Thiết lập chiến lược PMTDNM: Nhân tố cốt lõi và khuyến cáo chiến thuật

TỪ NHỮNG TRANH LUẬN THỰC TẾ

Khibài viết về “Pháttriển phần mềm tự do nguồn mở - Ngược lên dòng trênđể về đích sớm”được đưa lên nhóm những người yêu thích phần mềmnguồn mở “VietLUG” trên Fecebook, có nhiều ý kiến rấtkhác nhau đã được đưa ra, trong đó có một ý nổi bật,rằng liệu có khả năng hay không một công ty phần mềmđược xem là phát triển phần mềm tự do nguồn mở(PMTDNM) nhưng chưa từng có việc đóng góp ngược lêndòng trên về bất kỳ dự án PMTDNM gốc nào. Nói rộngra, việc đánh giá, phân loại các công ty trong thế giớiPMTDNM là như thế nào?. Bài viết này không những có thểcho chúng ta câu trả lời cho câu hỏi đó, mà còn chỉcho chúng ta cách để đặt ra các chiến lược phù hợpđể dần từng bước tiến bộ và được thừa nhậntrong thế giới PMTDNM theo các mức độ đóng góp cho cácdự án và cộng đồng PMTDNM.

GIỚI THIỆU

Kểtừ đầu của nền công nghiệp phần mềm, gần như mọicông ty phần mềm đều đã tuân theo cùng một mô hìnhkinh doanh y hệt: mã nguồn đã được những nhân viên củariêng họ phát triển hoặc cấp phép từ một bên thứ 3,sở hữu trí tuệ đã được giữ sát sao, và phần mềmđã được phân phối ở định dạng nhị phân cho cáckhách hàng. Tuy nhiên, tính sẵn sàng của phần mềm tựdo nguồn mở (PMTDNM) mức doanh nghiệp đang làm thay đổicách mà những tổ chức phát triển và phân phối các sảnphẩm. Với sự truycập mở tới mã nguồn và cáccộng đồng phát triển một cách minh bạch, thì cácnhà cung cấp phần mềm có thể giảm được các chi phíphát triển trong khi vẫn giữ được những người thamgia tích cực trong qui trình phát triển đó. Thêm nữa,những người sử dụng đầu cuối của phần mềm cũngcó thể tích cực trong quá trình phát triển bằng việcđóng góp trực tiếp cho các dự án ngượclên dòng trên, chứ không chỉ là những người nhậnthụ động những gì mà nhà cung cấp phần mềm phân phốicho họ. Mô hình phát triển này cho phép các tổ chứcnghĩ khác đi về cách mà họ mua sắm, thi hành, kiểm thử,triển khai và duy trì phần mềm.

Mộtví dụ điển hình, không phải ngẫu nhiên mà dự án nhânLinux hiện nay lại có sự đóng góp mã nguồn của hơn1.300 lập trình viên từ 266 công ty và tổ chức trên toànthế giới(nhân Linux, phiên bản v3.2), cả các công ty phần mềm vàphần cứng, các công ty sản xuất thiết bị di động vàdân dụng cá nhân, các công ty sản xuất chip... nổi tiếnghàng đầu thế giới, như RedHat, Novell, Intel, IBM, Consultant, Oracle, Academia, Nokia,Fujitsu,TexasInstruments, Broadcom, Linux Foundation, Google, SGI, AMD, Parallels,Freescale, Cisco, HP, Renesas Technology, MontaVista, AtherosCommunications, Wolfson Microelectronics, Marvell, NetApp,Linutronix, Samsung … thậm chí là cảMicrosoft.

Chắcchắn, những công ty đóng góp mã nguồn cho nhân Linux đềuđã và đang có những chiến lược nguồn mở của riêngmình khi thực hiện việc đóng góp mã nguồn đó. Thậmchí, ở những bước khởi đầu, các công ty đó có lẽcũng chỉ là những người tiêu dùng của phần mềm nguồnmở nói chung, nhân Linux nói riêng. Tài liệu này đưa ra 3chiến lược cơ bản cho các tổ chức sử dụng và tíchhợp phần mềm tự do nguồn mở (PMTDNM) vào trong các sảnphẩm của họ: người tiêu dùng, người đóng góp vàngười lãnh đạo.

CÁC CHIẾN LƯỢC CỐT LÕI:NGƯỜI TIÊU DÙNG, NGƯỜI ĐÓNG GÓP VÀ NGƯỜI LÃNH ĐẠO

Có3 chiến lược cốt lõi để cân nhắc khi quyết định vềchiến lược nguồn mở của bạn:

Điềuquan trọng để lưu ý rằng không chiến lược duy nhấtnào áp dụng được cho tất cả các công ty, và mộtchiến lược nguồn mở của tổ chức nên được tùychỉnh cho các nhu cầu, các tài nguyên và vị thế mongmuốn đặc thù của tổ chức của bạn. Trong hầu hếtcác trường hợp, một chiến lược tối ưu về nguồn mởsẽ là một sự pha trộn của cả việc tiêu dùng, đónggóp và lãnh đạo, phụ thuộc vào PMTDNM có trong tay vàtầm quan trọng chiến lược của nó đối với sản phẩmcủa bạn.

1. Người tiêu dùng nguồn mở

Quyếtđịnh sử dụng PMTDNM thường được dẫn dắt bằng mộtnhu cầu về các tính năng mới, chức năng được mởrộng, và để giảm chi phí phát triển trong nội bộ bằngviệc tạo đòn bẩy cho nỗ lực thiết kế kỹ thuật vàđổi mới sáng tạo một cách cộng tác của cộng đồngnguồn mở. Được trình bày một cách lặp đi lặp lạirằng việc sử dụng PMTDNM làm gia tăng dải thông đểphân biệt của tổ chức, trong khi giảm được tổng thểthời gian và chi phí đưa ra các sản phẩm thương mại.

Hơnnữa, những lợi ích kinh doanh hữu hình dài hạn có thểcó nhiều tác dụng hơn một cách đáng kể đối với chiphí và những nỗ lực ngắn hạn từng chút một củaviệc quản lý một hồ sơ phát triển pha trộn giữanguồn mở và đóng.

Khithiết lập một chiến lược phần mềm mà khuyến khíchsử dụng PMTDNM trong các sản phẩm thương mại, thì sẽcó một số hành động có thể được thực hiện đểđảm bảo sự áp dụng thành công PMTDNM:

Nguồncủa hình:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Human_evolution.svg

2. Người đóng góp cho nguồnmở

Đónggóp cho các dự án nguồn mở chiến lược có thể giúpcho các tổ chức giành được giá trị bổ sung, khi nhữngngười đóng góp mã nguồn có thể giúp hình thành nhữngtính năng trong tương lai trong dự án mà đáp ứng đượctốt hơn những nhu cầu và yêu cầu của công ty. Nó cũngđưa ra những bù trừ đáng kể về chi phí, đặc biệtkhi một lượng lớn việc tái thiết kế kỹ thuật đượcyêu cầu để tích hợp những phiên bản mới của thànhphần đó vào trong sản phẩm. Việc đóng góp mã nguồntrở ngược lại cho dự án nguồn mở, còn được gọilà ngược lên dòng trên, có thể làm giảm được lượngtái tích hợp được yêu cầu khi một phiên bản mớiđược phát hành, vì những thay đổi sớm đã được kếthợp rồi vào phiên bản mã nguồn dòng chính (hoặc ngượclên dòng trên). Các tổ chức mà có một lý do chiến lượccho việc trở nên có liên can như một người đóng gópcho một hoặc nhiều hơn dự án nguồn mở có thể bắtđầu bằng việc nắm lấy những bước cụ thể để xâydựng lòng tin, làm gia tăng những đóng góp của họ vàtối đa hóa giá trị:

3. Người lãnh đạo nguồn mở

Cácvai trò lãnh đạo trong các cộng đồng nguồn mở giànhđược bằng việc thiết lập lòng tin với các thành viêncủa dự án, và bằng việc duy trì một mức độ cao sựđóng góp liên tục cho dự án. Bên dưới là một sốbước chiến thuật có thể giúp lái được bạn hướngvào một vai trò lãnh đạo bên trong một dự án nguồn mởđặc thù:

KẾT LUẬN

Cácphương pháp nguồn mở đang dịch chuyển các thực tiễnphát triển phần mềm vào trong một hệ biến hóa mới,dịch chuyển từ mã nguồn được phát triển đằng saucác cánh cửa đóng và phân phối chỉ theo nhị phân sangnhững tài sản phần mềm có thể được chia sẻ, đượcsửa đổi và được phân phối một cách mở. Các tổchức đi theo mô hình nguồn mở đang ngày một gia tăngnhững khả năng của họ trong việc giữ được ưu thếcạnh tranh, gia tăng tính mau lẹ của họ, và đa dạng hóanhững rủi ro và chi phí phát triển.

Vớibài viết này, cùng các bài đã được lần lượt đăngtrên tạp chí Tin học & Đời sống các số gần đâynhư: (1) Tìmhiểu mô hình phát triển PMTDNM;(2)Vòngđời tính năng và những đặc tính của mô hình pháttriển nguồn mở;(3)Pháttriển PMTDNM - Ngược lên dòng trên để về đích sớm,chúng ta đã có được những lý thuyết cơ bản để cóthể từng bước tham gia vào sự phát triển PMTDNM và phấnđấu để trở thành một thành viên đóng góp ngày càngtích cực và chủ động trong các cộng đồng, chứ khôngchỉ dừng ở mức của người tiêu dùng PMTDNM một cáchđơn thuần và thụ động.

Nhậnthức được rằng thực tế tại Việt Nam, hầu hết cáccông ty phần mềm đều đã từng phát triển phần mềmtheo lối truyền thống, theo mô hình của phần mềm sởhữu độc quyền cho những sản phẩm phần mềm sở hữuđộc quyền với mã nguồn đóng của họ. Trong số đó,một số công ty hiện thực sự có mong muốn mở mã nguồncác sản phẩm nguồn đóng của mình để tận dụng đượcsức mạnh của cả cộng đồng từ bên ngoài công ty. Câuhỏi là: Làm cách nào để biến những phần mềm nguồnđóng đó thành nguồn mở để có thể tận dụng đượcsự đóng góp của các lập trình viên và những ngườisử dụng từ cộng đồng bên ngoài công ty được thuậnlợi và có hiệu quả nhất cho công ty được hay không?Câu trả lời sẽ nằm ở bài tiếp sau: “Mở nguồn côngnghệ sở hữu độc quyền thật dễ”, sẽ được đềcập tới trong bài tiếp sau của loạt bài này.

TrầnLê

Bàiđăng trên tạp chí Tin học & Đời sống, số tháng06/2012, trang 66-69.