Định dạng tài liệu mở

OpenDocument Format

"Adisruptive technology in disguise"

NLnetAwards winners October 2010/11/22

Theo:http://www.nlnet.nl/themes/2008odf/

Bàiđược đưa lên Internet ngày: 22/11/2010

Lờingười dịch: Thế giới những năm qua đã học được vìsao thế giới cần các tiêu chuẩn mở, và tiêu chuẩnđịnh dạng tài liệu mở ODF cũng không là ngoại lệ.“Thị trường đã học được từ quá khứ, và vớiđịnh dạng tệp được tách rời ra khỏi các ứng dụngthì sẽ không có việc phải học, chi phí thấp đểchuyển và hầu hết tất cả: một thị trường mở chođổi mới sáng tạo. Và đó là những gì chúng ta đangthấy: những đổi mới sáng tạo to lớn đang diễn ra vìmọi người có thể di chuyển trong các kho mà họ đã bịkhóa hàng thập niên tới nay. Định dạng Tài liệu Mởlà không phụ thuộc vào nhà cung cấp và nó là công nghệđược chứng minh. Nó bắt đầu với chi phí bằng 0 vớiđầy đủ chức năng và sự trung thực. Và không có nhữngmẹo mực ẩn náu, không có những cơ hội cho sự pháhoại của những đối thủ cạnh tranh bất tiện. Vìnhiều tay chơi hàng đầu trong khu vực ODF (như IBM LotusSymphony, OpenOffice, KOffice, Abiword, và một loạt các trìnhcài cắm cho Microsoft Word) đều là các ứng dụng nguồnmở, có 'sự mở ra đầy đủ' và một mô hình 'tốt nhấtcủa giống nòi' rất hiệu quả được xây dựng xungquanh ODF”. Vậy mà tại Việt Nam, nhiều người vẫn cốníu kéo với định dạng mở “ĐỂU” OOXML củaMicrosoft trong các bộ phần mềm Microsoft Officee 2007,Microsoft Office 2010, mầm mống của sự gây thiệt hại chotoàn bộ xã hội Việt Nam chúng ta.

Tiêuchuẩn hóa Định dạng Tài liệu Mở (ISO 26300:2006) đãmất 5 năm làm việc cật lực trong OASIS. Vào năm 2006 mộtsự phê chuẩn đồng thuận của định dạng văn phòngvạn năng dựa trên XML này trong cơ quan Tiêu chuẩn hóaQuốc tế ISO đã có nghĩa là một bước ngoặt thay đổirõ ràng cho đổi mới sáng tạo và sự vươn tới đượcthị trường của các tiêu chuẩn mở và phần mềm nguồnmở nói chung. Các chính phủ, các công ty và các cá nhânnhanh chóng đã nhận thức được tầm quan trọng khổnglồ của việc có một cách thức mã hóa thông tin mà nóthực sự là có tính khả chuyển xuyên khắp các ứngdụng, các hệ điều hành và các nhà cung cấp cũng nhưkhông có bất kỳ vấn đề cản trở nào về thời gian.

ODFđã làm nở rộ một sự dịch chuyển hàng loạt khỏicác định dạng tệp bị công ty áp đặt mà chỉ có thểđược mở một cách thích hợp bởi duy nhất một ứngdụng từ duy nhất một nhà cung cấp. Chúng ta bây giờhiểu rằng chúng ta muốn các tiêu chuẩn mở mà chúng làrõ ràng đối với các phần mềm được sử dụng đểtạo ra hoặc soạn thảo chúng. Các định dạng tốt nhưODF tạo nên tính tương hợp toàn cầu và sự tuôn chảymột cách tự do các thông tin trở thành một thực tế,mà là một đột phá khẩu thực tế cho toàn bộ nềncông nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông thếgiới. Số lượng khổng lồ sự hỗ trợ tích cực choODF đã nhận được từ bản thân nền công nghiệp ICT -và cũng từ xã hội nói rộng ra - là một bằng chứngcho thực tế đó.

Xãhội không thay đổi được chỉ sau một đêm, mặc dùbước tiến này là gây kinh ngạc. Trong 20 năm qua sựthiếu một tiêu chuẩn mở chín muồi cho sự trao đổicác thông tin ở mức tài liệu đã gây ra một văn hóađộc quyền de facto không lành mạnh mà nó vượt ra khỏicác phần mềm hệ điều hành và sản xuất văn phòng nơimà mọi thứ được khởi đầu. Những hệ lụy tiêu cựcnày chuyển động vượt xa thực tiễn của nền kinh tếvà dải khắp từ khoảng cách số được gia tăng và sựnghèo nàn về đổi mới sáng tạo cho tới sự phạm tộikhông gian mạng phạm vi rộng khắp và những botnet nhưStorm mà chúng có khả năng hầu như đẩy các quốc gia rakhỏi Internet.

Thestandardisation of the Open Document Format (ISO 26300:2006) tookfive years of hard work within OASIS.In 2006 the unanimous approval of this XML-based universalOffice-format within the International Standards Organisation ISOmeant a clear slope change point for innovation and market reach ofopen standards and open source in general. Governments, companies andindividuals quickly recognised the enormous importance of having away of encoding information that is truly portable acrossapplications, operating systems and vendors as well as not having anyproblems crossing the barriers of time.

ODFspawned a collective move away f-rom company-dictated file formatsthat can only be adequately opened by a single application f-rom asingle vendor. We now understand that we want open standards that areoblivious with respect to the software used to generate or edit them.Good formats like ODF make global interoperability and the free flowof information a reality, which is a real breakthrough for the entireICT world. The huge amount of active support ODF received f-rom theICT industry itself --and f-rom society at large too-- is a testimonyto that fact.

Societydoesn't change overnight, although the pace is astounding. In thepast twenty years the lack of a mature open standard for informationexchange at the document level has caused a very unhealthy de factomonoculture with fallout well beyond the operating system andproductivity software whe-re things started. These negativeconsequences move far beyond the economic realm and range f-rom anincreased digital divide and innovation poverty to large-scale cybercriminality and botnets such as Storm that are able to almost pushcountries off the internet.

Mộtsự chấp nhận về mặt xã hội tự bị ép buộc củacác định dạng đóng là thứ gì đó khó khăn để độtphá, nhưng với những định dạng nhị phân áp đảo củaquá khứ đang bị phản đối bởi bản thân các nhà cungcấp thì tình hình xem ra rất sáng sủa. Thịtrường đã học được từ quá khứ, và với định dạngtệp được tách rời ra khỏi các ứng dụng thì sẽkhông có việc phải học, chi phí thấp để chuyển vàhầu hết tất cả: một thị trường mở cho đổi mớisáng tạo. Và đó là những gì chúng ta đang thấy: nhữngđổi mới sáng tạo to lớn đang diễn ra vì mọi ngườicó thể di chuyển trong các kho mà họ đã bị khóa hàngthập niên tới nay.

Địnhdạng Tài liệu Mở là không phụ thuộc vào nhà cung cấpvà nó là công nghệ được chứng minh. Nó bắt đầu vớichi phí bằng 0 với đầy đủ chức năng và sự trungthực. Và không có những mẹo mực ẩn náu, không cónhững cơ hội cho sự phá hoại của những đối thủcạnh tranh bất tiện. Vì nhiều tay chơi hàng đầu trongkhu vực ODF (như IBM Lotus Symphony, OpenOffice, KOffice, Abiword,và một loạt các trình cài cắm cho Microsoft Word) đều làcác ứng dụng nguồn mở, có 'sự mở ra đầy đủ' vàmột mô hình 'tốt nhất của giống nòi' rất hiệu quảđược xây dựng xung quanh ODF.

QuỹNLnet thấy ODF như một công nghệ chủ chốt cho tương laicủa xã hội chúng ta, mà nó giải thích vì sao chúng ta cókế hoạch để đầu tư đáng kể một số những nỗ lựctrong lĩnh vực này của ODF. Từ những công cụ cho sựcộng tác cho tới việc đóng góp vào sự tiêu chuẩn hóa,từ giáo dục và nâng cao nhận thức cho tới các thư việncho các lập trình viên - chúng ta sẽ làm tốt nhất cóthể để đóng góp vào những nơi nào có thể.

Aself-imposed social acceptance of closed formats is sometimesdifficult to break through, but with the dominant binary formats ofthe past being deprecated by their vendors themselves the situationlooks very bright. The market has learned f-rom the past, and with thefile format decoupled f-rom the applications there is no learningcurve, a low cost of switching and most of all: an open market forinnovation. And that is what we are seeing: great innovations takingplace because people can move into the containers they were lockedout for decades.

OpenDocument Format is vendor independent and it's proven technology. Itstarts at no cost with full functionality and fidelity. And there areno hidden tricks, no opportunities for sabotage of inconvenientcompetitors. Because many of the leading players in the ODF arena(such as IBM Lotus Symphony, OpenOffice, KOffice, Abiword, thevarious plugins for Microsoft Word) are open source applications,there is 'full disclosure' and a very efficient 'best of breed' modelbuilt around ODF.

NLnetfoundation sees ODF as a key technology for the future of oursociety, which is why we plan to significantly fund a number ofefforts in the area of ODF. F-rom tools for collaboration tocontributing to standardisation, f-rom education and raising awarenessto developer libraries --we will be doing our best to contributewhe-re possible.

Dịchtài liệu: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com