Kiếm tiền bằng việc cho đồ

MakingMoney by Giving Stuff Away

December 28, 2009

Posted by: GlynMoody

Theo:http://www.computerworlduk.com/community/blogs/index.cfm?entryid=2711&blogid=14

Bài được đưa lênInternet ngày: 28/12/2009

Lờingười dịch: Tương lai là dành cho những ai có sự đổimới sáng tạo liên tục, vì chỉ có như vậy những thứhọ làm ra mới không thể tái tạo lại được. Chỉ buônbán những công nghệ đã có, đã cũ không thể có tươnglai được. Đó là triết lý của bài viết này. “Đángbuồn, dạng hiểu biết này vẫn còn hiếm hoi - đặc biệttrong số những người quản lý các công ty trong các nềncông nghiệp hầu hết bị ảnh hưởng bởi những thay đổinày. Những người mà họ có thể nắm được những ýtưởng chính này thì bây giờ sẽ tự thấy họ đã cóchỗ đứng tốt cho tương lai. Và không có cách nào tốthơn để học và hiểu những gì đang xảy ra như trong thếgiới của phần mềm tự do nguồn mở”. Đáng tiếclà ở Việt Nam, nhiều người có vẽ như vẫn cố cắmđầu vào để học nguồn đóng thì phải???

Phần mềm nguồn mởrõ ràng cực kỳ thú vị đối với các công ty từ mộtquan điểm vị lợi: nó có nghĩa là chúng có thể giảmgiá thành và - đáng kể hơn - giảm sự phụ thuộc vàocác nhà cung cấp duy nhất. Nhưng có lý do khác vì sao cácdoanh nghiệp phải đi theo sự tiến bộ của lĩnh vựcnày: nó đưa ra những bài học quan trọng về cách mànhững nhà kinh tế của một lớp nhất định nào đó cácsản phẩm đang thay đổi.

Cácgiấy phép phần mềm tự do đã xuất hiện trong cộngđồng những lập trình cao thủ, nơi mà giá thành đãkhông thích đáng, khi mà văn hóa chủ yếu là về chia sẻ.Từ đó, nó đã thấm vào các công ty, thường không biếtđối với sự quản lý, mà nó chỉ thấy về yếu tốnày sau này. Khi đó, các ứng dụng nguồn mở - đáng chúý là GNU/Linux, Samba và Apache - đã không chỉ chứng minhchất lượng kỹ thuật của chúng, mà còn chỉ ra rằngthứ gì đó mà giá thành bằng 0 có thể, quả thực, đánggiá hơn nhiều so với thẻ giá hư danh của nó.

Kể từ đó, chúng tađã thấy sự nổi lên của các công ty mà họ đã xem đểtạo ra những mô hình kinh doanh xung quanh phần mềm tự docó sử dụng hàng loạt các tiếp cận. Tôi không muốn đisâu vào chi tiết của những mô hình này, vì tôi đã viếtnhiều về nó ở đâu đó; thay vào đó, tôi chỉ muốnnhấn mạnh rằng những công ty nguồn mở này đã tìm ratất cả các cách thức để kiếm tiền bằng việc chotặng đồ.

Nói chung, điều nàyđã đạt được bằng việc chấp nhận rằng phần mềmmà họ sản xuất là thừa thãi dư dật, và vì thế khôngthể lấy tiền một cách trực tiếp được, nhưng lưu ýrằng có những sản phẩm và dịch vụ có liên quan màchúng là thứ khan hiếm khó tìm, và có thể vì thế hỗtrợ một thẻ giá không phải là 0.

Opensource software is obviously extremely interesting to companies f-roma utilitarian viewpoint: it means they can reduce costs and – moresignificantly – decrease their dependence on single suppliers. Butthere's another reason why businesses should be following theevolution of this field: it offers important lessons about how theeconomics of a certain class of products is changing.

Freesoftware licences recognise that it is dealing with a good that hasvanishingly-small marginal cost; as classical economics teaches us,this means that the price for such goods tends to zero. This boldidea was accepted within the enterprise in a rather interesting way.

First,free software appeared among the hacker community, whe-re price wasirrelevant, since the culture was largely one of sharing. F-rom there,it seeped into companies, usually unbeknownst to management, whichonly found out about the fact later. By that time, the open sourceapplications – notably GNU/Linux, Samba and Apache - had not onlyproved their technical quality, they had shown that something thatcost nothing could, indeed, be worth much more than its nominal pricetag.

Sincethen, we've seen the emergence of companies that have sought tocre-ate business models around that free software using variousapproaches. I don't want go into the details of those models, sinceI've written much about it elsewhe-re; instead, I'd just like toemphasise that these open source companies have all found ways ofmaking money by giving away stuff.

Generallyspeaking, this has been achieved by accepting that the software theyproduce is abundant, and therefore cannot be c-harged for directly,but noting that there are associated products and services that arescarce, and can therefore support a non-zero price tag.

Điều này là quantrọng, vì hiện tượng này là không bị hạn chế đốivới phần mềm. Về cơ bản, *bất kỳ* hàng hóa số nàocũng là đối tượng đối với y hệt sức ép giám giácủa nó xuống 0. Chúng ta đã thấy những hiệu ứng củađiều này đặc biệt là trong 2 nền công nghiệp cụ thể:âm nhạc và phim ảnh.

Kể từ trước khiNapster đã được tạo ra một thập kỷ trước, nền côngnghiệp âm nhạc đã từng rung chuyển một cuộc chiếntranh bất phân thắng bại chống lại các nhà kinh tế bêntrong về sự thừa thãi. Bây giờ thì âm nhạc về cơ bảnlà một tệp số, giá thành sát giới hạn 0, và vì thếgiá thành của nó sẽ giảm xuống 0. Một lần nữa, chúngta đã thấy điều đó, với sự khác biệt từ phần mềmtự do mà có rất ít các dịch vụ pháp lý áp dụng tiếpcận này. Thay vào đó, sự từ chối của các công ty âmnhạc để tự họ áp dụng tình trạng mới này có nghĩalà một thị trường khổng lồ, toàn cầu cho các bảnsao không chính thức gia tăng.

Nền kinh tế phim đã,cho tới khá gần đây, đã tằn tiện được với sốphận y hệt chỉ vì kích thước tệp cho một bộ phimthông thường là nhiều hợp đồng lớn hơn nhiều so vớicủa âm nhạc. Điều này đơn giản có nghĩa là nó đãnắm ít năm cho tốc độ tải về trung bình để gia tăngđủ để tiến hành việc quét sạch các tệp video cũngdễ dàng như việc chia sẻ âm nhạc. Chúng ta bây giờ ởvào thời kỳ đó, và việc chia sẻ các tệp video đangbắt đầu cất cánh.

Câu hỏi không phảilà liệu các nền công nghiệp này có vượt qua được sựchuyển dịch này hay không, mà là làm thế nào. Tình hìnhnày đối với âm nhạc là khá rõ ràng: các nghệ sĩ hàngđầu *đã* kiếm được nhiều tiền hơn từ các buổitrình diễn của họ so với việc bán âm nhạc của họ.Điều đó đã được mong đợi: Những cuộc trình diễnsống là hiếm hoi, và không thể bị sao chép, mà nó cónghĩa là các giá thành ban đầu có thể được yêu cầu.Có nhiều cách khác trong đó nhiều dạng khác nhau của sựhiếm hoi có thể được sử dụng để sản sinh ra tiền(ví dụ, hãy xem tiếp cận có óc sáng tạo không thểtưởng tượng được này từ Jill Sobule).

Còn liên quan tới cácbộ phim, chúng ta gần đây đã chứng kiến một trìnhdiễn khá thú vị về cách sử dụng sự hiếm hoi tươngtự để bù đắp cho sự thừa thãi số trong trường hợpcủa “Avatar”. Bản chất tự nhiên của công nghệ 3D đãtrang bị những phương tiện mà kinh nghiệm nhúng đầy đủchỉ sẵn sàng trong phim ảnh; quả thực, các bản saokhông bản quyền của DVD hình như sẽ là một sự bắtchước nhợt nhạt như vậy của một viễn cảnh đốivới phim ảnh mà chúng sẽ hướng nhiều người tới việctrả số tiền lớn cho các vé xem trình diễn sống: cáchàng hóa số ở đây trở thành các phương tiệnmarketing.

Thisis important, because the phenomenon is not limited to software.Basically, *any* digital good is subject to the same pressure toreduce its asking price to zero. We have seen the effects of this intwo industries in particular: music and film.

Eversince Napster was cre-ated a decade ago, the music industry has beenwaging an unwinnable war against the underlying economics ofabundance. Now that music is essentially a digital file, its marginalcost is zero, and so its price will d-rop to zero. Again, we'vealready seen that, with the difference f-rom free software that thereare very few legal services adopting this approach. Instead, themusic companies' refusal to adapt themselves to this new situationmean that a vast, global market for unauthorised copies has grown up.

Thefilm industry was, until relatively recently, spared the same fateonly because the file size for a typical film is many orders ofmagnitude larger than that of music. This simply meant that it took afew years for the average download speeds to increase sufficiently tomake swapping video files as easy as sharing music. We are now atthat stage, and the sharing of video files is starting to take off.

Thequestion is not whether these industries can cope with this shift,but how. The situation for music is reasonably clear: top artists*already*make more money f-rom their live shows than f-rom their music sales.That's to be expected: live performances are scarce, and cannot becopied, which means that premium prices can be demanded. There aremany other ways in which different kinds of scarcity can be used togenerate money (for example, see this incredibly inventive approachf-rom Jill Sobule.)

Asfar as films are concerned, we've recently witnessed a rather nicedemonstration of how to use analogue scarcity to offset digitalabundance in the case of “Avatar”. The integral nature of the 3-Dtechnology employed means that the full immersive experience is onlyavailable in cinemas; indeed, unauthorised copies of DVDs are likelyto be such a pale imitation of a vist to the cinema that they willdrive many people to buy tickets. This is similar to the case whe-rebyshared copies of music files encourage people to pay large amounts ofmoney for tickets to live performances: digital goods here become ameans of marketing.

Các cách thức kiếmtiền từ nội dung số tự do bằng việc phát triển sựhiếm hoi, các sản phẩm tương tự đang trở nên đượcthiết lập tốt trong những lĩnh vực của âm nhạc vàphim ảnh. Nhưng tôi thú vị đọc phân tích cảm thụ đượcsau đây từ một số người mà họ không phải là mộtnhạc công hoặc một người làm phim, mà là một nhànhiếp ảnh:

Giátrị là một thứ phức tạp. Nó không nằm trong hệ thốngtiền tệ, hoặc không nằm trong hệ thống đổi chác, giátrị là thứ gì đó mà phải được thảo luận, thươnglượng, dàn xếp. Về cơ bản, nó phụ thuộc vào tỷ lệgiữa cung và cầu, và cung phụ thuộc vào sự hiếm hoicủa mỗi thành phần mà chúng tạo nên mỗi hàng hóa hoặcdịch vụ. Cầu còn phức tạp hơn nữa, phụ thuộc vàonhững gì là cần thiết, nhưng ngày một gia tăng, trênnhững gì được mong muốn.

Trong phần lớn,lịch sử của Loài người là lịch sử của công nghệ.Lửa là công nghệ. Bánh xe là công nghệ. Viết, toán học,nông học, quan liêu - chúng tất cả đều là các côngnghệ. Và công nghệ làm đảo lộn hiện trạng của nhữnggì là hiếm hoi. Bánh xe đã làm cho khoảng cách thành mộttiện nghi ít đắt giá hơn. Gutenberg đã làm cho thông tinquá đơn giản để phân phối tới điểm mà nó đượctruyền đi thứ gì đó dễ dàng để bảo vệ cho thừ gìđó dễ dàng sao chép được. Bóng mờ đã làm cho vảidệt đáng giá đối với một ông Vua sẵn sàng tới thôthiển nhất. Và công nghệ duy trì bước đi của nó mộtcách tàn nhẫn không thương xót.

Câu trả lời đúngcho sự chuyển dịch hiện hành tới sự dư thừa, nhữnggiả tưởng số, theo người viết này, là để cho bạnđồ một cách tự do. Vì sao?

Vì tiền kiếm đượckhông trên những thứ mà có thể sao chép được. Đó làmột trận chiến thất bại. Nếu bạn là một nhạc công,bạn có thể kiếm nhiều tiền hơn trong các buổi hòanhạc và các sự kiện. Nếu bạn là một nhà nhiếp ảnh,có thể kiếm được nhiều tiền hơn bằng việc chụpnhững chỉ định đặc biệt cho các khách hàng, hoặctrong các cửa hàng nhiếp ảnh. Nếu bạn là một nhà văn,bạn có thể kiếm được nhiều tiền hơn bằng việctham gia như một diễn giả tại các hội nghị. Kỷ nguyêncủa việc làm thứ gì đó và chỉ làm vì kế sinh nhaicủa bạn từ chỉ những thứ đó sắp kết thúc. Và việcnhững sự sáng tạo của bạn được biết đối vớikhán phòng lớn nhất có thể là chìa khóa cho việc cóđược công việc mà không thể tái tạo lại được.

Đángbuồn, dạng hiểu biết này vẫn còn hiếm hoi - đặc biệttrong số những người quản lý các công ty trong các nềncông nghiệp hầu hết bị ảnh hưởng bởi những thay đổinày. Những những người mà họ có thể nắm đượcnhững ý tưởng chính này thì bây giờ sẽ tự thấy họđã có chỗ đứng tốt cho tương lai. Và không có cáchnào tốt hơn để học và hiểu những gì đang xảy ra nhưtrong thế giới của phần mềm tự do nguồn mở.

Waysof making money f-rom free digital content by developing scarce,analogue products are becoming well-established in the fields ofmusic and film. But I was interested to read the following perceptiveanalysis f-rom someone who is not a musician or film-maker, but aphotographer:

Valueis a complex thing. Either in a currency system, or in a system ofbarter, value is something that must be discussed, negotiated,settled. It depends essentially on the ratio between offer anddemand, and offer depends on the scarcity of each of the componentsthat make up each good or service. Demand is even more complex,depending on what is needed, but increasingly, on what is wanted.

Ingreat part, the history of Humanity is the history of technology.Fire is technology. The wheel is technology. Writing, mathematics,farming, bureaucracy – they’re all technologies. And technologyupsets the status quo of what scarcity is. The wheel made distance aless expensive commodity. Gutenberg made information so simple todisseminate to the point that it transformed something easy tosafeguard to something easy to copy. The loom made textiles worthy ofa King available to the poorest. And technology keeps its relentlesspace.

Thecorrect response to the current shift to abundant, digital artefacts,according to this writer, is to give away your stuff for free. Why?

Becausethe money to be earned is not on things that can be copied. That’sa lost battle. If you’re a musician, you can make more money onconcerts and events. If you’re a photographer, more money can bemade by shooting specific assignments for customers, or onphotography workshops. If you’re a writer, you can make more moneyby participating as a speaker at conferences. The era of makingsomething and just making your livelihood f-rom just that is nearingits end. And getting your creations known to the widest possibleaudience is the key for getting work that can’t be replicated.

Sadly,this kind of insight is still rare – especially amongst thoserunning companies in industries most affected by these changes. Butthose who can grasp the key ideas now will find themselves wellplaced for the future. And there's no better way to learn about andunderstand what's happening than in the world of open sourcesoftware.

Dịch tài liệu: LêTrung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com