Câu chuyện 2 sự khóa trói

Published 08:10, 16November 12

Theo:http://blogs.computerworlduk.com/open-enterprise/2012/11/a-tale-of-two-lock-ins/index.htm

Bài được đưa lênInternet ngày: 16/11/2012

Lờingười dịch: Ở Việt Nam hiện nay, nhiều người khenngợi giải pháp về chính phủ điện tử của Hàn Quốcvà mong muốn nó được triển khai cho chính phủ điện tửở Việt Nam. Tuy nhiên, nếutriết lý chỉ sử dụng duy nhất một trình duyệt web IEcủa Microsoft với công nghệ ActiveX rất kém an ninh đượcchào cho chính phủ điện tử Việt Nam thì có thể giảipháp đó sẽ sớm trở thành một giải pháp khóa trói vàtồi tệ nhất được lựa chọn.Đây là những gì tác giả bài này viết về điều đó:“Sự thật là ActiveX từng được yêu cầu cho các giaodịch an ninh nghĩa là Firefox (và Chrome) từng vô dụng mộtcách có hiệu quả tại Hàn Quốc. Dù chính phủ ở đócuối cùng đã làm cho điều này thành sự lựa chọntrong năm 2010, thì những lựa chọn thay thế đã khôngthực sự cất cánh được vì những lý do mà Tạp chíPhố Uôn giảithích: Vào giữa những năm 2010,chính phủ chính thức đã quyết định chấm dứt sửdụng bắt buộc ActiveX và đã tạo ra một qui trình chocác nhà tạo ra các website tìm kiếm những ngoại lệ. Cácnhà điều chỉnh pháp luật đã phê chuẩn ít những ngoạilệ, tuy nhiên, và kỹ thuật an ninh vẫn được các ngânhàng và nhiều nhà bán lẻ sử dụng sử dụng rộng rãi.Đưa ra sự khóa trói liên tục này, một người đã vàđang được dẫn tới cácbiện pháp tuyệt vọng: Ứngviên độc lập cho chức tổng thống Hàn Quốc, AhnCheol-soo, đã đưa nền công nghiệp công nghệ của nướcnày rung rinh hôm thứ ba sau khi tuyên bố rằng, nếu đượcbầu, ông có thể sẽ quét sạch một qui định của chínhphủ mà đã đánh bẫy những người sử dụng Internettrong một tiêu chuẩn mã hóa những năm 1990 được chỉmỗi một trình duyệt web thừa nhận”.Xem thêm: HànQuốc: Siêu nhanh, và cuối cùng tự do.

Hôm qua tôi đã ràsoát lại vị trí hiện hành của Mozilla trong lĩnh vựccác trình duyệt và những thành tích to lớn của nó trongthế giới Web. Một thứ mà tôi đã bỏ qua để nhắc tớiở đây là thậm chí nếu nó không làm gì hơn nữa chophần còn lại của sự tồn tại của nó - không giốngnhư sự mắn để hiện hành của nó - thì nó vẫn có lẽđáng với sự cảm ơn của chúng t vì những gì nó đãxoay xở để hoàn thành trong những năm đầu cuộc sốngcủa nó.

Bây giờ điều nàyđủ lâu rằng một số người có thể không nhận thứcđược rằng từng một thời Internet Explorer (IE) đã ápđảo lĩnh vực trình duyệt web ở mức độ mà (a) mọingười đã viết đặc biệt về những châm biết giễucợt của nó và (b) Microsoft đã không quan tâm cập nhậtnó nhiều năm. Điều đó đã dẫn tới một văn hóa độcquyền mà từng bị tê liệt bởi một đống các phầnmềm độc hại lợi dụng cả 2 sự việc đó.

Ngược với cơ sởnền tảng đó, sự nổi lên trước hết của trình duyệtcủa Mozilla, và sau này là Firefox, dường như giống nhưnhững hành động hào hiệp viển vông. Sau tất cả, mỗingười đã biết rằng bạn không thể phá được sựkhóa trói như vậy vì các hiệu ứng mạng từng quá mạnh:cái thòng lọng IE6 có nghĩa là các nhà thiết kế “đãtối ưu hóa” các website cho mọi người sử dụng nó, vàvì thế những ai không sử dụng nó thường xuyên đãnhận được một kinh nghiệm yếu kém, mà bản chất tựnhiên đã dẫn họ tới IE6.

Maythay, những người điên khùng đằng sau Mozilla hoặc đãkhông nhận thức được sự việc không thể tránh khỏinày của cuộc sống, hoặc đơn giản không quan tâm. Họchỉ tiến lên và đã sản xuất là các phiên bản ngàycàng tốt hơn các trình duyệt của họ, dần dần xâydựng được đủ thị phần tới mức Microsoft từng bịép phải tung ra IE7 và những phiên bản tiếp sau. Quantrọng hơn, Microsoft từng bị ép phải nhận thức đượcvà sau đó triển khai các tiêu chuẩn mở của Web.

Đối với nhữngngười trẻ tuổi mà thấy khó tưởng tượng những gìdạng khóa trói này từng là, thì bạn chỉ phải nhìn vàoHàn Quốc. Về các máy tính, đây là một sự pha trộngkỳ lạ, với một số khía cạnh vượt ra khỏi những gìchúng ta có ở đây ở phương Tây, và những thứ khácngoài những năm 1990.

YesterdayI was reviewingMozilla's current position in the browser sector and its widerachievements in the Web world. One thing I omitted to mention therewas that even if it did nothing more for the rest of its existence -unlikely given its current fecundity - it would still deserve ourthanks for what it managed to accomplish in the early years of itslife.

Thisis now sufficiently long ago that some people may not be aware thatonce upon a time Internet Explorer 6 dominated the Web browser sectorto the extent that (a) people wrote specifically for its quirks and(b) Microsoft didn't bother updating it for years. That led to amonoculture that was parasitised by a massive plague of malwaretaking advantage of both facts.

Againstthat background, the emergence of Mozilla's first brower, and laterof Firefox, seemed like quixotic acts. After all, everyone knew thatyou couldn't break such lock-in because the network effects were sostrong: IE6's stranglehold meant that designers "optimised"Web sites for people using it, and so those not using it frequentlyreceived an inferior experience, which naturally drove them to IE6.

Luckily,the crazy people behind Mozilla either didn't realise thisineluctable fact of life, or simply didn't care. They just went aheadand produced better and better versions of their browsers, graduallybuilding up enough market share that Microsoft was forced to respondby releasing IE7 and successors. More importantly, Microsoft wasforced to acknowledge and then implement open Web standards.

Forthose younger people who find it hard to imagine what this kind oflock-in was like, you only have to look at South Korea. In terms ofcomputers, it's a strange mix, with some aspects way beyond what wehave here in the West, and others that are straight out of the 1990s.

Một trong những điềusau là sự việc rằng hạ tầng thương mại điện tửtừng được xây dựng xung quanh việc sử dụng Active Xcủa Microsoft. Vâng, bạn đọc điều đó cho đúng: mộttrong những thất bại về an ninh lớn hất của Microsoftnằm ở tim của không chỉ các giao dịch thương mại vàcả chính phủ tại Hàn Quốc. Nếu bạn muốn các chi tiếtđẫm máu, tôi đãviết về chúng vài năm trước.

Sựthật là ActiveX từng được yêu cầu cho các giao dịch anninh nghĩa là Firefox (và Chrome) từng vô dụng một cách cóhiệu quả tại Hàn Quốc. Dù chính phủ ở đó cuối cùngđã làm cho điều này thành sự lựa chọn trong năm 2010,thì những lựa chọn thay thế đã không thực sự cấtcánh được vì những lý do mà Tạp chí Phố Uôn giảithích:

Vàogiữa những năm 2010, chính phủ chính thức đã quyếtđịnh chấm dứt sử dụng bắt buộc ActiveX và đã tạora một qui trình cho các nhà tạo ra các website tìm kiếmnhững ngoại lệ. Các nhà điều chỉnh pháp luật đã phêchuẩn ít những ngoại lệ, tuy nhiên, và kỹ thuật anninh vẫn được các ngân hàng và nhiều nhà bán lẻ sửdụng sử dụng rộng rãi.

Đưara sự khóa trói liên tục này, một người đã và đangđược dẫn tới cácbiện pháp tuyệt vọng:

Ứngviên độc lập cho chức tổng thống Hàn Quốc, AhnCheol-soo, đã đưa nền công nghiệp công nghệ của nướcnày rung rinh hôm thứ ba sau khi tuyên bố rằng, nếu đượcbầu, ông có thể sẽ quét sạch một qui định của chínhphủ mà đã đánh bẫy những người sử dụng Internettrong một tiêu chuẩn mã hóa những năm 1990 được chỉmỗi một trình duyệt web thừa nhận.

Đó là sự nhắc nhởcó ích về việc chúng ta may mắn làm sao khi Mozilla đãxoay xở để làm điều này mà không trông cậy vào hànhđộng chính trị. Thật buồn, dù, những dạng khóa tróikhác vẫn còn tràn lan - và vẫn gây ra những vấn đềkhổng lồ.

Oneof the latter is the fact that its e-commerce infrastructure wasbuilt around the use of Microsoft's ActiveX. Yes, you read thatcorrectly: one of Microsoft's biggest security failures lies at theheart of not just commerce but government transactions in SouthKorea. If you want the gory details, I wroteabout them a couple of years ago.

Thefact that ActiveX was required for secure transactions meant thatFirefox (and Chrome) were effectively useless in South Korea.Although the government there finally made this optional in 2010,al-ternatives haven't really taken off for reasons the Wall StreetJournal explains:

Inmid-2010, the government formally decided to end the compulsory useof Active X and cre-ated a process for Web site creators to seekexceptions. Regulators have approved few exceptions, however, and thesecurity technique remains widely used by the nation’s banks andmany retailers.

Giventhis continuing lock-in, one person has been driven to desperatemeasures:

Theindependent candidate for South Korean president, Ahn Cheol-soo, sentthe country’s technology industry aflutter on Tuesday afterannouncing that, if elected, he’d wipe out a government regulationthat has trapped Internet users in a 1990s encryption standardrecognized by only one Web browser.

That'sa useful reminder of how lucky we are that Mozilla managed to do thiswithout recourse to political action. Sadly, though, other kinds oflock-in are still widespread - and still causing massive problems.

Ở đây, ví dụ, làmột câu chuyện buồn từ Đức:

Một sự triển khainửa vời OpenOffice đã làm nản lòng các công chức làmviệc cho thành phố Freiburg của Đức, Timothy Summs nói,một trong những thành viên của hội đồng thành phốnày. “Tôi nghĩ rằng trong sự cáu giận của họ, họbây giờ đang làm cho OpenOffice chịu trận vì nhiều vấnđề CNTT khác”.

Một trong những vấnđề đó, theo Simms, là việc thành phố này không bao giờnghiêm túc chuyển sang OpenOffice, mộ bộ văn phòng phầnmềm tự do Ông nói rằng nhiều công chức vẫn đang cònsử dụng một phiên bản của bộ phần mềm văn phòng sởhữu độc quyền mà bây giờ đã quá cũ một thập kỷrồi.

Thời điểm này sựkhóa trói một phần là kết quả của sự miễn cưỡngthay đổi, và sự thất bại của những người quản lýđể triển khai sự dịch chuyển đó một cách phù hợp.Nhưng bài báo y hệt chỉ ra rằng có một vấn đề lớnhơn:

Nói tại Plugfest Tàiliệu Mở tại Berlin, các đại diện của Freiburg đã giảithích rằng nhiều nhân viên của thành phố kêu OpenOfficevề các vấn đề tính tương hợp tồi làm nảy sinh khihọ trao đổi các tài liệu với các cơ quan hành chínhnhà nước khác. Phòng CNTT của Freiburg đã kêu gọi lặpđi lặp lại các cơ quan hành chính nhà nước khác tạiĐức và hơn nữa sử dụng các tiêu chuẩn tài liệu mở.Thành phố này hồi tháng 7 năm nay đã cùng với các thànhphố Đức là Munich và Jena, Tòa án Liên bang Thụy Sỹ vàtrung tâm hỗ trợ CNTT xứ Waadt của Thụy Sỹ, trả tiềncho sự hỗ trợ được cải thiện cho định dạng tàiliệu OOXML của Microsoft trong LibreOffice và OpenOffice. Dựán đó đang diễn ra.

Đây là hiệu ứngmạng một lần nữa. Thậm chí nếu một phần của hệthống đó cố thoát khỏi sự khóa trói, thì thực tế làhầu hết các phần khác vẫn bị khóa trói làm cho nó khócho cả 2 làm việc với nhau. Tôi nghĩ đây là một trongnhững khó khăn lớn nhất cho việc triển khai các chiếnlược nguồn mở trong các công ty và chính phủ: đây làthế giới bên ngoài sự suy đồi kìm giữ sự thúc đảytiến bộ để bị khóa trói lại lần nữa.

Kinh nghiệm củaMozilla chỉ cách mà chúng ta có thể phá cái vòng đồibại này: bằng việc nhất quán rỉa khỏi các cạnh sắc,và thông qua sự thúc đẩy các tiêu chuẩn mở. Một khiđủ (can đảm) thì mọi người/các công ty/các chính phủbắt đầu sử dụng phần mềm tự do như LibreOffice, rồisức ép lên những thứ khác phải làm y hệt gia tăng, vìKHÔNG làm thế bắt đầu sẽ thấy phí phạm và ngu xuẩn.Vai trò sống còn của các tiêu chuẩn mở để làm dễcho các vấn đề về tính tương hợp cũng là vì sao quyếtđịnh gần đây của chính phủ Anh hỗ trợ RF và khôngFRAND là rất quan trọng.

Here,for example, is a sorrytale f-rom Germany:

Ahalfhearthed implementation of OpenOffice has frustrated the civilservants working for the German city of Freiburg, says Timothy Simms,one of the city's council members. "I think that in their anger,they're now making OpenOffice the scapegoat for many other ITproblems."

Oneof the problems, according to Simms, is that the city never seriouslyswitched to OpenOffice, a free software office suite. He says thatmany civil servants are still using a version of a proprietary officesuite that is now over a decade old.

Thistime the lock-in is partly a result of a reluctance to change, andthe failure of managers to implement that shift properly. But thesame article points out that there is a wider problem:

Talkingat last year's Open Document Plugfest in Berlin, representatives ofFreiburg explained that many of the city's workers blame OpenOfficefor frustrating interoperability problems that arise when theyexchange documents with other public administrations. The ITdepartment of Freiburg has repeatedly called on other publicadministrations in Germany and beyond to use open document standards.The city in July this year joined the German cities of Munich andJena, the Swiss Federal Court and the IT support centre for the Swisscanton of Waadt, to pay for improved support for Microsoft's documentformat OOXML in LibreOffice and OpenOffice. That project is ongoing.

Thisis the network effect again. Even if one part of the system tries toescape f-rom lock-in, the fact that most of the other parts remainlocked-in makes it hard for the two to work together. I think this isone of the biggest obstacles to implementing open source strategiesin companies and government: it's the retrogressive outside worldthat keeps pushing progressives to get locked-in again.

TheMozilla experience shows how we might break that vicious cycle: byconstantly nibbling away at the edges, and through the promotion ofopen standards. Once enough (brave) people/companies/governmentsstart using free software like LibreOffice, then the pressure on theothers to do the same increases, because notdoing so begins to look wasteful and foolish. The crucial role ofopen standards to ease the interoperability issues is also why therecent decision by the UK government to support RF not FRAND is soimportant.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com