Cập nhật ACTA XVI

Published 19:40, 15 May12

Theo:http://blogs.computerworlduk.com/open-enterprise/2012/05/acta-up-date-xvi/index.htm

Bài được đưa lênInternet ngày: 15/05/2012

Lờingười dịch: Khi một hiệp định như ACTA mà không có sựthương thảo và tham gia của nhóm các nước BRICS, đặcbiệt là Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil, trong khi Báo cáoĐặc biệt 301 thường niên lại là thứ quá tay cả vớicác quốc gia có uy tín, thì không có bất kỳ cơ hội nàođể các nước khác sẽ tham gia vào trong tương lai cả.“Giống như Trung Quốc, Brazil và Ấn Độ đã chỉ rakhông có mong muốn cấp bách nào để tham gia ACTA cả. Họkhông thấy cơ chế thành viên câu lạc bộ là có ưu điểmgì. Như Anand Sharma, Bộ trưởngThương mại và Công nghiệp Ấn Độ,công bố nhấn mạnh: “Nếu[Hiệp định TRIPS] phải được rà soát lại bất kỳgiai đoạn nào trong tương lai, thì nó sẽ chỉ là trongdiễn đàn đa phương - WTO, nó không thể được thựchiện ở bên ngoài”. Giốngnhư vậy, các quan chức Brazilđã từ chối “thừa nhận tính hợp pháp của hiệpđịnh”. Những phản ứng củaBrazil, Trung Quốc và Ấn Độ quả thực là không ngạcnhiên. Trong kỷ nguyên hiện nay, những quốc gia đang pháttriển ngày càng mạnh lên này không có khả năng ràngbuộc vào một hệ thống mà họ không giúp tạo thành.Với sự gia tăng đáng kể bây giờ của họ trong sứcmạnh kinh tế và đòn bẩy địa chính trị, nhữngngày nơi mà một hệ thống có thể được tạo ra trongcác quốc gia phát triển và sau đó đổ vào cổ họng củahọ đã trôi qua từ lâu”.Xemthêm: FSFchống lại các điều khoản DRM tại cuộc họp về Thỏathuận đối tác Xuyên Thái Bình Dươngvà:[01],[02],[03],[04],[05],[06],[07],[08],[09],[10],[11],[12],[13],[14],[15],[16],[17],[18],[19],[20],[21],[22],[23],[24].VideoClip của giáo sư luật Machael Geist về ACTA trong cuộc họptại Nghị viện châu Âu ngày 01/03/2012.

Hôm thứ 2 tôi đãđưa lên bài phát biểu của tôi “Trước và sauSOPA”. Trong đó, có một tham chiếu tới “câu lạc bộcác quốc gia” của hiệp định (slide 17) có thể đã gâyngạc nhiên cho một số người. Đây là một khoản màtôi đã đi qua gần đây, và tôi nghĩ cung cấp cho các bạnvới một cách suy nghĩ hữu ích về ACTA (và TPP).

Tôi thấy điều đótrong Tập 3 vấn đề 1 của tạp chí WIPO [.pdf],trong một bài báo có tên “ACTA và các quan điểm chínhtrị phức tạp của nó” của Peter Yu:

Ở mức độ toàncầu, những chỉ trích chính của ACTA liên quan tới sựhạn chế cơ chế thành viên đối với các quốc gia pháttriển và đồng chí hướng, sự thiếu đại diện củacác quốc gia trong thế giới đang phát triển và tác độngtiêu cực tiềm tàng của thỏa thuận lên chế độ sởhữu trí tuệ quốc tế. Để nhấn mạnh bản chất tựnhiên có vấn đề của ACTA, một số nhà bình luận, nhưDaniel Gervais, đã mô tả thỏa thuận đó như một “thỏathuận câu lạc bộ các quốc gia”.

Bên trong câu lạc bộcác quốc gia đó, các thành viên thiết lập các qui địnhđể điều hành cơ chế thành viên của nó. Điều 36 [củaACTA] đưa ra các chi tiết về Ủy ban ACTA, được giaotrách nhiệm với hành chính và quản lý của thỏa thuậnvà được trao cho những người có sức mạnh rộng rãiđể thiết lập các ủy ban đặc biệt. Điều 42 minh họathủ tục bổ sung sửa đổi thỏa thuận. Điều 43 chỉđịnh tiếp thời gian thỏa thuận sẽ được mở để kývà cách mà các quốc gia có thể ra nhập nó sau khi hếthạn chỉ định.

Tôi nghĩ rằng bao bọckhá tốt một số vấn đề chính với ACTA: thực tế lànó đã được thương thảo trong bí mật, trong một nhómnhỏ các quốc gia, và những người vận động hành langở chung một phòng của họ, nhưng việc loại bỏ cácquốc gia BRICS, những nước có lẽ có giọng nói thấphơn đối với các chương trình nghị sự bằng việc yêucầu những điều khoản được cân bằng hơn.

Sự bí mật của thỏathuận làm xói mòn bất kỳ yêu sách nào đối với sựhợp pháp - đã từng không có cơ hội thực sự cho côngchúng, những người bị ảnh hưởng nhất từ ACTA, đểđưa ra bất kỳ ý kiến nào vào trong chương trình nghịsự, hoặc có khả năng bình luận về những đề xuất.Trong khi chờ đợi “sự độc quyền” của việc thuthập câu lạc bộ các quốc gia, thật trớ trêu làm chonó không có khả năng cao độ rằng các quốc gia mà sựhỗ trợ của họ là cần thiết nhất - Trung Quốc, ẤnĐộ và Brazil - sẽ tham gia sau này, vì những lý do mà Yugiải thích:

OnMonday I postedmy talk "Before and After SOPA". In it, there's a referenceto "country club" treaties (slide 17) that may haveintrigued some people. It's a term I came across recently, and Ithink provides us with a useful way of thinking about ACTA (and TPP).

Ifound it in Volume 3 issue 1 of the WIPO journal [.pdf],in an article entitled "ACTA and Its Complex Politics" byPeter Yu:

Atthe global level, the major criticisms of ACTA concern the limitationof its membership to developed and like-minded countries, the lack ofrepresentation by countries in the developing world and theagreement’s potential negative impact on the internationalintellectual property regime. To highlight the problematic nature ofACTA, some commentators, such as Daniel Gervais, have described theagreement as a “country club agreement”.

Withinthis country club, members set rules to govern its membership.Article 36 [of ACTA] provides details on the ACTA Committee, which isc-harged with the agreement’s administration and management and isgranted broad powers to establish ad hoc committees. Article 42delineates the procedure for amending the agreement. Article 43further specifies the time the agreement will be open for signatureand how countries can accede to it after the expiration of thespecified period.

Ithink that encapsulates rather well some of the key problems withACTA: the fact that it was negotiated in secret, amongst a smallgroup of nations and their lobbyist chums, but excluding hoipolloi like the BRICS countries, who might lower the tone of theproceedings by asking for more balanced terms.

Thesecrecy of those negotiations undermines any claim to legitimacy -there was no real opportunity for the public, the people mostaffected by ACTA, to provide any input into the proceedings, or to beable to comment on proposals. Meanwhile the "exclusivity"of the country club gathering ironically makes it highly unlikelythat the nations whose support is most needed - China, India andBrazil - will join up later, for reasons that Yu explains:

Incontrast to Canada and Italy, major developing countries, such asBrazil, China and India, were excluded f-rom the very beginning of thenegotiations, even though Japan emphasised early on that “theintent of the agreement is to address the IPR [intellectual propertyright] problems of third-nations such as China, Russia and Brazil,not to negotiate the different interests of like-minded countries”.F-rom the standpoint of intellectual property protection, there is nodoubt that these emerging countries are important to the successfuloperation of the international enforcement regime.

Ngược với Canada vàÝ, các quốc gia đang phát triển chính, như Brazil, TrungQuốc và Ấn Độ, đã bị loại trừ khỏi ngay từ đầucủa các cuộc thương thảo, thậm chí dù Nhật Bản đãsớm nhấn mạnh về “ý định của thỏa thuận là đểgiải quyết các vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ[IPR] của các quốc gia thứ 3 như Trung Quốc, Nga vàBrazil, chứ không phải thương thảo về những lợi íchkhác của các quốc gia đồng quan điểm”. Từ quan điểmcủa bảo vệ sở hữu trí tuệ, không nghi ngờ là nhữngquốc gia đang nổi lên là quan trọng cho hoạt động thànhcông của chế độ ép tuân thủ quốc tế.

Xem xét Trung Quốc nhưlà ví dụ. Các vấn đề hàng giả và ăn cắp của nướcnày đã đưa ra một xung lực chính cho sự phát triển củacác chỉ tiêu ép tuân thủ sở hữu trí tuệ quốc tếmới. Trung Quốc cũng từng tham gia trong một tranh luậngần đây của WTO với Mỹ về bảo vệ và ép tuân thủcác quyền sở hữu trí tuệ. Biết rằng các bên thươngthảo tỉnh táo và đã xác định sự lựa chọn để loạibỏ Trung Quốc khỏi những thương thảo, thì không rõ làmthế nào họ có thẻ bây giờ dụ dỗ được Trung Quốctham gia vào câu lạc bộ mới độc quyền này.

Một khi mọi ngườinhận thức được rằng ACTA cuối cùng có khiếm khuyếtvì thiếu các quốc gia BRICS - đặc biệt là Trung Quốc -thì những người ủng hộ nó đã tuyệt vọng cố sửdụng thực tế rằng Trung Quốc đã tham gia vào WTO sau nhưlà bằng chứng rằng nó sẽ làm y hệt với ACTA. Yu giảithích ngọn ngành:

Vào những năm 1990 vàđầu những năm 2000, Trung Quốc từng rất hồ hởi thamgia câu lạc bộ này và tán thành Hiệp định TRIPS thậmchí dù nó đã phải sửa vô số luật và qui định vàđồng ý với các tiêu chuẩn cao của WTO-cộng. Như SamuelKim đã quan sát thấy khi đó, Trung Quốc từng có thiệnchí “ra nhập WTO với bất kỳ giá nào”. Tiếp cận củanước này từng không thể hiểu nổi. Đối với nhiềungười Trung Quốc, cơ chế thành viên WTO đã giúp đảmbảo an ninh chỗ hợp pháp của Trung Quốc trong cộng đồngquốc tế. Thậm chí nếu chi phí kinh tế là cao, thì giátrị biểu tượng của sự đạt được WTO và một chỗđứng được cải thiện trong cộng đồng quốc tế cóthể hơn là bù trừ cho những chi phí ngắn hạn.

ConsiderChina for example. The country’s piracy and counterfeiting problemshave provided a major impetus for the development of newinternational intellectual property enforcement norms. China was alsoinvolved in a recent WTO dispute with the United States over theprotection and enforcement of intellectual property rights. Given thenegotiating parties’ conscious and determined choice to excludeChina f-rom the negotiations, it is unclear how they can now enticeChina to join this new exclusive club.

Oncepeople realised that ACTA was fatally flawed because of the absenceof the BRICS countries - particular China - its supporters havedesperately tried to use the fact that China joined the WTO later asevidence that it will do the same with ACTA. Yu explains thebackground:

Inthe 1990s and early 2000s, China was very eager to join this club andaccede to the TRIPS Agreement even though it had to revamp a largearray of laws and regulations and agree to high WTO-plus standards.As Samuel Kim observed at that time, China was willing “to gain WTOentry at almost any price”. The country’s approach wasunderstandable. To many Chinese, the WTO membership helped secureChina’s rightful place in the international community. Even if theeconomic costs were high, the symbolic value of the WTO accession andan improved standing in the international community would more thancompensate for the short-term costs.

Bycontrast, joining ACTA would give China nothing in terms of prestige- the situation is really completely different now. China findsitself in a far stronger position than it did when it decided to jointhe WTO, and is accorded far more respect, not least f-rom the Westthat needs China's huge financial reserves to keep its debt-riddeneconomies afloat:

ACTA,however, is not the WTO. It does not give China a rightful place inthe international community. Nor does the club membership seem tohave any bearing on China’s dignitary interests. While it could beunattractive for China to be branded as a pirating nation, ACTA isnot limited to countries that have always respected intellectualproperty rights. The chequered pasts of Japan and the United States,the two major proponents of this agreement, speak for themselves.More importantly, at the time of the negotiations, Canada, SouthKorea and a few EU member states were on the United States TradeRepresentative’s Special 301 Watch List. Even under the standardsset unilaterally by the United States, the ACTA country club is a denfilled with known pirates.

Ngược lại, việctham gia vào ACTA có thể không cho Trung Quốc được gì vềuy tín - tình trạng đó là thực sự hoàn toàn khác hiệnnay. Trung Quốc thấy bản thân mình trong một vị thếmạnh hơn nhiều so với nó đã từng khi nước này quyếtđịnh tham gia WTO, và có được sự tôn trọng hơn nhiều,không ít hơn từ phương Tây mà cần những dự trữ tàichính khổng lồ của Trung Quốc để giữ cho các nềnkinh tế nợ đầm đìa của nó nổi lên được:

Tuy nhiên, ACTA khôngphải là WTO. Nó không cho Trung Quốc chỗ hợp pháp trongcộng đồng quốc tế. Cơ chế thành viên dường nhưkhông mang bất kỳ thứ gì trong những lợi ích quyền caochức trọng của Trung Quốc. Trong khi nó có thể là khônghấp dẫn đối với Trung Quốc để có thương hiệu nhưmột quốc gia ăn cắp, ACTA lại là không có giới hạnđối với các quốc gia đã luôn tôn trọng các quyền sởhữu trí tuệ. Quá khứ đã được kiểm tra của NhậtBản và Mỹ, 2 người đề xướng chủ chốt của hiệpđịnh này, tự nói lên cho họ. Quan trọng hơn, vào nhữnglúc thảo thuận, Canada, Hàn Quốc và một ít các quốcgia thành viên EU còn đang ở trong Danh sách Đen Báo cáođặc biệt 301 của Đại diện Thương mại Mỹ. Thậm chítheo tập hợp các tiêu chuẩn một cách đơn phương củaMỹ, câu lạc bộ các quốc gia ACTA là một hang ổ đầynhững kẻ ăn cắp được biết đến.

Lưuý về Danhsách Đen Đặc biệt 301 là thú vị.Nếu bạn chưa từng biết nó trước đây, thì đây làmột tài liệu được sản xuất hàng năm của Đại diệnThương mại Mỹ, và đặc biệt là một danh sách đen cáchành động từ các nền công nghiệp bản quyền và dượchọc của Mỹ, những người muốn các quốc gia nướcngoài phải “nằm trong đường” theo những cách khácnhau với các chính sách thương mại Mỹ.

Vớimột sự trùng lặp lạ thường, tất cả những hành độngđó có thể hoàn toàn vì lợi ích của các nền côngnghiệp Mỹ, và có thể thường làm hại các công ty vàcác nhân viên của họ tại bất kỳ quốc gia nào đủngu xuẩn để triển khai những mong muốn đó. Trongthực tế, lý do duy nhất các quốc gia đó tuân thủ vớinhững yêu cầu đó là vì Mỹ thấy được các cách thứcđể đe dọa họ - bằng việc rút sự hỗ trợ kinh tếhoặc chính trị, ví dụ thế.

Ban đầu, Danh sáchĐen Đặc biệt 301 đã có một thế lực nhất định, vìkhi bị nằm trong đó thì nó có thể có những hậu quảthương mại tiêu cực đối với quốc gia có quan tâm, đặcbiệt nếu Mỹ đã quyết định sẽ làm mạnh. Nhưng gầnđây, các nền công nghiệp đưa ra đầu vào cho Đại diệnThương mại Mỹ đã chơi quá tay của họ, và đã bắtđầu đặt các quốc gia như Canada cũng vào đó - bấtchấp thực tế là các luật bản quyền của Canada hơnhơn cả phù hợp khi được xem xét một cách khách quan.Điều này đã dẫn tới việc Canada và các quốc gia khácnày càng xem qua loa danh sách Đặc biệt 301 ít hơn so vớiviệc nền công nghiệp Mỹ được ngụy trang mỏng đangbắt nạt có chủ đích và làm xói mòn các đối thủcạnh tranh nước ngoài.

Theremark about the Special301 Watch List is interesting. If you've not come across itbefore, it is a document produced annually by the US TradeRepresentative, and essentially is a wish-list of actions f-rom the UScopyright and pharmaceutical industries who want foreign countries to"fall into line" in various ways with US trade policies.

Bya strange coincidence, all of those actions would be entirely to thebenefit of those US industries, and would usually damage companiesand their workers in any countries foolish enough to implement thosewishes. In fact, the only reason countries comply with these demandsis because the US finds ways to threaten them - by withdrawingeconomic or political support, for example.

Initially,the Special 301 Watch List had a certain force, since being placed onit could have negative trade consequences for the country concerned,especially if the US decided to get heavy. But recently, theindustries providing input to the US Trade Representative haveoverplayed their hand, and started putting countries like Canada onit too - despite the fact that Canada's copyright laws are morethan adequate when examined objectively. This has led Canada andothers increasingly to dismiss the Special 301 list as little morethan thinly-disguised US industry bullying aimed at underminingforeign rivals.

Như Yu chỉ ra trongbài báo trong WIPO của ông, việc gắn nhãn quá tay củachính phủ Mỹ hàng tá các quốc gia như là các dân tộcăn cắp đã làm mất giá trị không thể tránh đượckhái niệm đó để chỉ ra đâu là nơi Trung Quốc có thểsẽ không quá lo lắng với tên gọi, mà có nghĩa là nócó lẽ không có khả năng cảm thấy bất kỳ như cầulớn nào để ký ACTA cả.

Hơn nữa, Yu gợi ýrằng Trung Quốc sẽ không đơn độc trong sự thờ ơ củamình để tham gia vào trong câu lạc bộ các quốc gia ACTA:

Giốngnhư Trung Quốc, Brazil và Ấn Độ đã chỉ ra không cómong muốn cấp bách nào để tham gia ACTA cả. Họ khôngthấy cơ chế thành viên câu lạc bộ là có ưu điểm gì.Như Anand Sharma, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệpẤn Độ, công bố nhấn mạnh: “Nếu [Hiệp định TRIPS]phải được rà soát lại bất kỳ giai đoạn nào trongtương lai, thì nó sẽ chỉ là trong diễn đàn đa phương- WTO, nó không thể được thực hiện ở bên ngoài”.Giống như vậy, các quan chức Brazil đã từ chối “thừanhận tính hợp pháp của hiệp định”.

Nhữngphản ứng của Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ quả thựclà không ngạc nhiên. Trong kỷ nguyên hiện nay, những quốcgia đang phát triển ngày càng mạnh lên này không có khảnăng ràng buộc vào một hệ thống mà họ không giúp tạothành. Với sự gia tăng đáng kể bây giờ của họ trongsức mạnh kinh tế và đòn bẩy địa chính trị, nhữngngày nơi mà một hệ thống có thể được tạo ra trongcác quốc gia phát triển và sau đó đổ vào cổ họng củahọ đã trôi qua từ lâu. Nếu “sự cộng tác quốctế được cải thiện và sự ép tuân thủ quốc tế cóhiệu quả hơn” là một số mục tiêu chính của ACTA,như được nêu ở phần lời nói đầu, thì đơn giảnđiều đó được tư vấn tồi để bỏ qua những đốitác sống còn trong các thương thảo. Cũng là thiển cậnđể xem xét các quốc gia không có khả năng vào câu lạcbộ bởi đức hạnh của sự thiếu sự đồng ý chí củahọ.

Và thế là, trong mộtcái thòng lọng, vì sao tiếp cận câu lạc bộ các quốcgia có khả năng bị bắn dội ngược lại. Bằng việcloại trừ các quốc gia chính như Trung Quốc, Ấn Độ vàBrazil trong các cuộc thương thảo, các bên ký ACTA đã đốixử rất công khai với họ như là các công dân hạng hai.Điều đó thực sự không phải là chiến lược tốt khibạn hy vọng thắng được họ trong tương lai. Điều gìcó nghĩa trong thực tế là gợi ý rằng ACTA có lẽ khônglàm được nhiều bây giờ nhưng sẽ có hiệu quả mộtkhi Trung Quốc và các nước khác bắt đầu xếp hàng thamgia, được phát hiện ít hơn là một ý định tuyệt vọngcuối cùng để cứu khỏi đắm thứ không thể cứu nổi.

AsYu points out in his WIPO article, the US government's over-hastybranding of dozens of countries as pirate nations has inevitablydevalued that concept to the point whe-re China probably wouldn't betoo worried by the appellation, which means that it would be unlikelyto feel any great need to sign up to ACTA as a result.

Moreover,Yu suggests that China will not be alone in its indifference tojoining the ACTA country club:

LikeChina, Brazil and India have shown no urgent desire to join ACTA. Norhave they found the club membership advantageous. As Anand Sharma,the Indian commerce and industry minister, emphatically declared: “If[the TRIPS Agreement] has to be revisited in any stage in future, itwill be only in multilateral forum—the WTO, it cannot be doneoutside”. Likewise, Brazilian officials refused to “recognize thelegitimacy of the treaty”.

Thereactions of Brazil, China and India are indeed no surprise. Intoday’s age, these increasingly powerful developing countries areunlikely to buy into a system they did not help to shape. With theirnow considerable increase in economic power and geopoliticalleverage, those days whe-re a system could be cre-ated in developedcountries and then shoved down their throats are long gone. If“enhanced international cooperation and more effectiveinternational enforcement” are some of ACTA’s key goals, asstated in the preamble, it is simply ill-advised to ignore thesecrucial partners in the negotiations. It is also short-sighted toconsider countries unclubable by virtue of their lack oflike-mindedness.

Andthat, in a nutshell, is why the country club approach is likely tobackfire. By excluding key nations like China, India and Brazilduring negotiations, the ACTA signatories have very publicly treatedthem like second-class citizens. That's really not a good strategywhen you hope to win them over in the future. What it means inpractice is that the suggestion that ACTA may not do much now butwill be effective once China et al. start lining up to join, isrevealed as little more than a desperate last-gasp attempt to salvagethe unsalvageable.

Dịch: Lê Trung Nghĩa

letrungnghia.foss@gmail.com