Ric-hard Stallman: Đế quốc bao vây nhưng không đánh thắng được Snowden & Assange

Ric-hard Stallman: Snowden & Assange besieged by empire but not defeated

Theo: https://www.youtube.com/watch?v=SUJtMlEwd6Q

Bài được đưa lên Internet ngày: 15/07/2013

Lời người dịch: Đây là cuộc phỏng vấn của chương trình Sophie & Co giữa phóng viên Sophie Shevardnadze của đài truyền hình RT ở Moscow của Nga và Ric-hard Stallman, người sáng lập phong trào Phần mềm Tự do và là người đứng đầu của Quỹ Phần mềm Tự do – FSF (Free Software Foundation) về các vấn đề có liên quan tới vụ gián điệp PRISM của Cơ quan An ninh Quốc gia - NSA của Mỹ. Nội dung dưới đây chỉ là một vài trích đoạn, không phải tất cả cuộc phỏng vấn, được giới thiệu ở đây với các độc giả của blog. Để thuận tiện cho việc theo dõi video clip, các phần được dịch bên dưới có kèm theo thời gian đầu và cuối của đoạn nội dung theo video clip. Đường dẫn tới video clip: https://www.youtube.com/watch?v=SUJtMlEwd6Q. Trích đoạn: “Hơn nữa, việc họ [các công ty] kiểm soát chương trình rồi sau đó chương trình lại kiểm soát người sử dụng, rồi sau đó họ đã bắt đầu đưa vào các chức năng độc hại làm gián điệp một cách cố tình đối với những người sử dụng, hạn chế những người sử dụng và thậm chí cả những cửa hậu trong phần mềm đó. Vì thế nói theo nghĩa đen, các phần mềm của Apple và Microsoft là các phần mềm độc hại và Windows 8.1 có thể gọi là Windows phiên bản PRISM vì nó được thiết kế để yêu cầu mọi người gửi các dữ liệu tới các máy chủ của Microsoft và tất nhiên Microsoft sẽ chuyển bất kỳ thứ gì từ những dữ liệu đó cho chính phủ Mỹ theo yêu cầu. Vì thế nó đặt những người sử dụng vào trong PRISM. Đây là điều bẩn thỉu và là kết quả tự nhiên của việc dẫn dắt một công ty có được sự kiểm soát đối với phần mềm mà những người sử dụng đang chạy thay vì bản thân những người sử dụng kiểm soát chúng [các phần mềm]”. Xem thêm: 'Chương trình gián điệp PRISM trên không gian mạng'.

-------------

Khi được hỏi về mối quan hệ giữa việc sử dụng điện thoại di động và tính riêng tư. Stall man nói:

1:33

Ric-hard Stallman: Tôi cũng có một điện thoại nhưng không phải là điện thoại di động. Lý do là các điện thoại di động là các thiết bị giám sát và theo dõi. Hệ thống điện thoại thường xuyên tìm ra điện thoại đang ở đâu và họ thường giữ một bản ghi nhiều tháng hoặc năm và các thông tin đó là sẵn sàng cho các Ông Lớn rất dễ dàng và tôi coi điều đó là ngột ngạt, nhưng điều tồi tệ nhất là chúng có thể được biến đổi thành các thiết bị nghe vì các phần mềm trong điện thoại và thậm chí nếu đó không phải là một điện thoại thông minh thì nó là một chiếc máy tính với các phần mềm mà có thể bị thay đổi từ xa thông qua những gì được gọi là một cửa hậu, có nghĩa là nó nhận các lệnh từ ai đó khác để thực hiện điều gì đó và điều mà cái cửa hậu đó có thể làm là cài đặt các thay đổi của phần mềm mà không hỏi tới người chủ điện thoại và điều này đã được sử dụng từ xa để biến đổi chúng thành các thiết bị nghe. Cuốn sách “Kẻ giết người và chú Sam” của Craig Murray mô tả một ví dụ về điều này. Là rất cơ bản một khi nó được biến đổi thì nó nghe mọi lúc và nó truyền đi tất cả mọi lúc và nếu bạn cố gắng tắt nó đi, nó thực sự không bị tắt, nó chỉ giả vờ bị tắt và tiếp tục nghe và truyền tin.

3:01

-------------

Khi nói về sự giám sát của nhà nước, Stallman nói:

3:38

Ric-hard Stallman: Tôi không chống lại khả năng của nhà nước để điều tra mọi người khi có một số cơ sở nghi vấn rằng họ có thể bị đưa ra tòa và nói xin hãy chứng minh các dạng tìm kiếm khác nhau nếu điều này cần phải được thực hiện vì chúng ta cần một nhà nước để làm nhiều điều, bao gồm cả việc bắt những tên tội phạm và truy tố chúng. Không may các nhà nước tài phiệt ngày nay chỉ là nhà nước đi bắt những tên tội phạm nhỏ, còn những tên tội phạm khổng lồ thì quá to, không thể tống vào tù.

4:17

-------------

Nói về sự giám sát ở nước Mỹ. Stallman nói:

10:58

Ric-hard Stallman: Không có câu trả lời đơn giản, nhưng họ làm việc tay trong tay ở nước Mỹ nhờ vào Luật Yêu nước (Patriot Act). Tất cả các dữ liệu mà các công ty thu thập về mọi người, chúng được yêu cầu để chuyển cho FBI mà thậm chí không cần lệnh của tòa án. FBI chỉ phải nói, chúng tôi muốn các dữ liệu này, chúng tôi nói điều này là thích đáng hoặc thứ gì đó rồi sau đó công ty phải biến nó thành bí mật sao cho, bất kỳ lúc nào một công ty đang thu thập các dữ liệu về bạn thì nó cũng đang thu thập các dữ liệu cho các mục đích của riêng công ty, nhưng cũng cả cho nhà nước nữa. Vì thế chúng ta phải coi sự giám sát có tổ chức đó đối với chúng ta là một phần của sự giám sát của nhà nước vì chúng đều là tồi tệ. Tôi cũng không muốn các công ty có thông tin khổng lồ và ồ ạt về tôi và tôi thường không sử dụng các dịch vụ mà có thể trao cho họ các thông tin đó.

12:03

-------------

Khi so sánh với các công nghệ sở hữu độc quyền như của Microsoft và Apple, Stallman nói:

14:31

Ric-hard Stallman: Công nghệ độc hại không thể được tiến hành dù nó có một số hiệu ứng tốt. Bây giờ chúng ta đã nhận thức được trước hết rằng tất cả các phần mềm của Microsoft và Apple là sở hữu độc quyền. Điều đó có nghĩa là những người sử dụng không kiểm soát chương trình mà chương trình kiểm soát những người sử dụng. Điều đó là sự bất công và sự tồn tại của một phần mềm sở hữu độc quyền dù là của Microsoft hay là của Apple giải thích vì sao tôi đã bắt đầu phong trào phần mềm tự do. Hơn nữa, việc họ [các công ty] kiểm soát chương trình rồi sau đó chương trình lại kiểm soát người sử dụng, rồi sau đó họ đã bắt đầu đưa vào các chức năng độc hại làm gián điệp một cách cố tình đối với những người sử dụng, hạn chế những người sử dụng và thậm chí cả những cửa hậu trong phần mềm đó. Vì thế nói theo nghĩa đen, các phần mềm của Apple và Microsoft là các phần mềm độc hại và Windows 8.1 có thể gọi là Windows phiên bản PRISM vì nó được thiết kế để yêu cầu mọi người gửi các dữ liệu tới các máy chủ của Microsoft và tất nhiên Microsoft sẽ chuyển bất kỳ thứ gì từ những dữ liệu đó cho chính phủ Mỹ theo yêu cầu. Vì thế nó đặt những người sử dụng vào trong PRISM. Đây là điều bẩn thỉu và là kết quả tự nhiên của việc dẫn dắt một công ty có được sự kiểm soát đối với phần mềm mà những người sử dụng đang chạy thay vì bản thân những người sử dụng kiểm soát chúng [các phần mềm].

16:00

-------------

Khi so sánh sự cần thiết giữa đổi mới và tự do, Stallman nói:

16:17

Ric-hard Stallman: Tôi nghĩ tự do quan trọng hơn đổi mới và khi bạn nhìn vào nhiều đổi mới mà phần mềm sở hữu độc quyền tạo ra, chúng là có hại như việc Xbox có một máy quay được thiết kế để xác định ai có trong phòng, có bao nhiêu người ít nhất ở đó và liệu họ có đang nhìn vào Xbox hay không, đó là sự đổi mới mà chúng ta không nên ủng hộ vì xự xấu xa của Xbox theo nhiều cách thức nói ở trên, mà đây là một ví dụ về việc thật sai lầm khi đưa sự đổi mới thành mục tiêu của chúng ta.

16:51

-------------

17:40

Ric-hard Stallman: Điều quan trọng là chúng ta cần sự kiểm soát nhiều hơn đối với công nghệ của chúng ta.

17:47

-------------

Khi được hỏi về sự ưu việt giữa phần mềm tự do và phần mềm sở hữu độc quyền, Stallman nói:

18:40

Ric-hard Stallman: Tôi không biết, về cơ bản nó phụ thuộc vào bạn. Khi bạn đưa ra một quyết định thực tiễn. Hoặc là bạn nói: tôi sử dụng chương trình sở hữu độc quyền này vì nó làm thứ gì đó cho tôi mà tôi muốn làm ngày hôm nay; hoặc bạn sẽ nói: không, tôi không sử dụng nó vì cái giá mà tôi phải trả cho sự tự do của tôi là quá lớn.

19:04

-------------

Khi được hỏi lý do vì sao các phần mềm sở hữu độc quyền của Microsoft được sử dụng nhiều hơn, Stallman nói:

19:11

Ric-hard Stallman: Một phần vì sức ý của xã hội mà bạn lưu ý thấy rằng hầu hết các máy tính cá nhân được bán với Windows đã được cài đặt sẵn, rằng thực tế đang chạy vào Windows và hầu hết mọi người tự để cho họ bị thực tế đó mang đi. Các trường học đang dạy mọi người phần mềm sở hữu độc quyền dù là từ Microsoft hay Apple, không thành vấn đề, vì chúng cả 2 đều là tồi tệ. Điểm mấu chốt rằng quá nhiều điều thực tế được tạo ra một cách nhân tạo. Mọi người phải bơi để chống lại nó nếu họ muốn có được tự do, nên không phải từng người đều xác định được đầy đủ, nên chúng tôi trong phong trào phần mềm tự do cố gắng làm cho dễ dàng hơn đối với mọi người, chúng tôi cố gắng thay đổi thực tế, liệu chúng tôi sẽ thắng? Ai mà biết được. Điểm mấu chốt là hãy làm tốt nhất điều chúng tôi có thể.

20:00

-------------

Khi được hỏi, liệu phần mềm tự do mà Stallman đi theo, có thành công hay không. Stallman nói:

20:15

Ric-hard Stallman: Một phần, nhiều người sử dụng hệ điều hành GNU vì GNU là một hệ điều hành và máy tính của bạn, không một máy tính nào làm được bất kỳ thứ gì nếu không có một hệ điều hành trong máy tính. Trên thực tế mọi người đang sử dụng hệ điều hành GNU nhưng hầu hết họ không biết nó vì họ nghĩ đó là Linux. Linux thực tế là một thành phần cơ bản được sử dụng trong hệ điều hành đó ngày nay, nên thực sự thì GNU cộng Linux, nên chúng tôi đã đạt được mục tiêu ban đầu của chúng tôi và chúng tôi đã có được thành công đáng kể. Chúng tôi còn chưa giải phóng được từng con người.

20:51

-------------

Khi được hỏi, có phần mềm sở hữu độc có khả năng mã hóa thư điện tử. Liệu có phần mềm tự do nào làm được điều đó không. Stallman nói:

21:02

Ric-hard Stallman: Chúng tôi có phần mềm tự do cho việc mã hóa thư điện tử và các tệp khác và bạn không nên tin tưởng vào bất kỳ chương trình mật mã nào, trừ phi đó là phần mềm tự do, và sự mã hóa cần được thực hiện bằng chính bản sao của bạn trên chính máy tính của bạn. Mã hóa trên một máy chủ là không đáng tin cậy. Bạn làm sao mà biết được việc họ không lưu lại một bản sao trước khi họ mã hóa nó và trao nó cho NSA, nên bạn phải mã hóa nó trên máy tính của bạn. Chương trình của chúng tôi để làm điều này gọi là canh gác cho tính riêng tư GNU (GNU Privacy Guard) hay GNU PG.

21:39

-------------

Khi nói về hệ thống thanh toán và sự nặc danh, Stallman nói:

22:10

Ric-hard Stallman: Tôi nghĩ chúng ta cần một hệ thống thanh toán với những người trả tiền là nặc danh, còn người được trả tiền thì không là nặc danh, mà nó sẽ được thiết lập sao cho bạn có thể thanh toán khi truy cập một trang web và làm điều đó một cách nặc danh.

22:25

-------------

Khi được hỏi, liệu có cần sự nặc danh hoàn toàn hay không, Stallman nói:

22:28

Ric-hard Stallman: Tôi không nói chúng ta cần sự nặc danh hoàn toàn. Chúng ta cần sự nặc danh cho người đi thay toán để truy cập vào website. Tuy nhiên là OK nếu những người vận hành website không là nặc danh và nhận số tiền đó sau khi tất cả điều mà chúng ta muốn là họ phải thanh toán các khoản thuế của họ.

22:47

-------------

Khi được hỏi, liệu có phải sự riêng tư thực sự đã chết, thực sự chỉ là ảo tưởng, Stallman nói:

22:59

Ric-hard Stallman: Cũng đã có những người theo chủ nghĩa thất bại, có thể họ cảm thấy sốc dẫn họ tới sự thất vọng. Nhưng thực tế là tính riêng tư có một cơ hội tốt nhất ngay bây giờ, mà nó chưa từng có ở thập kỷ trước hoặc tương tự, vì bây giờ chúng ta có nhiều người hiểu được rằng có một vấn đề và vấn đề đó thật là lớn. Chúng ta cần phải thiết lập sự riêng tư đủ phù hợp trong những giao tiếp truyền thông của chúng ta sao cho một quan chức chính phủ có thể nói cho một nhà báo mà không phải có tòa án rằng lượng của tính riêng tư mà xã hội tuyệt đối cần nếu chúng ta muốn giữ được sự kiểm soát đối với những gì chính phủ đang làm.

23:44

-------------

Blogger: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com