Những hạm đội khoá USB liều lĩnh tới những nơi không Windows nào đi qua trước đó

By HUNG Chao-Kuei on Sunday, March 22 2009, 17:28 - Permalink

Theo: http://blog.ofset.org/ckhung/index.php?post/093h

Bài được đưa lên Internet ngày: 22/03/2009

Lời người dịch: Máy tính không ổ đĩa và các khoá USB có thể khởi động được bằng Linux đi tới những nơi mà trước đây Widows chưa từng tới, là thông điệp để Linux đi tới mọi ngóc ngách của cuộc sống, điều mà Windows không thể làm được, ít nhất là trong hoàn cảnh hiện nay, và nó sẽ giải phóng sức đổi mới sáng tạo của nhân loại, cùng với những nội dung được chia sẻ trên Internet, sẽ là một cuộc cách mạng Linux thực sự. Bạn hãy tham gia vào công việc này.

Microsoft đang sợ các khoá USB khởi động bằng Linux (các ổ bút). Những hạm đội khoá USB Tux đang táo bạo đi tới những nơi mà Windows còn chưa từng tới trước đó. Hãy tăng tốc quá trình này bằng việc nhấn mạnh các cơ hội giáo dục tại các làng mạc xa xôi hẻo lánh, các kinh nghiệm đa ngôn ngữ trong các sự kiện quốc tế, và các máy tính không có ổ đĩa.

Ảnh 1: Thế giới các USB Linux: http://blog.ofset.org/public/ckhung/09/usb-fleet.svg

Ảnh 2: Bạn có nhìn thấy vùng màu xanh? http://people.ofset.org/~ckhung/a/blindspot.png

Ảnh 3: Dãy để chọn: http://people.ofset.org/~ckhung/a/market.svg

Vài tháng trước, chúng ta đã làm một cố gắng pháp lý (zh_TW) để yêu cầu chính phủ Đài Loan trong các kế hoạch mua sắm của mình chính thức sử dụng Linux trên các khoá USB. Đây hoàn toàn không phải là việc ép họ sử dụng Linux. Đây là một yêu cầu khiêm nhường mà có một cách để thiết lập BIOS sao cho các khoá USB có thể là thiết bị khởi động đầu tiên mà khôgn cần sự can thiệp của người sử dụng giống như các đĩa CDROMs hoặc đĩa mềm đã từng có, mà những máy tính này có một cuộc sống thứ hai hữu dụng như những tài trợ cho các làng xa xôi hẻo lánh khi họ kết thúc các dịch vụ của họ trong chính phủ. Microsoft đã phản đối một cách cứng rắn (zh_TW), đưa ra những lý do lạc lối mà nó bóp méo sự thật. Mưu toan của chúng ta đã thất bại, nhưng nó đã để lộ ra ràng Microsoft thực sự sợ hãi việc khởi động máy bằng các khoá USB. Chúng ta thực sự sẽ không quan tâm về những gì Microsoft nghĩ. Chúng ta chỉ phải quan tâm tới việc kinh doanh của riêng chúng ta và mạnh mẽ đi vào những nơi mà Windows chưa từng có trước đó. Nhưng điều đó xảy ra sẽ chính xác là những gì mà Microsoft sợ hãi.

Hãy quay đi khỏi cộng động công nghệ thông tin và truyền thông. Hãy nói cho mọi người mà quan tâm về sự phân cách số. Các phòng thí nghiệm với các máy tính không ổ đĩa có thể được thiết lập trong các trường học tại các làng mạc xa xôi. Các khoá USB có thể khởi động được chứa các phần mềm khoa học và giáo dục có thể được phân phối cho những nam thanh nữ tú. (Không, chúng ta không ám chỉ các ứng dụng văn phòng, chúng ta ám chỉ các ứng dụng được đưa ra bởi khoa học tự do và những thứ tương tự). Thư viện trường học là nơi để khôi phục các khoá USB nếu nó có vấn đề gì. Các giáo viên sẽ ít nhiều có phiền nhiều quản lý các phòng thí nghiệm của họ. Các phiên bản mới các khoá USB được tạo ra bởi các nhóm người sử dụng Linux (LUGs) trong các thành phố có thể được phân phát tới các làng mạc xa xôi hẻo lánh thông qua thư như sên bò. Hãy xem bài viết đầy đủ tại zh_TW Hello, UNESCO?

Microsoft is afraid of Linux-bootable usb keys ( pendrives). Tux fleets of usb keys are about to boldly go whe-re no Windows has gone before. Let's speed up this process by emphasizing educational opportunities in remote villages, mutlilingual experiences in international events, and diskless computers.

A few months ago, we made a legislative attempt (zh_TW) to ask Taiwanese government in their procurement plans to prioritize machines supporting 0-keypress usb-key booting. It was not about forcing the government officials to use Linux on usb keys. It was not about forcing them to use Linux at all. It was a humble request that there be a way to set up the BIOS so that usb keys can be the first boot device without user intervention just like cdroms or floppies have always been, that these machines have a useful second life as donations to remote villages when they finish their services in the government. Microsoft adamantly objected (zh_TW), giving misleading arguments that distort the truth. Our attempt failed, but it revealed that MS is really afraid of usb-booting. We shouldn't really care about what MS thinks. We should just mind our own business and boldly go whe-re no windows has gone before. But that happens to be exactly what MS is afraid of anyway :-)

Let's look away f-rom the ICT community. Let's talk to people who care about digital divide. Labs with diskless computers can be set up in schools at remote villages. Linux-bootable usb keys loaded with scientific and educational software can be distributed to girls and boys. (No, we don't mean office apps, we mean apps offered by Freeduc-Science and the like.) School library is the place to restore the usb key if it gets messed up. Teachers will have much less hassle managing their labs. Newer versions of usb keys cre-ated by LUGs in the metropolitan can be delivered to the remote villages through snail mail. See full article in zh_TW Hello, UNESCO?

Hãy quay đi khỏi cộng đồng công nghệ thông tin và truyền thông. Hãy nói cho những người tổ chức các hội nghị quốc tế hoặc các sự kiện quốc tế khác như thể thao và triển lãm. Các máy tính không ổ đĩa với kết nối Internet có thể được thiết lập ở 2 hoặc 3 nơi như các làng thể thao. Hãy yêu cầu mỗi khách ngoại quốc chọn (các) ngôn ngữ ưu tiên của họ và trao cho họ một khoá USB khởi động được bằng Linux chứa (các) ngôn ngữ mà họ lựa chọn. Hãy làm cho họ thực sự cảm thấy như ở nhà trong những sự kiện này – ít nhất về các việc đọc thư điện tử, thông điệp tức thì, và truy cập web. Hãy để cho họ kinh ngạc với thực tế rằng cùng máy tính mà đã nói tiếng Hàn Quốc một vài phút trước đó bây giờ nói tiếng Nhật. Đó là những gì tôi muốn làm với hội nghị hàn lâm EASTS trong vài tuần nữa.

Hãy quay đi khỏi cộng đồng công nghệ thông tin và truyền thông. Hãy nói cho các doanh nghiệp mà họ giúp các sinh viên ra nước ngoài để tốt nghiệp. Hãy chỉ cho họ cách một khoá USB khởi động được bằng Linux (hoặc một bó các khoá sao lưu) có thể rất hữu ích khi máy tính xách tay mà một sinh viên ngoại quốc mang theo mình bị hỏng. Nó sẽ không quá khó để tạo nên một sự lựa chọn giữa việc phải sử dụng một “hệ điều hành Linux không quen” bằng tiếng mẹ đẻ của cho anh/chị ta để chat với các bạn của anh/chị ta ở quốc gia nhà, và những cáu kỉnh qua đi một sự quen thuộc ngọt ngào từ Windows bị hỏng. Họ sẽ nhận thức được rằng những người không phải dân kỹ thuật, cũng, sẽ có được 80% cách sống của máy tính LOHAS.

Hãy quay đi khỏi cộng đồng công nghệ thông tin và truyền thông. Hãy nói với các doanh nghiệp du lịch và đặc biệt cho liên đoàn các khách sạn. Hãy nói với họ cách họ có thể làm cho các khách hàng của họ sử dụng các ngôn ngữ riêng của họ để lướt mạng trong khi lưu lại trong khách sạn. Các khách sạng có thể thuê các máy tính không ổ đĩa và bán các khoá USB. Hãy hỏi liên đoàn này để tổ chức các khách sạn đăng ký trong một số wiki hoặc googlemaps, sao cho mọi khách du lịch có thể dễ dàng định vị trí với đường đi các khách sạn của anh/chị ta mà có đưa ra các dịch vụ như vậy. Hãy xem toàn bộ bài viết tại zh_TW.

Let's look away f-rom the ICT community. Let's talk to organizers of international conferences or other international events such as sports and exhibitions. Diskless computers with internet connection can be set up at two or three sites such as the athletes' villages. Ask each foreign visitor to se-lect her preferred language(s) and give her a linux-bootable usb key loaded with language(s) of her choice. Make them really feel at home in these events -- at least in terms of reading mails, instant messaging, and accessing the web. Let them marvel at the fact that the same computer that spoke Korean a few minutes ago now speaks Japanese. That's what I shall do with the EASTS academic conference in a few weeks.

Let's look away f-rom the ICT community. Let's talk to businesses that help students to go abroad for degrees. Show them how a linux-bootale usb key (or a bunch of backup keys) can be heavenly helpful when the notebook computer an overseas student brings with him crashes. It won't be too hard to make a choice between having to use the "unfamiliar linux OS" in his own language to chat with his friends at the home country, and fretting over a sweetly familiar but dead windows. They will realize that non-techies, too, are entitled to a 80% computer-LOHAS life style.

Let's look away f-rom the ICT community. Let's talk to the tourism business and specifically to the uni-ons of hotels. Tell them how they could let their customers use their own languages to surf the net during their stay at the hotel. The hotels could lease diskless computers and sell usb keys. Let's ask the uni-on to organize the hotels to register in some wiki or googlemaps, so that any foreign visitor can easily locate along her itinerary hotels that offer such service. See full article in zh_TW.

Bạn có ý tưởng. Hãy nói cho những người không phải dân công nghệ thông tin và/hoặc các doanh nghiệp mà họ quan tâm về tính di động và khả năng đa ngôn ngữ nhưng đã không thách và không biết họ bao giờ đó có thể yêu cầu Microsoft cho những ưu thế như vậy. Xin hãy chia sẻ những ứng dụng có thể hơn nữa trong những bình luận. Xin cũng cho chúng tôi biết liệu bạn có thấy thú vị, những khía cạnh có thể ngay lập tức nhận thấy được về phần mềm tự do nguồn mở (FLOSS) vượt qua những tổ hợp hiện hành của thế giới sở hữu độc quyền khác với khả năng di động và đa ngôn ngữ. Tôi cũng có thể nhấn mạnh rằng chúng ta có lẽ sẽ tìm thấy nhiều hơn các ý tưởng khi chúng ta nghĩ về “sự tổng hợp” - có thể sự tổng hợp với những thứ nằm ngoài phần mềm, như các nội dung số được cấp theo giấy phép sáng tạo chung (Creative Common License). Thế giới sở hữu độc quyền tự bóp cổ mình bằng việc thất bại để có một cơ chế pháp lý đơn giản để hợp tác một cách tự do. Những nhiệm vụ mà đòi hỏi một sự tổng hợp một vài tài nguyên số sẵn sàng hơn để lộ ra tính ưu việt của văn hoá tự do và những đặc tính của web 2.0 của chúng ta.

Quay trở lại với điểm chính: vì sao nhấn mạnh tới các máy tính không ổ đĩa? Vì sao những máy tính thông thường khởi động bằng USB hỗ trợ việc nhấn phím 0 lại là không đủ? Tôi thấy ít nhất có 3 lý do cho nó.

Đầu tiên, nó về việc hạ thấp những ngăn trở đầu vào. Đây không phải là về giá thành mua sắm, mà là giá thành duy trì/quản lý. Nó cũng là về sự cản trở tâm lý của đầu vào. Một quản lý khách sạn sẽ không muốn làm việc với việc nâng cấp, hỏng hóc, và virus của một máy tính. (Vâng, chúng ta chắc chắn sẽ có hàng đống virus Linux khi nó trở thành dòng chính thống – có thể không ác liệt như trong Windows, nhưng gây bực mình hoặc dù không gây thiệt hại gì). Anh/chị có thể có thiện chí hơn để làm việc với một TV bị hỏng. Và đó là cách mà chúng ta phải nhấn mạnh những lợi ích của một máy tính không ổ đĩa – bằng việc so sánh nó với một chiếc TV thay vì một máy tính truyền thống. Bằng việc hạ thấp những cản trở, chúng ta sẽ có được một thị trường lớn hơn nhiều cho Linux, bằng cách đó phớt lờ đi vị thế áp đảo của Windows. Đó là những gì đã xảy ra khi Apple II đã phớt lờ vị thế áp đảo của máy tính chủ mainframe của IBM (mà không thay thế nó hoàn toàn). Đó là những gì đã xảy ra khi Wintel đã phớt lờ vị thế áp đảo của các sản phẩm của Apple (mà không thay thế nó hoàn toàn). Đó cũng là những gì đang xảy ra hiện nay: chúng ta có thể sẽ không thấy “năm của máy tính để bàn Linux” như một sự ra đi ở phạm vi rộng lớn của những máy đếm thời gian cũ đào khoét Windows của họ trong sự có lợi của Linux. Chúng ta có lẽ thấy nhiều hơn một số lượng không thể tin nổi các “máy tính” Linux mới liều lĩnh đi tới những nơi Windows chưa từng tới truớc đây. OLPC, gphone, openmoko, và netbook là biểu thị của hiện tượng này. Các khoá USB có thể là một ví dụ khác – nếu mọi người chỉ nhận thức được một máy tính cá nhân PC là ít ghê gớm tới mức nào khi nó không có ổ cứng.

You get the idea. Let's talk to non-IT people and/or businesses who care about mobility and multilingual capability but who did not dare did not know they could ever ask MS for such privileges. Please share more possible applications in the comments. Please also let us know if you see interesting, immediately-perceivable aspects of FLOSS over the present combination of proprietary world other than mobility and multilingual capability. May I also stress that we are more likely to find ideas when we think about "combination" -- maybe combination with things beyond software, such as creative-commons-licensed digital contents. The proprietary world strangles themselves by failing to have a simple legal mechanism to cooperate freely. Tasks that require a combination of several digital resources more readily reveal the superiority of our free culture and the web 2.0 c-haracteristics.

Back to the main point: why emphasize diskless computers? Why are ordinary computers supporting 0-keypress usb-booting not enough? I see at least three reasons for it.

First, it's about lowering the barrier of entry. It's not about the purchase cost, but rather the maintenance/management cost. It is also about the psychological barrier of entry. A hotel manager wouldn't want to deal with upgrades, crashes, and viruses of a computer. (Yes, we surely will have loads of Linux viruses when it becomes main stream -- maybe not as severe as in windows, but annoying or detrimental nontheless.) She might be more willing to deal with a broken TV set. And that's how we should emphasize the benefits of a diskless computer -- by comparing it to a TV set instead of a traditional computer. By lowering the barrier, we will have a much larger market for linux, thereby ignoring the dominant position of windows. That's what happened when Apple II ignored the dominant position of IBM mainframe (without fully replacing it). That's what happened when Wintel ignored the dominant position of Apple's products (without fully replacing it). That's also what's happening now: we probably won't see "the year of linux desktop" as a large-scale exodus of old timers ditching their windows in favor of linux. We are more likely to see an incredible number of new linux "computers" boldly go whe-re no windows has gone before. OLPC, gphones, openmokos, and netbook are manifestation of this phenomenon. USB keys could be another example -- if only people realize how much less formidable a PC could be when it has no harddisks.

Thứ hai, sự sáng tạo đổi mới có thể sẽ nhanh hơn khi các thành phần sẽ được tách rời, những phát triển sẽ được thực hiện bởi những người/nhóm riêng rẽ, và kết quả có thể được tổng hợp lại một cách tự do bởi bất kỳ ai. Tôi đã đọc xong “Tương lai của Internet và Làm thế nào để dừng nó lại” của Jonathan Zittrain để có một lý lẽ tốt hơn về điều này. Hơn nữa, bạn có thể đã thấy rằng cơ chế đổi mới sáng tạo đã khuyến khích các phòng thí nghiệm xử lý lỗi có thể chứng minh là hữu ích để tăng tốc cho các ứng dụng của FLOSS trong các lĩnh vực không thể tưởng tượng ra được trước đó của cuộc sống. Một cách cụ thể hơn, bằng việc tách các nhà cung cấp phần cứng khỏi những nhà cung cấp khoá USB khởi động được, nhiều phát tán Linux ít nổi tiếng có thể bỗng nhiên trở thành nhìn thấy được đối với những người bình thường. Hãy nghĩ về thời điểm về cách mà nó có thể bao giờ đó có thể đối với HP hoặc Acer tải lên từ trước cho các máy tính cá nhân PC hoặc xách tay của họ với artistx đặc biệt cho các nghệ sĩ. Vâng với các máy tính không ổ đĩa, những thứ này và nhiều thứ khác tương tự có thể xảy ra.

Cuối cùng, khi các nhà cung cấp phần cứng bắt dầu bán các máy tính không ổ đĩa, thì tranh cãi như hệ điều hành nào để cài đặt sẽ trở nên một vấn đề tranh luận. Cái cùm mà Microsoft đặt lên các nhà cung cấp phần cứng (dù không ai thừa nhận một cách công khai sự tồn tại của nó) sẽ đánh mất điểm neo đậu của nó (zh_TW). Chúng ta đã không biết những gì Microsoft đã làm để Windows có được trên OLPC, eeePC, hoặc Aspire One, nhưng chúng ta có thể chắc chắn rằng Microsoft sẽ phải cạnh tranh công bằng hơn khi không đủ để nói một cách bí mật cho một số nhỏ các nhà sản xuất phần cứng.

Tiếng tăm của Dr. Geo của Hilaire đã chỉ cho tôi sản phẩm khuyến khích này: G-Key. Khoá này bản thân nó không là một thứ gì lớn lao. Phần thú vị là các máy tính của nó không có các ổ đĩa – không có cả các SSD. Ở một đầu khác của công thức này là sản phẩm wizpy của Nhật, mà nó nhúng một USB khởi động được bằng Turbolinux trong một điện thoại di động. (Lưu ý: tôi không có liên quan gì với các nhà sản xuất này cả). Nên hãy tham gia vào các yêu cầu và hãy khuyến khích những thứ tương tự trên khắp thế giới. Các hạm đội Tux của các đầu USB là về sự liều lĩnh đi tới những nơi mà Windows chưa từng tới trước đó.

Secondly, innovation can be faster when the components are taken apart, the developments are made by separate people/teams, and the result can be freely combined by anyone. I have yet to finish reading The Future of the Internet and How to Stop it by Jonathan Zittrain to have a better argument for this. Still, you can already see that the innovation mechanism encouraged by the Bug Labs may prove to be helpful to accelerate the application of FLOSS into previously unimagined areas of life. More concretely, by separating the hardware vendors f-rom the bootable usb-key vendors, many less well-known linux distributions may suddenly become visible to the ordinary people. Think for a moment about how it would ever be possible for HP or Acer to pre-load their PC's or notebooks with artistx specifically for the artists. Yet with diskless computers, this and a lot more analogous things can happen.

Finally, when hardware vendors start selling diskless computers, the debate as to which OS to pre-install will become moot. The shackle that MS places on the hardware vendors (though no one admits to its existence openly) will lose its anchoring point (zh_TW). We didn't know what MS did in order to get Windows into OLPC, eeepc, or aspire one, but we can be sure that MS will have to compete more fairly when it is not sufficient to secretly talk to a small number of hardware manufacturers.

Hilaire of the Dr. Geo fame showed me this encouraging product: the G-Key. The key by itself is no big deal. The exciting part is that their computers don't have disks -- not even ssd's. At the other end of the formula is the Japanese product wizpy, which embeds a Turbolinux-bootable usb in a mobile phone. (Disclaimer: I am not associated with either manufacturers.) So join the request and let's promote similar things all over the world. The Tux fleets of usb keys are about to boldly go whe-re no windows has gone before.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com