Ngày này trong các sự kiện công nghệ đã định hình cho Thế giới nối mạng

ThisDay In Tech Events That Shaped the Wired World

Ngày25/08/1991: Cậu bé từ Helsinki khích động cuộc cách mạngLinux

Aug.25, 1991: Kid F-rom Helsinki Foments Linux Revolution

By Michael Calore EmailAuthor

August 25, 2009 | 12:00am |

Ảnh: LinusTorvalds.

Lờingười dịch: Từ một sở thích cá nhân của một sinhviên 21 tuổi người Phần Lan Linus Torvalds tại Đại họcCông nghệ Helsinki vào năm 1991, Linux ngày nay đã trởthành nhân của hệ điều hành GNU/Linux với tiên đoán vềhệ sinh thái của nó vào năm 2011sẽ đạt tới 50 tỷ USDvà nó sẽ có mặt trong vô số các thiết bị như các máytính để bàn cá nhân, các netbook, các máy chủ, các điệnthoại di động và các thiết bị nhúng như các hộp TVset-top, các máy GPS, và các máy chơi đa phương tiện. Nếuquả thực như vậy, thì 20 năm tồn tại của nó quảthực là chưa từng có.

Linus Torvalds, mộtsinh viên đại học 21 tuổi từ Phần Lan, viết một bàicho một nhóm người sử dụng yêu cầu cho ý kiến phảnhồi về một dự án nhỏ mà anh ta đang làm việc. Anh tađã xây dựng một nhân đơn giản cho một hệ điều hànhgiống như Linux mà nó chạy trên một con vi xử lý Intel386, và anh ta muốn phát triển tiếp nó. Nhân này cuốicùng đã trở thành Linux, mà được tung ra vào năm 1994 vàđược phân phối qua Internet một cách tự do.

Hàng ngàn người đónggóp đã bắt đầu tinh chỉnh nhân Linux và hệ điều hànhđược xây dựng bên trên nó. Linux đã trở thành, cònđang tranh cãi, câu chuyện thành công nhất của phong tràophần mềm tự do, cho rằng công việc của hàng ngàn ngườitình nguyện có thể tạo ra một mẩu phần mềm tự domạnh như phần mềm được bán bởi bất kỳ tập đoànnào.

Vào đầu những năm1980, hệ điều hành Unix đã được sử dụng rộng rãikhắp trong giới hàn lâm và doanh nghiệp cả trên các máychủ và máy trạm. Nó đã được phát triển và triểnkhai nhanh chóng. Mã nguồn của Unix có thể được làm đểchạy trên hàng trăm dạng khác nhau của các phần cứng.Mức độ cao này của tính có thể xách tay được đãtừng là toàn bộ sự phổ dụng của nó.

Nhưng khi nó pháttriển phức tạp hơn, thì Unix (và nhiều anh em họ hànggiống Unix) ngày càng trở thành gánh nặng bởi phí giấyphép. Yêu cầu đã bắt đầu nảy sinh cho một hệ điềuhành tự do, thứ gì đó cũng mạnh và mềm dẻo như Unix,mà có thể được phân phối và sửa đổi một cách mởvà tự do mà không có những phiền toái của những giấyphép thương mại.

Với cái đích này,Ric-hard Stallman, một lập trình viên tại MIT, đã thành lậpra Dự án GNU vào năm 1984. Stallman và các cộng sự củaông đã bắt đầu lắp ráp hàng loạt các mẩu của mộthệ điều hành tự do mà nó có thể tương thích đượcvới Unix, gắn chặt chẽ với ý tưởng rằng phần mềmđó phải không chỉ sẵn sàng một cách tự do, mà còntrao cho những người sử dụng nó khả năng trải nghiệmmột cách tự do với các công việc bên trong của nó.

LinusTorvalds, a 21-year-old university student f-rom Finland, writes apost to a user group asking for feedback on a little project he’sworking on. He’s built a simple kernel for a Unix-like operatingsystem that runs on an Intel 386 processor, and he wants to developit further. The kernel eventually becomes Linux, which is released in1994 and distributed over the internet for free.

Thousandsof contributors began refining the Linux kernel and the operatingsystem built on top of it. Linux went on to become, arguably, thebiggest success story of the free-software movement, proving that thework of thousands of volunteers can cre-ate a piece of free softwareas powerful as one sold by any corporation.

Inthe early 1980s, the Unix operating system was already in widespreaduse throughout academia and businesses for both servers andworkstations. It was being rapidly developed and deployed. Unix codecould be made to run on hundreds of different types of computerhardware. This high level of portability was integral to itspopularity.

Butas it grew more complex, Unix (and its many Unix-like cousins) becameincreasingly saddled by licensing fees. Demand began to rise for afree operating system, something as powerful and flexible as Unix,that could be distributed and modified openly and freely without theencumbrance of commercial licenses.

Tothat end, Ric-hard Stallman, a programmer at MIT, founded the GNUProject in 1984. Stallman and his collaborators began assembling thevarious pieces of a free operating system that would be compatiblewith Unix, strictly adhering to the idea that software should be notonly be freely available, but also give its users the ability tofreely experiment with its inner workings.

Ít năm sau đó, độiGNU (tên là một tập hợp các chữ đầu của đệ qui cho“GNU không phải là Unix”) đã tạo ra vài khối xây dựngcủa một hệ điều hành, nhưng một ít các thành phầnchính, bao gồm một nhân – chương trình kiểm soát chínhvà là cơ bản cho một hệ điều hành – vẫn còn chưahoàn chỉnh. Dự án này đã được dừng.

Năm 1991, Linus Torvaldstừng là một sinh viên tại Đại học Helsinki. Ông đãviết một vài phần mềm mà có thể cho phép máy tramjumới của mình, một máy tính cá nhân được trang bị bởimột vi xử lý 386, để truy cập tới các máy chủ Unixcủa trường đại học.

Trình mô phỏng đầucuối đơn giản của Torvalds đã dựa trên Minix, một hệđiều hành giống Unix mà nó đã làm việc trên nhiều nềntảng phần cứng máy tính khác nhau và đã được sửdụng rộng rãi trong giới hàn lâm như một công cụ đàotạo. Torvalds tiếp tục tinh chỉnh, và trước đó lâu ôngđã tạo ra một nhân hyệ điều hành làm việc được.

Torvalds đã không mượnmã nguồn của Mimix, mà ông đã áp dụng nhiều kiến trúccủa nó, bao gồm cả hệ thống tệp. Vì thế, ông đãtuyển các hacker từ cộng động Minix để giúp ông làmtươi mới dự án của ông.

Vào ngày 25/08/1991,Torvalds đã đưa ra một lưu ý cho nhóm Usenet củacomp.os.minix với đầu đề “Bạn thích thấy gì nhấttrong minix?”.

Chào tất cả nhữngngười sử dụng minix -

Tôi đang làm một hệđiều hành (tự do) (chỉ là một sở thích riêng, sẽkhông phải là thứ lớn lao và chuyên nghiệp như gnu) chocác máy giống như AT 386 (486). Thứ này đã được nhàonặn từ tháng 04, và đang bắt đầu trở nên sẵn sàng.Tôi muốn bất kỳ ý kiến phản hồi nào về những thứmà mọi người thích/không thích trong minix, như hệ điềuhành của tôi xem nó giống thứ gì (một vài trình bàyhiển thịu vật lý của hệ thống tệp (vì những lý dothực tế) trong số những thứ khác).

Tôi hiện đã đưa raphiên bản (1.08) và gcc (1.40) và nghĩ dường như nó làmviệc. Điều này ngụ ý rằng tôi sẽ có thứ gì đóthực tế trong một vài tháng, và tôi muốn biết nhữngtính năng nào hầu hết mọi người muốn có. Mọi gợi ýđược chào đón, nhưng tôi sẽ không hứa hẹn là tôi sẽtriển khai chúng).

Linus(torvalds@klaava.helsinki.fi)

PS. Vâng – nó là tựdo đối với mọi mã nguồn của minix, và nó có nhiềudòng xây chuỗi fs. Nó không phải là xách tay (sử dụngchuyển mạch 386, vân vân), và nó có thể sẽ không baogiờ hỗ trợ bất kỳ thứ gì khác các ổ cứng của máyAT, vì đó là tất cả những gì tôi có.

Afew years later, the GNU team (the name is a recursive acronym for“GNU’s Not Unix”) had cre-ated several of the building blocks ofan OS, but a few of the key components, including a kernel — themaster control program essential to an operating system — remainedincomplete. The project was stalled.

In1991, Linus Torvalds was a student at the University of Helsinki. Hehad written some software that would enable his new workstation, a PCpowered by a 386 processor, to access the university’s Unixservers.

Torvalds’simple terminal emulator was based on Minix, a Unix-like operatingsystem that worked on many different computer hardware platforms andwas widely used in academia as a teaching tool. Torvalds kepttinkering, and before long he had cre-ated a working operating systemkernel.

Torvaldshad borrowed none of Minix’s code, but he had adopted much of itsarchitecture, including its file system. So, he enlisted hackers f-romthe Minix community to help him flesh out his project.

OnAugust 25, 1991, Torvalds posted a note to the comp.os.minix Usenetgroup titled, “What would you like to see most in minix?“:

Hello everybody out there using minix —

I’m doing a (free) operating system (just a hobby, won’t be bigand professional like gnu) for 386(486) AT clones. This has beenbrewing since april, and is starting to get ready. I’d like anyfeedback on things people like/dislike in minix, as my OS resemblesit somewhat (same physical layout of the file-system (due topractical reasons) among other things).

I’ve currently ported bash(1.08) and gcc(1.40), and things seem towork. This implies that I’ll get something practical within a fewmonths, and I’d like to know what features most people would want.Any suggestions are welcome, but I won’t promise I’ll implementthem :-).

Linus (torvalds@klaava.helsinki.fi)

PS. Yes — it’s free of any minix code, and it has amulti-threaded fs. It is NOT protable (uses 386 task switching etc),and it probably never will support anything other than AT-harddisks,as that’s all I have :-(.

Trong một bài viếtsau đó, Torvalds đã khẳng định rằng hệ điều hành củaông “có lẽ sẽ không có khả năng làm nhiều hơn minix,và ít hơn nhiều trong một số khía cạnh”, và rằng nócó thể sẽ là tự do “có lẽ theo giấy phép gnu hoặctương tự”.

Không giống như tuyênbố ban đầu của ông, bài viết tiếp theo của Torvaldskhông có hình khuôn mặt nằm ngang được tạo ra từ cácký tự như :-).

Từnhững thứ ban đầu khiêm tốn này, một nhân đầy đủcủa hệ điều hành đã nổi lên. Phiên bản đầu tiênđã được gọi là Freax, một cái tên được chọn bởiTorvalds vì nó đã kết hợp các yếu tố của “tự do”và “tính hay thay đổi” - chữ “x” ở cuối là mộtthuộc tính chung của những tên của nhiều hệ thốnggiống Unix. Nhưng khi các tệp mã nguồn được đưa lêncác máy chủ truyền tệp FTP tại Đại học Công nghệHelsinki, thì người vận hành hệ thống đã đổi tênnhân thành “Linux” để tỏ lòng kính trọng tới người tạo ra nó.

Phiênbản đầu tiên của Linux, được tung ra cuối năm 1991, đãđược xuất bản với giấy phép của riêng nó. Nhưng vìmột vài mẩu phần mêm của GNU đã phải yêu cầu đểchạy được nhân Linux, nên Torvalds cuối cùng đã chuyểnvà xuất bản Linux phiên bản 0.99 theo giấy phép GNU PublicLicense vào tháng 12/1992. Sự thay đổi này đã làm choLinux hoàn toàn tương thích với phần còn lại của cácphần mềm GNU, và Dự án GNU đã bắt đầu tích hợp nhânnày – liên kết còn thiếu lớn nhất của dự án – vàotrong hệ điều hành tự do của nó.

Linux1.0, phiên bản hoàn chỉnh đầu tiên của hệ điều hànhcủa Dự án GNU, đã được tung ra vào 03/1994. Nó đãnhanh chóng được chuyển lên nhiều nền tảng và đãđược cập nhật để đưa vào sự hỗ trợ cho nhiềucài đặt triển khai đa vi xử lý. Vào cuối những năm1990, Linux đã phát triển thành một lực lượng chínhtrong khu vực máy chủ, kết thúc sự thống trị của Unixtrong các tập đoàn và bắt đầu trở thành mối đe dọalớn nhất cho công việc kinh doanh phần mềm máy chủthương mại của Microsoft.

Ina follow-up post, Torvalds asserted that his operating system“probably won’t be able to do much more than minix, and much lessin some respects,” and that it would be free “probably undergnu-license or similar.”

Unlikehis initial announcement, Torvalds’ follow-up post contained noemoticons.

F-romthese humble beginnings, a full operating system kernel would emerge.The first version was called Freax, a name chosen by Torvalds becauseit incorporated elements of “free” and “freak” — the “x”at the end is a common attribute of the names of many Unix-likesystems. But when the source code files were posted to the FTPservers at the Helsinki University of Technology, the sysop renamedthe kernel “Linux” in honor of its creator.

Thefirst version of Linux, released in late 1991, was published with itsown license. But since several pieces of GNU software were requiredto run the Linux kernel, Torvalds eventually relented and publishedLinux version 0.99 under the GNU Public License in December 1992. Thechange made Linux fully compatible with the rest of GNU’s software,and the GNU Project began integrating the kernel — the project’sbiggest missing link — into its free operating system.

Linux1.0, the first fully-baked version of the GNU Project’s operatingsystem, was released in March of 1994. It was quickly ported tomultiple platforms and was up-dated to include support formultiprocessor installations. By the late 1990s, Linux had grown intoa major force in the server space, ending Unix’s dominance withincorporations and becoming the biggest threat to Microsoft’scommercial-server-software business.

Quỹ Linux – LinuxFoundation, một nhóm phi lợi nhuận có đủ tư cách vớinhiệm vụ khuyến khích Linux và tăng cường sự triểnkhai cài đặt của nó, đánh giá hệ sinh thái của Linuxsẽ đạt tới 50 tỷ USD vào năm 2011, khi phần mềm nàytiếp tục thâm nhập vào các máy tính để bàn cá nhân,các netbook, các máy chủ, các điện thoại di động vàcác thiết bị nhúng như các hộp TV set-top, các máy GPS,và các máy chơi đa phương tiện.

Ngày nay, nhân Linuxđược giữ cập nhật bởi hàng ngàn lập trình viên từkhắp thế giới. Hầu hết trong số họ là những ngườiđóng góp tự nguyện hoặc làm việc theo sự bảo trợcủa các công ty như IBM, HP và Intel. Bản thân Torvalds bâygiờ được tài trợ bởi Linux Foundation và tiếp tụccông việc trên nhân Linux toàn thời gian.

Nói một cách khác,nó không bao giờ còn là “chỉ là một sở thích cánhân” nữa.

Nguồn: nhiều nguồnkhác nhau.

TheLinux Foundation, a nonprofit group c-hartered with the task ofpromoting Linux and fostering its development, estimates the Linuxecosystem will reach the $50 billion mark by 2011, as the softwarecontinues to make inroads on PC desktops, netbooks, servers, mobilephones and embedded devices like TV set-top boxes, GPS units, andmedia players.

Now,the Linux kernel is kept up to date by thousands of programmers f-romaround the world. Most of them are volunteer contributors or workunder the sponsorship of corporations like IBM, HP and Intel.Torvalds himself is now sponsored by the Linux Foundation andcontinues to work on the Linux kernel full-time.

Inother words, it’s no longer “just a hobby.”

Source:Various

Dịch tài liệu: LêTrung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com