted.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com