Với viễn cảnh mờ mịt hơn của Vista, liệu bạn có cho Linux một cơ hội?

Written by Matthew Pierpoint

Monday, 14 April 2008

Theo: http://www.nospintalk.com/content/view/97/

Bài được đưa lên Internet ngày: 14/04/2008

Lời người dịch: Hãy thử sử dụng các hệ điều hành GNU/Linux và các ứng dụng phần mềm tự do nguồn mở, nó là rất dễ sử dụng và rẻ. Bạn hãy tin vào điều đó. Các hệ điều hành GNU/Linux này còn được chọn để chạy trên hàng trăm ngàn máy chủ của người khổng lồ hàng đầu thế giới về các dịch vụ Internet mà hàng ngày hàng tỷ người trên trái đất này đang sử dụng đấy. Vâng, đó chính là Google!

Dân lập trình chuyên nghiệp cho tới nay thúc đẩy nó đã được nhiều năm. Nhu cầu để chào và nói cho bạn họ căm ghét làm sao. Cho tới nay tất cả các cơn thịnh nội trong các giới kỹ thuật kể từ khi sự xuất hiện của nó trên khán đài quay về với năm 1995, sau khi Linus Torvalds, một sinh viên Phần Lan, giới thiệu một hệ điều hành nguồn mở mới cho thế giới. Nó thích hợp với cái tên 'Linux'. Torvalds đã muốn có một giải pháp thay thế cho các hệ điều hành Unix béo ị và đắt đỏ, mà thay vào đó là những gì anh ta đã tạo ra cũng là một giải pháp thay thế không đắt đối với, vâng, tất cả.

Nhiều năm nay, Linux đã trở nên nổi tiếng ban đầu chỉ đối với những người trong các lĩnh vực công nghệ. Trong khi những người sử dụng thông thường ở gia đình có thể đã nghe về nó, thì nó vẫn được bao quanh trong một đám mây huyền bí đối với đa số mọi người.

Khi mọi người nghĩ tới những giải pháp thay thế cho hệ điều hành Windows, họ thường nghĩa về Mac OS X của Apple, nhưng đây đúng là lúc để ngó tới Linux chăng?

Các hãng khổng lồ như Google cho tới nay đang sử dụng nó để tăng cường cho các máy chủ của họ nhiều năm nay. Hãng đã và đang thắng lớn trong thế giới các tập đoàn vì đơn giản nó là một giải pháp tốt hơn với một giá thành tốt hơn. Rẻ hơn và tốt hơn ư? Ê, điều đó có thể cũng áp dụng được ở nhà nữa đó! Trong khi Google sử dụng nó để tăng cường cho hàng trăm ngàn các máy chủ , những gì làm cho nó thành một ứng cử viên cho việc sử dụng ở nhà được đây?

The geeks have been pushing it for years now. The needs tout their penguins and tell you how much they hate Microsoft(tm). It's been all the rage in tech circles since its appearance on the scene back in 1995, after Linus Torvalds, a student in Finland, introduced a new, open source operating system to the world. It was aptly named 'Linux'. Torvalds had wanted an al-ternative to expensive and bloated Unix operating systems, but instead what he cre-ated was an inexpensive al-ternative to, well, everything.

For years now, Linux has been known primarily only to people in technology fields. While average home users may have heard of it, it is still surrounded in a cloud of mystery for the majority of people. When people think al-ternatives to the Windows operating system, they usually think of Apple's Mac OSX, but is it time to take a look at Linux?

Huge corporations like Google, Inc. have been using it to power their servers for years now. It has been landsliding into the corporate world because its simply a better solution at a better price. Cheaper and better? Hey, that could apply to home too! While Google uses it to power hundreds of thousands of servers, what makes it a candidate for home use?

Dễ sử dụng, GÌ CƠ!?! Dễ sử dụng á? Vâng. Tôi đã nói điều này vào lúc này. Nó là dễ sử dụng. Việc cài đặt dựa trên đĩa CD (hoặc thậm chí một cài đặt mà nó sẽ leo lên Internet để làm với một số phiên bản), giao diện đồ hoạ người sử dụng, trỏ và nhày hầu hết mọi thứ, bạn đặt tên cho nó. Linux đã đi được một quãng đường dài, dài qua ít năm vừa qua.

Thế còn giao diện đồ hoạ cho người sử dụng GUI thì sao? Vâng, một giao diện đồ hoạ cho người sử dụng là những gì bạn sử dụng để trỏ và nháy mọi thứ. Mỗi lần bạn di chuyển chuột xung quanh và nháy thứ gì đó, nó tương đương với việc thực hiện một lệnh ở phần nền tảng. Giao diện này là những gì lôi kéo mọi người tới máy tính cá nhân để bắt đầu. Liệu Linux có một giao diện tốt hơn hay không? Đó có thể là vấn đề về quan điểm. Những gì nó có là nhiều hơn cả các giao diện. Bạn có thể chọn từ KDE, Gnome, WindowMaker (thông thường cho những người đã có kinh nghiệm và lâu năm sử dụng) và vẫn còn có những lựa chọn khác như afterstep, enlightenment và hàng đống các công cụ thuận tiện khác để tuỳ biến màn hình của bạn để làm bất kỳ thứ gì mà bạn cần làm. Hầu hết những người sử dụng mới có thể chuyển từ Windows hoặc OS X sang KDE một cách thuận tiện nhất.

Ease of use. WHAT!?! Ease of use? Yes. I've said it now. It's easy to use. CD based install (or even one that will go over the internet for some versions), graphical user interface, point and click most everything, you name it. Linux has come a long, long way over the last few years.

What's a GUI? Well, a graphical user interface is what you use to point and click everything. Every time you move your mouse around and click something, it's the equivalent of executing a command in the background. The interface is what drew people to PC computing to begin with. Does Linux have a better interface? That would be a matter of opinion. What it does have is more interfaces. You can choose f-rom KDE, Gnome, WindowMaker (usually for more advanced or long time users) and still have other options like afterstep, enlightenment and a bunch of other handy tools to customize your desktop to do whatever it is you need to do. Most new users would probably be most comfortable transitioning f-rom Windows or OSX to KDE.

You've probably heard it also has better security features. This, like GUI's, is up for debate. Linux is much more secure out of the box than Windows, primarily for two reasons.

Bạn có thể đã nghe nó còn có những tính năng an ninh tốt hơn. Điều này, giống như giao diện đồ hoạ cho người sử dụng, là vẫn còn gây tranh cãi. Linux là an ninh hơn nhiều so với Windows, cơ bản vì 2 lý do:

1. Ít mã nguồn hơn. Toàn bộ hệ điều hành là dựa trên việc sử dụng ít mã nguồn, vì thế để lại ít chỗ cho tin tặc hơn khi tạo ra những lỗ hổng và khai thác hệ thống của bạn, dù đó sẽ là thông qua một virus, con ngựa thành tơ roa – trojan horse, sâu – worm, .v.v. Điều này cũng là lý do mà nó tốt hơn khi chạy nhiều phần mềm hơn, vì ít tài nguyên được sử dụng bởi bản thân hệ điều hành.

2. Nhiều fan hâm mộ hơn trong số những người mà họ có thể thực sự viết các phần mềm ác tâm được tập hợp lại với ít sự khuyến khích hơn để làm như vậy. Một đa số các phần mềm không mong muốn được viết là được viết cho Windows vì nó có khoảng 98% thị trường người sử dụng đầu cuối. Nó không trả tiền cho ai đó để viết các chương trình quấy rầy hay các popup bằng javascript mà bạn không muốn có các quảng cáo cho ít hơn 2% toàn bộ thế giới máy tính.

1. Less code. The whole operating system is based on using less code, therefore leaving less room for hackers to cre-ate holes and exploit your system, whether it be through a virus, trojan horse, worm, etc. This is also one reason it's better at running more software as well, due to less resources used by the operating system itself.

2. Greater fan base among the people who can actually write malicious software combined with less incentive to do so. A majority of the unwanted software written is written for Windows because it has about 98% of the end user market. It doesn't pay for someone to write popup javascript or annoying programs that you get unwanted ads f-rom for less than 2% of the entire computing world.

Tính tương thích bây giờ tốt hơn đối với Linux so với nó thường thấy với hầu hết các thiết bị ngoại vi như các máy in và các ổ cứng ngoài. Trên thực tế, với sự tung ra phiên bản Vista mới của Microsoft Windows, thì Linux thực sự có thể còn tốt hơn về phương diện tính tương thích. Cũng đáng giá để nhắc lại một lần nữa, rằng không chỉ hệ điều hành này có hiệu quả hơn, mà những thứ như các trình điều khiển (các phần mềm mà chúng làm cho mọi thứ như màn hình và máy in của bạn làm việc được) cũng được làm từ ít mã nguồn hơn. Điều này trao cho bạn ưu thế một lần nữa về ít sử dụng tài nguyên hơn trên máy của bạn (RAM và CPU), mà tới lượt chúng có nghĩa là bạn không cần phải nâng cấp thường xuyên.

Một trường học ở Maine đã quan tâm trong việc thử một chương trình Linux thí điểm với một phiên bản của hệ điều hành mà nó đã cho những kết quả tuyệt vời. Họ thấy rất ít các vấn đề khi truyền tiếp với các sinh viên và và hầu hết các cán bộ. Nhóm lớn nhất với khó khăn trong việc truyền tiếp là hơn 50 sinh viên nhân khẩu học, những người, không ngạc nhiên là có những vấn đề với công nghệ mới nhất, vì vậy việc hạn chế tương quan của nó là thiếu sót của bản thân Linux. Họ cũng thấy rằng bằng việc truyền tiếp này, họ đã nâng cấp được các phần cứng của họ chỉ một lần sau mỗi 3 năm thay vì thường là chu kỳ 18 tháng mà các trường học nói chung tiến hành.

Compatibility is now better for Linux than it used to be with most peripheral devices such as printers and external hard drives. In fact, with the release of Microsoft's new Vista version of Windows, Linux may actually be better for the sake of compatibility. It's also worth mentioning again, that not only is the operating system more efficient, but things like drivers (the software that makes things like your monitor and printer work) are also made up of smaller code. This gives you the advantage again of less use of resources on your machine (RAM and CPU), which in turn means you don't need to upgrade as often.

One school in Maine interested in trying Linux piloted a program with one version of the OS which had marvelous results. They saw very little problems switching with students and most staff. The biggest group with difficulty in the transition were the 50 and over demographic, who, not surprisingly have problems with most new technology, thus eliminating the correlation of it being the fault of Linux itself. They also found that by switching, they had to upgrade their hardware only once every 3 years rather than the usual 18 month cycle that schools in general work on.

Khá tốt về tất cả các phần cứng to kềnh này. Làm sao tôi có thể tạo các tài liệu văn phòng của mình nếu tôi không thể sử dụng MS Office ư? Đơn giản. Bạn có thể sử dụng (một lần nữa) một số các giải pháp thay thế. Thông thường nhất là 2 thứ KOffice (tạo ra cho môi trường KDE, nhưng sẽ chạy trên hầu hết các giao diện đồ hoạ người sử dụng của Linux) cũng như OpenOffice, một sản phẩm được phân phối bởi Sun Microsystems, một người khổng lồ khác trong thế giới công nghệ. Bạn có thể làm tất cả các việc sóạn thảo, bảng tính, .v.v. hoặc trong các ứng dụng văn phòng này và chúng còn tốt hơn thế – chúng là tự do. Bạn có thể tải chúng về từ Internet, và trong hầu hết các trường hợp chúng đi cùng với cả Linux khi bạn cài đặt nó. Ngoài các ứng dụng văn phòng, bạn sẽ thấy Linux có một giải pháp thay thế cho mọi thứ mà bạn đã sử dụng trong Windows. Các ứng dụng đồ họa, đa phương tiện, duyệt Internet và thư điện tử, danh sách này còn tiếp tục, và một lần nữa, 99% trong số đó là hoàn toàn tự do. Một thứ mà bạn sẽ không thấy là các trò chơi cao cấp. Như hầu hết các thanh niên yêu kỹ thuật dường như yêu các trò chơi và chơi, họ dường như đã quyết định từ bỏ điều đó để tới thế giới trò chơi trên các console (nơi gõ các lệnh như trước kia ta hay sử dụng với DOS).

Well enough about all this hardware mumbo-jumbo. How will I cre-ate my office documents if I can't use MS Office? Simple. You can use (again) a number of al-ternatives. The most common two are Koffice (made for the KDE environment, but will run on most Linux GUIs) as well as OpenOffice, a product distributed by Sun Microsystems, another powerhouse in the technology world. You can do all of your editing, spreadsheets, etc in either of these office applications and what's even better – they're free. You can download them online, and in most cases they even come with Linux when you install it. Aside f-rom office apps, you'll find Linux has an al-ternative for just about anything that you've used in Windows. Graphical applications, multimedia, internet browsing and e-mail, the list goes on, and once again, 99% of it is absolutely free. The one thing you won't find is high end games. As much as the tech guys seem to love games and gaming, they seem to have decided to leave that to the console gaming world.

Vì thế 'Nguồn mở' có nghĩa là tự do ư? Không. Khái niệm nguồn mở có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể xem được các mã trước khi biên dịch, thực hiện bất kỳ thay đổi nào mà họ muốn làm với nó, gọi nó là gì đó nữa và thực hiện khá nhiều thứ với nó miễn là sự tin tưởng vẫn còn đó trong các mã nguồn đó cho những ai viết nó. Hơi phức tạp hơn một chút, và nếu bạn thực sự muốn biết, bạn luôn có thể thăm http://www.gnu.org và kiểm tra giấy phép GPL. Để không làm rối trí bạn, đáng để nói rằng hầu hết các phần mềm nguồn mở là tự do. Đó là vì nhiều lần nó được phát triển bởi toàn bộ một cộng đồng mọi người, chứ không phải chỉ tập trung ở một công ty.

Vì thế nó ít hơn hoặc không có virus, tự do, nguồn mở, rẻ hơn để có, rẻ hơn để chạy và dễ dàng sử dụng.

Còn gì nữa mà bạn còn chờ đợi? Hãy thử nó đi thôi!

Nếu bạn nghi ngờ phiên bản nào để thử, thì đối với những người bắt đầu một khuyến cáo tốt là Ubuntu hoặc Kubuntu. Cả 2 được phân phối để sử dụng trên các máy tính để bàn và có hàng tấn hỗ trợ.

So 'Open Source' means it's free? No. The term open source means anyone can view the pre-compiled code, make any changes they want to it, call it something else and do pretty much anything with it so long as the credit is left in place in the code for who wrote what. It's a little more complicated than that, and if you really want to know, you can always go to http://www.gnu.org and check out the GPL license. So as not to confuse you, suffice it to say that most open source software is free. This is because many times it's developed by an entire community of people, and not a central company.

So, to recap -fewer or no viruses, free, open source, cheaper to own, cheaper to run and easy to use. What else were you waiting for? Give it a try!

If you're wondering what version to try, for beginners a good recommendation is Ubuntu or Kubuntu. These are both distributed for out of the box use on desktops and have tons of support.

Dịch tài liệu: Lê Trung Nghĩa

ltnghia@yahoo.com